Νίκη Κεραμέως: Κυνηγώντας τον χρόνο
Λένε ότι το Μαξίμου ψάχνει τώρα παντού για γυναίκες. Ψάχνει γυναίκες για τις λίγες θέσεις που δεν έχουν ακόμη πληρωθεί, προκειμένου να ισοφαριστούν κάπως οι εντυπώσεις από τη μονοτονία της γραβάτας στην κυβέρνηση.
Η πολιτική χημεία, ανεξαρτήτως φύλου, που προσπάθησε στον πρώτο του μήνα να πετύχει ο Μητσοτάκης, αντανακλάται πάντως σε μία από τις τέσσερις γυναίκες του σχήματος – στην υπουργό που επωμίστηκε την πιο συμβολική από τις πρώτες αναμετρήσεις.
Με την κοινοβουλευτική παρουσία της στην αντιπαράθεση για το άσυλο, η Κεραμέως συνόψισε τους στρατηγικούς στόχους. Τον στόχο να δοθεί το μήνυμα ότι η νέα κυβέρνηση κομίζει εκτός από μεταρρυθμιστική φούρια και μιαν άλλη πολιτική κουλτούρα. Τον στόχο της εγκατάστασης της Ν.Δ. στο Κέντρο – της καθιέρωσης του κόμματος ως φορέα της «κανονικότητας», του «αυτονόητου», της «κοινής λογικής»: Αυτά τα συνθήματα, που χρησιμοποίησε ξανά και ξανά η Κεραμέως στην κοινοβουλευτική της πρόζα, θα μπορούσαν να είναι και οι επικεφαλίδες του πρώτου κεφαλαίου της μητσοτακικής κυβέρνησης. Θα μπορούσαν, εάν δεν υπονομεύονταν από αλυσιδωτούς σημειολογικούς εκτροχιασμούς.
Η κυβέρνηση που διεκδικεί το προοδευτικό Κέντρο διορίζει γενικό γραμματέα έναν φιλοχουντικό βιομήχανο.
Η κυβέρνηση που σχεδιάζει λιτό και επιτελικό το κράτος διατηρεί το περίπτερο της τσιπρικής γραφειοκρατίας στη Θεσσαλονίκη και το αναθέτει σε αποτυχούσα πολιτευτή.
Η εξουσία που διαφημίζει την αξιοκρατική και τεχνοκρατική της στελέχωση βουτάει στον πάτο του κομματικού κουβά, για να διορίσει «μάνατζερ» στα Ελληνικά Πετρέλαια τον αυτουργό των greek statistics.
Το κόμμα που λέει ότι αυτοπεριορίζεται, θεσπίζοντας πρώτα κανόνες καλής διοίκησης και νομοθέτησης, αναπαράγει το αντικοινοβουλευτικό κόλπο των γονατογραφημένων τροπολογιών.
Ακόμη και το νέο της υπόδειγμα στον δημόσιο λόγο –το υπόδειγμα που ενσάρκωσε όχι μόνο η Κεραμέως, αλλά και ο Πικραμμένος στην, από πολλές απόψεις, σπάνια αντιπαράθεσή του με τον Τσίπρα– κηλιδώθηκε από την πρώιμη καθεστωτική πόζα υπουργών που φώναζαν προς την αντιπολίτευση «δεν δικαιούσθε να ομιλείτε».
Η δικαιολογία που ακούει κανείς γι’ αυτές τις αντιφάσεις είναι ότι η κυβέρνηση δεν έχει χρόνο να υπολογίσει τον αντίκτυπο κάθε λεπτομέρειας. Κυριαρχεί η ανάγκη της να τρέξει – να τρέψει σε φυγή τα γεγονότα. Κυριαρχεί η επίγνωση ότι, μετά την κρίση, το πολιτικό κεφάλαιο των κυβερνήσεων εξατμίζεται πολύ γρήγορα. Μέσα σε λίγους μήνες η κυβέρνηση να έχει αλλάξει την εικόνα – να έχει ολοκληρώσει τα πιο δύσκολα κεφάλαια του προγράμματός της. Πρέπει να τρέξει πιο γρήγορα από τη φθορά της.
Ντόναλντ Τραμπ: Διακοπές στην κόλαση
Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη από μακριά – από παπαράτσι. Η καγκελάριος κάθεται στο μπαλκόνι του ξενοδοχείου της και διαβάζει. Τι διαβάζει; Το εξώφυλλο του βιβλίου ίσα που διακρίνεται. Διαβάζει το δοκίμιο του Στίβεν Γκρίνμπλατ «Τύραννος – Ο Σαίξπηρ για την πολιτική».
Στις περίπου διακόσιες σελίδες του βιβλίου το όνομα Τραμπ δεν αναφέρεται πουθενά. Ομως η άρρητη παρουσία του βοά σε κάθε αράδα. Ο Γκρίνμπλατ εξετάζει όλες τις τυραννικές μορφές στα έργα του Σαίξπηρ – από τον Ερρίκο τον Πέμπτο έως τον Κοριολανό. Βρίσκει εκεί τα αρχέτυπα της δημαγωγικής εξαπάτησης και της διχαστικής ρητορικής. Βρίσκει τους αρνητές, που κλείνουν τα μάτια μπροστά στην επερχόμενη τυραννία, και τους κόλακες, που σιωπούν μπροστά στη βαρβαρότητα της αυθαίρετης εξουσίας.
Η φιλολογική πρόφαση δεν μπορεί να μεταμφιέσει την αγωνία του συγγραφέα για το παρανοϊκό παρόν της Αμερικής. Παράδειγμα, το σημείο που εξηγεί την αλλόκοτη γοητεία που ασκεί ένας ήρωας τόσο σάπιος όσο ο Ριχάρδος ο Τρίτος: Κάτι μέσα μας απολαμβάνει, λέει ο Γκρίνμπλατ, κάθε στιγμή από την τρομερή ανάδυση του Ριχάρδου στην εξουσία. Καθώς βλέπουμε τον δολοπλόκο να κομπάζει και να βυσσοδομεί, καλούμαστε να πάρουμε κι εμείς κάτι σαν άδεια από την ηθική – «a moral vacation».
Ας το πάρουμε, λοιπόν, από την αρχή: Η ηγέτις της δεύτερης ισχυρότερης χώρας της Δύσης διαβάζει στις διακοπές της ένα βιβλίο που σκιαγραφεί τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών σαν παλιάτσο του ολέθρου – σαν κάποιον που προσφέρει στο κοινό του την απόδραση από την ηθική.
Προτού η Μέρκελ προλάβει να τελειώσει το βιβλίο, ο βίαιος θάνατος τριάντα ενός τυχαίων θυμάτων, στο Ντέιτον και το Ελ Πάσο, το είχε επιβεβαιώσει.
Το είχε επιβεβαιώσει όχι η εσωτερική τρομοκρατία, όσο η στάση του Τραμπ απέναντι σε αυτή. Σχεδόν είκοσι χρόνια μετά τους Δίδυμους Πύργους, όλες οι άλλες απειλές μοιάζουν χλωμές. Τίποτε δεν απειλεί την Αμερική όσο η ίδια τον εαυτό της.
Πικρό ανάγνωσμα, το βιβλίο του Γκρίνμπλατ τελειώνει με μια δυσανάλογα αισιόδοξη ερμηνεία του σαιξπηρικού έργου. Ο Βάρδος, λέει, ήλπιζε ότι ο συλλογικός βίος αντιστέκεται στις βουλές οποιουδήποτε ατόμου. Είναι αδύνατο για έναν ιδεαλιστή ή για έναν τύραννο, για έναν Βρούτο ή για έναν Μάκβεθ, να διατηρήσουν υπό τον έλεγχό τους τη ροή των γεγονότων. Οι σαιξπηρικοί τύραννοι και οι υποτελείς τους «στο τέλος συντρίβονται από την ίδια τους τη βαρβαρότητα κι από ένα συλλογικό πνεύμα ανθρωπιάς που μπορεί κάποτε να καταπιεστεί, αλλά ποτέ να εξαλειφθεί».
Η Μέρκελ φεύγει οσονούπω από τη σκηνή. Η αυλαία στις ΗΠΑ φαίνεται να αργεί.