Απλή αναλογική ή καλύτερα λαχείο;

Απλή αναλογική ή καλύτερα λαχείο;

3' 43" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η συζήτηση γύρω από τον εκλογικό νόμο είναι χρήσιμη για να κρίνουμε ποιοι θεωρούν σοβαρή υπόθεση τη διακυβέρνηση της χώρας και ποιοι εκλαμβάνουν την πολιτική πρωτίστως ως πεδίο για την προώθηση προσωπικών και ομαδικών συμφερόντων, που δεν κατανοούν τις συνέπειες των πράξεών τους ή αδιαφορούν για αυτές. Οποιος έχει έστω την ελάχιστη επαφή με την ελληνική πραγματικότητα –των τελευταίων χρόνων αλλά και του τελευταίου αιώνα– δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει ότι εκλογικό σύστημα με βάση την «ανόθευτη» απλή αναλογική οδηγεί στην καταστροφή.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ εκπλήρωσε παλιά επιθυμία της Αριστεράς τον Ιούλιο του 2016 καθορίζοντας την απλή αναλογική ως εκλογικό σύστημα. Πέρα από τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού, τον νόμο υπερψήφισαν το Κομμουνιστικό Κόμμα, η Ενωση Κέντρου του Βασίλη Λεβέντη και δύο ανεξάρτητοι βουλευτές. Η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ καταψήφισαν. Οι 179 ψήφοι ήταν υπέρ, αντί για τις 200 που θα εξασφάλιζαν την εφαρμογή του νόμου από τις αμέσως επόμενες εκλογές – το νέο εκλογικό σύστημα θα εφαρμοστεί στις επόμενες εθνικές εκλογές, εκτός εάν η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας εξασφαλίσει τις 200 ψήφους που απαιτούνται για να αποτραπεί αυτό. Αλλιώς, το εκλογικό σύστημα που θα υπερψηφιστεί από αυτή τη Βουλή θα ισχύσει στις μεθεπόμενες εκλογές. Με άλλα λόγια, όταν λήξει η θητεία αυτής της κυβέρνησης, η χώρα θα κάνει άλμα στο κενό και θα οδηγηθούμε είτε σε πολυκομματική, επισφαλή κυβέρνηση είτε σε νέες εκλογές με το σύστημα που τώρα προτείνει η κυβέρνηση της Ν.Δ. Το ερώτημα είναι εάν το διάστημα της αβεβαιότητας θα λήξει ανώδυνα ή εάν η συγκυρία θα είναι δύσκολη και απρόβλεπτη.

Ετσι προκύπτει το δίλημμα που θα αντιμετωπίσει αυτή η κυβέρνηση: να εξαντλήσει τη θητεία της (όπως ο πρωθυπουργός λέει ότι είναι ο στόχος του), με την ελπίδα ότι το 2023 η συγκυρία θα είναι ευνοϊκή (για τη χώρα αλλά και για το κυβερνών κόμμα), ή να επιλέξει απανωτές εκλογές νωρίτερα, όταν θα κρίνει ότι η συγκυρία είναι ευνοϊκή; Ομως, σήμερα η χώρα έχει ανάγκη από συνθήκες ευνοϊκές για επενδύσεις και ανάπτυξη· ουδείς, εκτός ίσως από κάποιους που ζουν στη φούσκα της μικροπολιτικής, θα ήθελε να αντιμετωπίσουμε έστω σύντομη περίοδο αστάθειας την ώρα που η κυβέρνηση διαθέτει αυτοδυναμία και απολαμβάνει ευρεία αποδοχή στις δημοσκοπήσεις, ενώ οι προκλήσεις στα μέτωπα του εσωτερικού και της διπλωματίας είναι μεγάλες.

Για αυτό είναι δύσκολο να κατανοήσουμε πώς πολιτικοί και κόμματα που διατείνονται ότι προτεραιότητά τους είναι η ευημερία του λαού μπορούν να παίζουν με τη σταθερότητα της χώρας. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναγκάζεται να πουλάει το παραμύθι ότι η απλή αναλογική είναι μέτρο προοδευτικό (το ψήφισε, εξάλλου), αλλά το ΠΑΣΟΚ / ΚΙΝΑΛ γιατί να μην στηρίξει την κατάργησή της; Μπορεί κανείς να πιστεύει ότι η απλή αναλογική θα έχει τα ευνοϊκά αποτελέσματα που ισχυρίζονται οι θιασώτες της; Η πείρα δείχνει ότι ούτε μεγαλύτερη δικαιοσύνη θα φέρει η «πιστή» αποτύπωση της βούλησης των πολιτών ούτε θα υπάρξει η συνεννόηση που θα οδηγούσε σε σοβαρές και λειτουργικές πολιτικές προτάσεις. Ποια ουσιαστική πολιτική πρόταση υπήρξε μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ πέρα από την αντίθεσή τους στην πολιτική που οι ίδιοι αργότερα υιοθέτησαν και εφάρμοσαν; Μετά μιας ώρας κουβέντα τον Ιανουάριο του 2015, κυβέρνησαν για πάνω από πέντε χρόνια, με μόνη συγκολλητική ουσία τη νομή της εξουσίας. Επίσης, οι προηγούμενες κυβερνήσεις των χρόνων της κρίσης εξαρτιόνταν από τις πολιτικές σκοπιμότητες και των μικρών και των μεγάλων εταίρων. Με την εφαρμογή της απλής αναλογικής, κυβερνήσεις θα βασίζονται σε ολοένα μικρότερα κόμματα, με αποτέλεσμα η βούληση των περισσότερων ψηφοφόρων να υποκύπτει στις απαιτήσεις των λιγότερων. Αυτό θα αποτυπώνει τη βούληση των πολιτών ή θα οδηγεί στην εφαρμογή πολιτικών για τις οποίες ελάχιστοι ψήφισαν, στην ικανοποίηση των συμφερόντων μικρών ομάδων, στη δικτατορία της μειοψηφίας; Οσοι θεωρούν την κρίση απόδειξη της αποτυχίας των μονοκομματικών κυβερνήσεων που εξελέγησαν με το σύστημα ενισχυμένης αναλογικής, ας αναρωτηθούν ειλικρινώς εάν πολυκομματικές κυβερνήσεις συνεργασίας θα οδηγούσαν σε πιο ορθολογική διαχείριση των πόρων της χώρας ή σε περισσότερη σπατάλη και εξάρτηση από ομάδες συμφερόντων.

Και εάν δεν φθάνει η εμπειρία των τελευταίων δεκαετιών για να πεισθεί κανείς ότι στην Ελλάδα η πολιτική κουλτούρα βασίζεται στη σύγκρουση και όχι στη συναίνεση και στη σύγκλιση, ας μην ξεχνάμε τις καταστροφικές συνέπειες της εφαρμογής της απλής αναλογικής (1926-1928 και 1946-1950). Οι συνεχείς αλλαγές κυβερνήσεων και η αστάθεια, μόνο την πρόοδο και την ευημερία του λαού δεν ευνόησαν. Μπορεί το μπόνους των 50 εδρών να είναι υπερβολικό, να σηκώνει συζήτηση η μείωσή του. Οσοι, όμως, απορρίπτουν κάποια μορφή ενισχυμένης αναλογικής απορρίπτουν και τον πολίτη και την ψήφο του: μας προτείνουν, αντί να επιλέξουμε το κόμμα και την πολιτική που θέλουμε, να αγοράσουμε λαχείο.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή