Παραβιάζουν ανοιχτές θύρες όσοι διαπιστώνουν πως η Ελλάδα τα έχει πάει εντυπωσιακά καλά στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Εντυπωσιακά, επειδή ήταν γνωστή η διαχρονική απογοήτευση των πολιτών από την αντιμετώπιση απροσδόκητων περιστατικών εκ μέρους των αρμόδιων μηχανισμών. Τα Ιμια, η υπόθεση Οτσαλάν, η πολιορκία του Σορίν Ματέι, η δραματική βύθιση του «Εξπρές Σάμινα», οι πυρκαγιές της Πελοποννήσου το 2007, τα Δεκεμβριανά του 2008, η διαχείριση της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2010, η μεταναστευτική κρίση, η πετρελαιοκηλίδα στον Αργοσαρωνικό το 2017, οι τραγωδίες στη Μάνδρα και στο Μάτι· έκτακτες καταστάσεις που όμως θα έπρεπε να έχουν προβλεφθεί, και όπου η αντίδραση του κράτους απεδείχθη ελλιπέστατη, με τεράστιο ανθρώπινο, οικονομικό, πολιτικό και οικολογικό κόστος.
Μέσα σε λίγες εβδομάδες παρακολουθήσαμε την αποφασιστική αντίδραση των Αρχών στον Εβρο, και κατόπιν την άμεση ανταπόκριση των υπηρεσιών απέναντι στα πρώτα κρούσματα του κορωνοϊού. Οι Χρυσοχοΐδης, Τσιόδρας, Χαρδαλιάς, Πιερρακάκης και Κεραμέως είναι τα αδιαμφισβήτητα πρόσωπα των ημερών. Ο πρώτος, επειδή επιμένει να υπηρετεί τη δημόσια ασφάλεια χωρίς να κάμπτεται από γνώριμες κραυγές. Οι δύο επόμενοι επειδή απέδειξαν ότι πάρα πολλά μπορούν να γίνουν όταν η εθνική ηγεσία επιλέγει αξιοκρατικά εκείνους που θα βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά, και τους επιτρέπει να το πράξουν χωρίς μικροπολιτικές παρεμβάσεις. Και οι δύο τελευταίοι επειδή –δίχως τυμπανοκρουσίες– ανέτρεψαν κλασικά στερεότυπα για το Δημόσιο, φανερώνοντας πόσο εύκολο τελικά ήταν να μπει αυτό στον 21ο αιώνα, και να έρθει πραγματικά κοντά στην κοινωνία. Ωστόσο, ως μεγάλοι πρωταγωνιστές αναγνωρίστηκαν οι ανώνυμοι Ελληνες, επιδεικνύοντας εξαιρετική ψυχραιμία και υπευθυνότητα.
Τώρα που δικαίως νιώθουμε εθνικά υπερήφανοι, ας αναλογιστούμε πόσο καλύτερα θα ήταν τα πράγματα εάν είχαν υλοποιηθεί ορισμένες δράσεις που κατ’ επανάληψη συζητούνταν, μελετιούνταν και εξαγγέλλονταν επί δύο δεκαετίες: Νέες ταυτότητες, ψηφιακή υπογραφή, κωδικοποίηση νομοθεσίας με απλοποίηση διαδικασιών, εκτεταμένο e-learning, διαδικτυακές δικαστικές λειτουργίες, απεξάρτηση από τα μετρητά, οικογενειακός γιατρός, ελαστική απασχόληση και αναλογική μισθοδοσία για τους δημοσίους υπαλλήλους, διπλασιασμός των κλινών ΜΕΘ, τηλεϊατρική στα νησιά, ριζική αναδιοργάνωση και ενίσχυση της πολιτικής προστασίας, και –ίσως σπουδαιότερο απ’ όλα– μια εθνική οικονομία υψηλής προστιθέμενης αξίας, βασισμένη περισσότερο στη γνώση, και απεξαρτημένη από την παροχή υπηρεσιών χαμηλής προστιθέμενης αξίας.§Δηλαδή είμαστε πλέον ισάξιοι των προηγμένων κρατών; Φοβάμαι πως όχι, οι υποδομές και οι φορείς μας έχουν ακόμη δρόμο να διανύσουν, παρά τις τελευταίες ικανοποιητικές επιδόσεις τους. Ωστόσο, έχει επιτευχθεί μια ευεργετική δυναμική, ικανή να πραγματοποιήσει όσα γνωρίζουμε ότι πρέπει να γίνουν, από αυτούς που μπορούν. Μετά τον διασυρμό της μνημονιακής περιόδου, αναπάντεχα μας προσφέρεται η μεγάλη ευκαιρία να αναγνωριστούμε ως χώρα σοβαρή, με ό,τι θετικό αυτό μπορεί να σημαίνει για τις διεθνείς σχέσεις μας, τις επενδύσεις και τον τουρισμό. Πριν έρθει –που νομοτελειακά θα έρθει– η επόμενη κρίση, ας εξασφαλίσουμε έγκαιρα μία ακόμη επιτυχή διαχείριση, χωρίς αυτή να εξαρτάται τόσο από τις ικανότητες της εκάστοτε κυβέρνησης.
* O Φάνης Ουγγρίνης είναι επιχειρηματίας.