Εγγυημένα δάνεια ακούν και λεφτά δεν βλέπουν οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες μετά τη λαίλαπα του κορωνοϊού. Η διαδικασία υποτίθεται θα ήταν απλή, αλλά έγινε εξαιρετικά γραφειοκρατική. Οπως διηγείται επιχειρηματίας, πριν από δύο μήνες η τράπεζα ενέκρινε το δάνειο για παροχή κεφαλαίων κίνησης, άτοκο για δύο χρόνια. Η έγκριση πήγε στην κρατική Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, η οποία έκανε 40 ημέρες να εγκρίνει την… έγκριση. Εγινε κι αυτή και επέστρεψε στην τράπεζα. Υπεγράφησαν τα συμβόλαια για να… ξαναγυρίσει στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.
Εκτοτε περιμένει στο τηλέφωνο, ενώ οι υποχρεώσεις τρέχουν και οι πληρωμές των υπαλλήλων εκκρεμούν. Το συμβόλαιο δανειοδότησής του προϋποθέτει διατήρηση όλων των θέσεων εργασίας. «Εχω μείνει με τα συμβόλαια στα χέρια, και με συμβόλαια μόνο δεν μπορώ να τους πληρώσω», λέει.
Πολλοί εικάζουν ότι κατατέθηκαν περισσότερα αιτήματα από τον προϋπολογισμό του 1,3 δισ. ευρώ του προγράμματος· καλύπτεται 40% από το Ταμείο Επιχειρηματικότητας ΙΙ και 60% από την τράπεζα, ήτοι 516 και 784 εκατομμύρια αντιστοίχως. Γι’ αυτό και ξεκινά νέος έλεγχος. Οχι για έγκριση προτάσεων, αλλά για απόρριψη των ήδη εγκεκριμένων. Η άλλη εξήγηση είναι αυτή που δημοσιεύθηκε σε ρεπορτάζ της «Καθημερινής»: «Πολιτικοί που πιέζουν τραπεζίτες να δώσουν δάνειο σε επιχειρήσεις οι οποίες δεν πληρούν τις προϋποθέσεις δανειοδότησης. Τράπεζες που συνωστίζονται για να προωθήσουν αιτήματα πελατών τους ακόμη και με ελλιπή στοιχεία, μπλοκάροντας τη διαδικασία παροχής ρευστότητας. Επιχειρήσεις που δηλώνουν μηδενικό τζίρο επί σειράν ετών, αλλά ξαφνικά διεκδικούν μερίδιο από τη βροχή του “ευτελούς” αξίας χρήματος των φορολογουμένων. Ενας πελατειακός πυρετός, μια ασθένεια εξίσου απειλητική με την COVID-19, αλλά τόσο παλιά όσο το ελληνικό κράτος, επανεμφανίστηκε στη σκιά του κορωνοϊού, δοκιμάζοντας όχι μόνο τις αντοχές των επιχειρήσεων και των τραπεζών, αλλά κυρίως την τιμή του πολιτικού συστήματος» («Βάζουν μέσο για να πάρουν εγγυημένο δάνειο», 22.6.2020).
Ο Φράνσις Φουκουγιάμα το έχει γράψει εδώ και καιρό στο βιβλίο του «Εμπιστοσύνη» (εκδ. Αντ. Λιβάνη): Κάθε κοινωνία έχει συσσωρευμένο ένα κοινωνικό κεφάλαιο, που σχηματικά είναι η εμπιστοσύνη μεταξύ των πολιτών. Για να ανθίσουν οι οικονομίες απαιτείται να δένονται οι άνθρωποι με κάτι περισσότερο από νόμους. Χρειάζεται «η ικανότητα να υπακούμε στην κοινοτική αρχή που είναι το κλειδί της επιτυχίας για μια οικονομία». Οταν δεν υπάρχουν αυτές οι αρετές, τότε αυξάνεται κατ’ αρχάς η γραφειοκρατία και κατά δεύτερον το κόστος συναλλαγής.
Πιθανότατα λοιπόν είναι αυτό το έλλειμμα εμπιστοσύνης που μετέτρεψε τα κεφάλαια κίνησης των επιχειρήσεων σε κεφάλαια ακινησίας στις τράπεζες, κάτι που θα πληρώσει η οικονομία εν συνόλω, με πρώτους τους εργαζομένους.