Οσοι έχουν ζήσει στο εξωτερικό βρίσκονται αντιμέτωποι με μια πολύ διαφορετική ερμηνεία της έννοιας του συμβιβασμού σε σχέση με το πώς χρησιμοποιείται αυτός στη Δύση. Η απόσταση αγγίζει τα όρια του παραλογισμού.
Στην Ελλάδα, ο συμβιβασμός είναι συνώνυμος με την παραχώρηση, την υποχώρηση, ουσιαστικά την ήττα. Αν περάσουμε από τις ανθρώπινες σχέσεις ή τις εμπορικές συναλλαγές στη διαχείριση των διεθνών σχέσεων, φθάνουμε και σε κατηγορίες περί εθνικής μειοδοσίας και προδοσίας.
Ο συμβιβασμός δεν ερμηνεύεται ως μια συνεννόηση, αλλά ως πλήρης προσχώρηση στη θέση του άλλου, ακόμη και όταν τα στοιχεία δεν συνηγορούν σε αυτή την αποτίμηση.
Στην Ελλάδα αποτελεί σύνηθες φαινόμενο να αλληλοκατηγορούνται οι πολιτικοί ότι τα έδωσαν όλα στην άλλη πλευρά, ότι θα λογοδοτήσουν επειδή δέχθηκαν κάποια πράγματα για να κλείσει μια συμφωνία.
Αντιθέτως, στην Αμερική άκουγα τους πολιτικούς να προβάλλουν με ενθουσιασμό το ότι είχαν καταλήξει σε ένα συμβιβασμό που επέτρεπε να γίνει τελικά κάποιο έργο, αν και όχι όπως ακριβώς θα το ήθελαν. Εβλεπαν την κατασκευή του ως πολύ καλύτερη εξέλιξη από τη μη υλοποίησή του. Το μείζον ήταν να υπάρξει συμφωνία, ακόμη και αν αυτή δεν κάλυπτε όλες τις προσδοκίες τους.
Στην Ελλάδα, η ανάγνωση του συμβιβασμού είναι ότι σε κέρδισε ο αντίπαλος και έγινε αυτό που ήθελε αυτός. Στη Δύση, το ακριβώς αντίθετο: ότι έπεισες τον αντίπαλο να δεχθεί πολλά από αυτά που ήθελες εσύ.
Στη διπλωματία, όπως και στο εμπόριο, οι συμφωνίες είναι προϊόν ενός κοινά αποδεκτού συμβιβασμού που διασφαλίζει οφέλη και για τις δύο πλευρές.
Η Ελλάδα έχει επανειλημμένως και με διαφορετικές κυβερνήσεις διαμηνύσει ότι δεν θα εκχωρήσει κυριαρχικά της δικαιώματα, ούτε φυσικά εδάφη της. Οτι δεν θα δεχθεί έναν ανέντιμο και καταχρηστικό συμβιβασμό.
Την ίδια ώρα, διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις δηλώνουν πρόθυμες να προχωρήσουν σε μια έντιμη συνεννόηση με βάση το διεθνές δίκαιο. Αυτή πρέπει να είναι η πυξίδα μας. Να ενστερνισθούμε τι ακριβώς σημαίνει και να την ακολουθήσουμε σταθερά.
Οι ειρηνικές διευθετήσεις μεταξύ αντιπάλων, όπως και μεταξύ εταίρων, μόνο με συνεννόηση επιτυγχάνονται.
Σε κάθε περίπτωση, επειδή βρισκόμαστε σε μια ευαίσθητη συγκυρία, ας αποφεύγουμε τις βιαστικές απορρίψεις, τις εύκολες κατηγορίες και, κυρίως, τις χυδαίες αμφισβητήσεις του πατριωτισμού των άλλων.