Η Ελλάδα βρίσκεται ήδη στην αρχή του δεύτερου κύματος της επιδημίας του κορωνοϊού, που προβλέπεται να είναι μεγαλύτερο από το πρώτο. Οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν αν θα διεκδικήσει τα πρωτεία για την ταχύτερη αύξηση της επιδημίας από χώρες σαν το Ισραήλ, που είχαν ακριβώς την ίδια πορεία λίγο πριν. Οι εισαγωγές στα νοσοκομεία και οι διασωληνώσεις θα ακολουθήσουν.
Μπορούσε το δεύτερο κύμα να αποφευχθεί; Φυσικά και μπορούσε τουλάχιστον να μετριαστεί, σε βαθμό που να επιτρέπει προσεκτική λειτουργία της κοινωνίας και της οικονομίας, με τη βοήθεια του ελληνικού καλοκαιριού. Τι πήγε στραβά; Η χώρα άνοιξε απότομα χωρίς να γίνει συνείδηση ότι η καραντίνα έπρεπε να αντικατασταθεί με αυστηρά και γενικά εφαρμόσιμα μέτρα περιορισμού της μετάδοσης του ιού. Αυτό αποδείχτηκε πιο πολύπλοκο για την κοινωνία από το γενικό lockdown. Η κόπωση του πληθυσμού, τα οικονομικά προβλήματα, αλλά και η προηγούμενη επιτυχία, που δεν έδωσε (ευτυχώς) στους Ελληνες τη δυστυχία να γνωρίσουν τον ιό όπως τον γνώρισαν, π.χ., οι Ιταλοί, όλα μαζί συνέτειναν σε απότομη χαλάρωση και, χειρότερα, στην αίσθηση ότι τελειώσαμε με την επιδημία.
Ο πληθυσμός είδε τον Ιούνιο και Ιούλιο ότι δεν υπήρξε άμεσο πρόβλημα αν δεν ακολουθούσε όλα τα μέτρα για απόσταση, μάσκες και πλύσιμο χεριών, και έτσι αποφάσισε ότι τα μέτρα είναι υπερβολικά ή περιττά, και άρχισε να συμπεριφέρεται όπως και πριν από την επιδημία. Οι μολύνσεις όμως αυξήθηκαν στον πληθυσμό, ο ιός άρχισε να επεκτείνεται αστραπιαία όπως η πυρκαγιά που φουντώνει, και να προκαλεί θύματα που θα γίνουν επίπονα ορατά το επόμενο διάστημα. Ετσι η Ελλάδα «την έπαθε» από τους γάμους, τα πανηγύρια και τα μπιτσόμπαρα…
Χρειάζεται άμεση αλλαγή συμπεριφοράς και επιβολή μέτρων από την πολιτεία ώστε να μην γίνει η κατάσταση ακόμα χειρότερη αυτή την εορταστική περίοδο.
Η περίοδος του Δεκαπενταύγουστου θα είναι καθοριστική για την πορεία της επιδημίας γιατί φέρνει μαζί στις εκκλησίες και στα πανηγύρια πολλές ελληνικές οικογένειες, νέους, γέρους και παιδιά. Ο εκκλησιασμός σε συνθήκες συνωστισμού είναι παράδεισος για τη μετάδοση του ιού. Ενας υπερμεταδότης, πολλές φορές νέο άτομο που δεν νοσεί, μπορεί να μολύνει 50 ή 100 άτομα. Τώρα που είδαμε ότι στους γάμους, στα πανηγύρια, στα μπαρ και στους οίκους ευγηρίας γίνονται υπερμεταδόσεις και στην Ελλάδα, όπως ακούγαμε για άλλα μέρη του κόσμου, δεν είναι σοφό να περιμένουμε να δούμε θύματα και στις εκκλησίες, που έχουν κατά τεκμήριο μεγαλύτερο ποσοστό ευπαθών ομάδων.
Είναι λοιπόν καθοριστική η στάση της Εκκλησίας αυτό το διάστημα, ώστε να βοηθήσει στον περιορισμό της επιδημίας. Παρ’ όλη τη μέχρι σήμερα ήπια στάση του Αρχιεπισκόπου της Εκκλησίας της Ελλόδος, η Εκκλησια έχει αναγάγει μερικές διάφορες γνώμες για το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος προστασίας των πιστών σε δογματικό ζήτημα.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πολλαπλασιάζονται οι ανεύθυνες από ιατρική άποψη γνώμες αρκετών (κατά τα άλλα άριστων) ιερέων που όμως παρασύρουν χιλιάδες ενορίτες και «πνευματικά τους παιδιά» στην απόρριψη των επιστημονικά αποδεδειγμένων μέτρων προστασίας από τον κορωνοϊό, όπως η χρήση μάσκας μέσα ή και έξω από τον ναό. Πρωτόγνωρα επιχειρήματα ανώτατων κληρικών όπως: «εγώ δεν γίνομαι μασκαράς», συμπληρώνονται από «θεολογικές» θεωρίες του τύπου «η μάσκα καλύπτει το πρόσωπο του Θεού» ή «οι ιοί δεν κολλούν μέσα στον ναό, οι ιοί δεν κολλούν με τη Μετάληψη». Αυτές οι δοξασίες είναι αποδεδειγμένα λάθος και δεν έχουν θέση στη σημερινή κοινωνία που πρέπει να ασπάζεται τα πορίσματα της επιστήμης. Ιερείς και πιστοί μολύνθηκαν και πέθαναν μετά συμμετοχή σε ιερουργίες. Ηγέτες της Εκκλησίας βρήκαν ήδη απλές λύσεις, απόλυτα συμβατές με τα δόγματα της πίστης και με τους νόμους. Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος χρησιμοποιεί πολλαπλές λαβίδες κατά τη Μετάληψη, ώστε να εμποδίσει τη μετάδοση του ιού από στόμα σε στόμα. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης ιερουργεί απρόσκοπτα με μάσκα στην Κωνσταντινούπολη, όπως απαιτεί η τουρκική πολιτεία.
Σε αυτή τη συγκυρία, και με δεδομένη την αναζωπύρωση της επιδημίας, όλοι καλούμαστε να προσαρμόσουμε τη συμπεριφορά μας ώστε να προστατέψουμε το κοινωνικό σύνολο από μια μεγάλη καταστροφή. Η συνέχεια της αντιπαράθεσης από ανένδοτες τάσεις μέσα στην Εκκλησία δεν αφήνει άλλη επιλογή στην πολιτεία από την επιβολή των νόμων, ώστε να προστατευθεί η δημόσια υγεία. Στη σημερινή συγκυρία πολλαπλών κρίσεων και απειλών, η ευχή είναι ότι οι στείρες αντιπαραθέσεις θα παραμεριστούν γρήγορα προς όφελος της εθνικής ομοψυχίας.
Για το επόμενο κρίσιμο διάστημα, σαν επιστήμονας με γνώση στον χώρο της επιδημίας η σύστασή μου είναι για αυστηρό περιορισμό των συμμετεχόντων μέσα στον ναό, τήρηση των αποστάσεων, χρήση του εξωτερικού χώρου των εκκλησιών από τους εκκλησιαζόμενους, χρήση πολλαπλών λαβίδων για τη Μετάληψη, και φυσικά γενική επιβολή μάσκας.
* Γιατρός – ερευνητής USA