Το Eurogroup αφού ενέκρινε χθες «σαλαμοποιημένη» τη δόση μας, δεν
παρέλειψε στην ανακοίνωση που εξέδωσε να καταγράψει την πρόοδο που
έχει γίνει στις μεταρρυθμίσεις αν και σε ορισμένα σημεία του
«προχωράει αργά». Επίσης, γίνεται ειδική μνεία στους Ελληνες
πολίτες, ενώ εκφράζεται εκτίμηση για τις προσπάθειές τους.
Ομως, κατά βάθος, οι πολίτες γνωρίζουν ότι όλο αυτό που γίνεται
μεταξύ κυβερνήσεων των Μνημονίου και της τρόικας για τις δόσεις
είναι κατά κάποιο τρόπο, ένα θέατρο, δυστυχώς, δε, του παραλόγου.
Και περισσότερο από ποτέ ισχύει η ρήση του Αμερικανού προέδρου
Λίνκολν που ήταν κάπως έτσι: Μπορείς να ξεγελάς λίγους για πολύ
καιρό ή πολλούς για λίγο καιρό, αλλά όχι πολλούς για πολύ
καιρό.
Τα πράγματα στην οικονομία πάνε από το κακό στο χειρότερο καθώς
επιδεινώθηκαν οι προοπτικές επιτυχούς εκτέλεσης του προϋπολογισμού,
κάτι για το οποίο μέχρι πρότινος καυχιόταν ο υπουργός Οικονομικών
Γιάννης Στουρνάρας. Τώρα, αντί να πλησιάζει στον στόχο να κλείσει
το 2013 με πρωτογενές πλεόνασμα, έχει μπροστά του χρέη και «μαύρες»
τρύπες. Τα φορολογικά έσοδα και οι εισπράξεις από ΦΠΑ και έμμεσους
φόρους κατέρρευσαν τον Ιούνιο. Το ίδιο και οι εισπράξεις από
εισφορές στα ασφαλιστικά Ταμεία. Επιπλέον, η τριετής καθυστέρηση
στην είσπραξη του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας, του γνωστού ΦΑΠ, στους
ιδιοκτήτες μεγάλων περιουσιών για το 2011, 2012 και 2013 στερεί από
τον προϋπολογισμό έσοδα ύψους 300 εκατ. ευρώ, τα οποία θα
αναζητηθούν στο μέλλον! Παράλληλα, το «φαιδρό» σχέδιο λουκέτου της
ΕΡΤ θα επιβαρύνει τις δημόσιες δαπάνες συνολικά κατά 400 εκατ. ευρώ
(!) που θα αντληθούν από το αποθεματικό και άλλες πηγές.
Στον πυρήνα της ελληνικής κρίσης βρίσκεται η ευρωπαϊκή κρίση. Κρίση
ταυτότητας, κρίση συνείδησης, κρίση αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας,
κρίση ηγεσίας και οράματος, κρίση από σύγκρουση συμφερόντων.
Συγκρούονται τα έθνη-κράτη με τους «κεντρικούς σχεδιαστές» του
σημερινού νεοφιλελεύθερου κόσμου των Βρυξελλών και του ΔΝΤ καθώς
και με το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, παγκοσμιοποιημένο, επιθετικό
και αχαλίνωτο. Και οι ηγέτες των δημοκρατιών αποδεικνύονται
υποδεέστεροι των περιστάσεων, αφιλοσόφητοι, ανιστόρητοι,
αναίσθητοι, ανίσχυροι, υποτελείς σε προσωπικές δεσμεύσεις και
νοητικά στερεότυπα. Φαίνεται, επίσης, ότι είναι πεδίο δοκιμασίας
για τη δημοκρατία και την πολιτική κουλτούρα, όχι μόνο της Ελλάδας,
αλλά ολόκληρης της Ευρώπης. Η καταγραφόμενη δυσαρμονία μεταξύ
κοινωνίας και πολιτικής τάξης, το έλλειμμα νομιμοποίησης, η
αποτυχία των τεχνοκρατών, η κρίση αντιπροσώπευσης, η ανάδυση νέων
επιθετικών εθνικισμών, η επέλαση των στερεοτύπων μίσους, δεν
αφορούν πια μόνο στην εξασθενημένη και πολλαπλώς βαλλόμενη Ελλάδα –
αφορούν το σύνολο της Ευρώπης.
Στη σημερινή Ευρώπη, που η δομή της κοινής εξουσίας έχει γίνει τόσο
έμμεση και περίπλοκη και που οι πιο σημαντικές αποφάσεις
λαμβάνονται πρακτικά ερήμην των λαών, δυστυχώς για τους αδύναμους
της Ευρώπης η διάλυση της Ενωσης θα είναι καταστροφική. Ο καθένας
θα γυρίσει στο νόμισμά του και η Γερμανία με τους «δορυφόρους» της
θα δημιουργήσουν τη μικρή Ευρώπη, όπου θα κάνουν ό,τι θέλουν,
καταδυναστεύοντας τις άλλες φτωχές χώρες.
Κορυφαίοι οικονομολόγοι, όπως ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν, εκτιμούν
ότι αν η Γερμανία παραμείνει αδιάλλακτη, τότε η δραχμή, το ισπανικό
πέσο και η ιταλική λιρέτα μπορεί να αποδειχθούν αναπόφευκτη λύση.
Πρέπει να την αποφύγουμε, γιατί η δραχμή θα είναι πολύ πικρή, αλλά
δεν πρέπει να εθελοτυφλούμε πως είναι εύκολο αυτό απλώς και μόνο
επειδή την έξοδο από την Ευρωζώνη την προβάλλουν ως φόβητρο οι
πολιτικοί μας…
Η αύξουσα ενσωμάτωση και αλληλεξάρτηση των επιμέρους εθνικών
οικονομιών στη νομισματική ένωση, η θεσμοποίηση δεσμευτικών
υπερεθνικών κανόνων και κανονισμών όχι μόνο σε ευρωπαϊκή αλλά και
σε υπερεθνική κλίμακα, η συνακόλουθη βαθμιαία αποψίλωση της εθνικής
οικονομικής κυριαρχίας έχουν συρρικνώσει δραματικά την πολιτική
ευχέρεια των κρατών να επιλέξουν εθνικές στρατηγικές εξόδου από την
κρίση.
Και είναι ειρωνεία της Ιστορίας που τρεις χώρες, η Ελλάδα, η
Πορτογαλία, η Ισπανία, είχαν δει την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή
Ενωση σαν ένα μέσον για να σταθεροποιήσουν τη δημοκρατία, ύστερα
από κατάπτυστες δικτατορίες. Σήμερα τα κράτη κάνουν εκλογές, οι
λαοί ψηφίζουν, οι αντιπρόσωποί τους ορκίζονται στη Βουλή. Ολο το
τελετουργικό της δημοκρατίας τηρείται απαρέγκλιτα. Ομως η
επικράτεια εντός της οποίας μπορεί να υλοποιηθεί η δημοκρατία, το
εθνικό κράτος, έχει αλωθεί από την υποταγή της εθνικής πολιτικής σε
εταίρους δανειστές-δυνάστες. Πολύ περισσότερο όταν μια χώρα και οι
κυβερνήσεις της έχουν τεράστιο έλλειμμα οικονομικής
διπλωματίας.