Η κυβέρνηση θα ξεκινήσει μια μακρόπνοη προσπάθεια, η πρώτη φάση της
οποίας αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι την επόμενη άνοιξη, να
καταγάγει μια διπλή νίκη. Το σχέδιο αφορά την οριστική
αναδιοργάνωση του ελληνικού χρέους, πλευρές του οποίου συζητώνται
ήδη μεταξύ τεχνοκρατών σε Αθήνα, Βρυξέλλες, Λονδίνο και αλλού. Η
πολιτική καθοδήγηση του σχεδίου θα καταστεί εμφανής όταν θα έχει
συγκροτηθεί το νέο κυβερνητικό σχήμα στο Βερολίνο. Χρειάζεται
βεβαίως και η βεβαιότητα διατήρησης αξιόπιστης και στέρεης
πλειοψηφίας βουλευτών, που θα στηρίξει τις νέες ρυθμίσεις.
Σκοπός είναι η επιτάχυνση της επιστροφής του ελληνικού Δημοσίου
στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων. Αυτό θα γίνει σταδιακά. Η πρώτη
κίνηση μπορεί να γίνει λίγο πριν από τις ευρωεκλογές. Η πλήρης
επαναφορά θα εξελιχθεί στη διάρκεια του 2015-16. Εφόσον όμως οι
αγορές επανεντάξουν το ελληνικό Δημόσιο, συστημικές τράπεζες και
μεγάλες επιχειρήσεις θα ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο.
Η μια νίκη θα είναι λοιπόν η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού από
ιδιώτες επενδυτές. Η επιτυχία αυτή θα απομονώσει όσους επενδύουν
στην καταστροφή της χώρας, υποδαυλίζοντας το σενάριο εξόδου μας από
την Ευρωζώνη. Η εξαφάνιση του πολιτικού κινδύνου θα είναι η δεύτερη
νίκη.
Ομως, η προώθηση του σχεδίου εξόδου πρέπει να στηριχθεί στη
ρεαλιστική αποδοχή του κόστους δανεισμού από τις αγορές. Κόστος
αισθητά υψηλότερο (μέχρι και τρεις φορές!) από το εξαιρετικά χαμηλό
επιτόκιο, με το οποίο εξυπηρετούνται τα δάνεια του Μνημονίου.
Βεβαίως, οι τρέχουσες εξελίξεις στη διεθνή αγορά κεφαλαίων είναι
μάλλον ευνοϊκές για την Ελλάδα. Παρατηρείται έξοδος από τις
τοποθετήσεις σε τίτλους των επιτυχημένων κρατών ταχείας ανάπτυξης
(Ινδία, Ρωσία, Βραζιλία, κ.λπ.), καθώς μάλιστα οι Ηνωμένες
Πολιτείες ετοιμάζουν τη μετά Μπερνάνκι εποχή. Ο υπέρμετρος
αμερικανικός δανεισμός, μέσω των διευκολύνσεων της νομισματικής
αναχρηματοδότησης, χρησίμευσε στην επαναφορά της αμερικάνικης
οικονομίας και είναι καιρός να συμμαζευτεί. Η προοπτική αυτή
αλλάζει τις προτεραιότητες των επενδυτών και ήδη το κόστος
δανεισμού των «τίγρεων» αυξάνεται. Αν η Ελλάδα πείσει ότι μπορεί να
μείνει στην Ευρωζώνη και να επιτύχει ελεγχόμενη έκρηξη
επιχειρηματικών κερδών και εισοδημάτων, τότε θα κερδίσει την
εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών.
Υπό τις παρούσες συνθήκες, το επιτόκιο του μεταμνημονιακού
δανεισμού θα κινείται στην περιοχή του «6% και κάτι». Οι καλές
αποδόσεις στα νέα ελληνικά ομόλογα θα αποτελέσουν το αντίβαρο στις
επιφυλάξεις που δικαιολογημένα προκαλεί το «κούρεμα» των παλαιών
ομολόγων (Μάρτιος 2012) και η πιεστική επαναγορά (Νοέμβριος
2012).
Προκειμένου, λοιπόν, να υποβαθμίσουν τον κίνδυνο να επαναληφθεί μια
«ελληνική καταστροφή», θέλουν να νιώσουν σίγουροι ότι η Ελλάδα θα
είναι σε θέση να πληρώνει τους τρέχοντες τόκους.
Σε αυτήν την προοπτική, το επιτελείο του υπουργού Οικονομικών
Γιάννη Στουρνάρα θα έχει ετοιμάσει τη δική μας Εκθεση Βιωσιμότητας
Χρέους (DSA). Ενα πρώτο σχέδιο θα δει η τρόικα μετά τις 15 του
μηνός, όταν θα ξεκινήσει ο επόμενος έλεγχος του προγράμματος. Η
σχετική εντολή του πρωθυπουργού αποσκοπεί στη δυνατότητα
«αντιπαράθεσης στα ίσα» με την τρόικα, οι τεχνοκράτες της οποίας
κρύβονται πίσω από αδιαφανείς υπολογισμούς της προοπτικής του
χρέους, γεγονός που συχνά καθιστά αφόρητες τις πιέσεις τους.
Η κυβέρνηση πρέπει να συγκεντρώσει όλες τις προϋποθέσεις για την
εφαρμογή της συμφωνίας που έκανε ο Λ. Παπαδήμος με τους Ευρωπαίους
(Φεβρουάριος 2012) και πέτυχε να εγγράψει στην απόφαση του
Γιούρογκρουπ της 27ης Νοεμβρίου 2012 ο Γ. Στουρνάρας.
Η γνωστή και αυτονόητη προϋπόθεση είναι η διασφάλιση πρωτογενούς
πλεονάσματος. Θα χρειαστεί όμως να συμφωνηθούν: η χρήση των 13,2
δισ. που έχουμε στο ταμείο· η επιστροφή διαφορών από παλαιά ομόλογα
(ANFA)· η ανάληψη τραπεζικών χρεών από τον ESM ή και προεξόφληση
των τραπεζικών μετοχών· η ιστορική μετάθεση λήξεως των πρώτων
δανείων του Μνημονίου· η αναδιοργάνωση των ετήσιων λήξεων των
«κουρεμένων» ομολόγων, κ.λπ. Ο δρόμος είναι μακρύς και γεμάτος
παγίδες.