Για άλλη μία φορά η Ευρωπαϊκή Ενωση κινήθηκε διστακτικά και αργά. Και επιβεβαιώθηκε ότι παρά τις διακηρύξεις, τα οράματα και τις υποσχέσεις, τελικά τον κύριο λόγο έχουν τα συμφέροντα.
Η δεδηλωμένη επιδίωξη Αθήνας και Λευκωσίας ήταν να επιβληθούν κυρώσεις κατά της Τουρκίας για την απειλητική και επεκτατική συμπεριφορά της στο Αιγαίο και στην Ανατ. Μεσόγειο. Οι οικονομικοί και εμπορικοί υπολογισμοί κάποιων συγκεκριμένων χωρών-μελών ουσιαστικά το απέτρεψαν.
Η συγκεκριμένη εξέλιξη δεν εκπλήσσει. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Ετσι λειτουργεί η Ενωση. Υπό αυτό το πρίσμα, δεν πρέπει να δημιουργούνται υπερβολικές προσδοκίες στην κοινή γνώμη, η οποία στη συνέχεια αισθάνεται ηττημένη, ενίοτε και προδομένη.
Με τους εταίρους θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε σε μια αμφίδρομη σχέση που δεν εξαντλείται σε ένα θέμα, ούτε σε μια συγκυρία. Χρειάζεται ειλικρινής παρουσίαση της πραγματικότητας. Ολες οι κυβερνήσεις αισθάνονται την ανάγκη να ωραιοποιούν καταστάσεις, να δείχνουν ότι πετυχαίνουν τους στόχους που θέτουν. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση στέλνει λάθος μηνύματα στους εταίρους, ενώ πλήττει και την αξιοπιστία στο εσωτερικό.
Η όποια ικανοποίηση εκφράζεται δημόσια για τα αποτελέσματα της πρόσφατης συνόδου ευλόγως θα παρερμηνευθεί από το Βερολίνο και τις άλλες πρωτεύουσες που εμπόδισαν το επιδιωκόμενο από εμάς αποτέλεσμα.
Για να είμαστε πειστικοί, εντός και εκτός, χρειάζονται εξαρχής συγκρατημένες στοχεύσεις και στην πορεία ρεαλιστικές τοποθετήσεις και νηφάλια ρητορική. Αυτή είναι η συνταγή που απαιτούν οι περιστάσεις.
Και, ταυτόχρονα, μια προσεκτική και σοβαρή στάση από την αντιπολίτευση, τουλάχιστον την αξιωματική και το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα, που έχουν κυβερνητική εμπειρία, έχουν ζήσει συνόδους κορυφής, έχουν βιώσει πιέσεις και απογοητεύσεις, και οφείλουν να συμπεριφέρονται ανάλογα.
Σε ό,τι αφορά την ουσία, είναι ενοχλητική και κουραστική αυτή η συνεχής αναβολή εκ μέρους της Ε.Ε. της επιβολής σοβαρών κυρώσεων για την «επόμενη σύνοδο». Και διδακτική, τόσο για μας, που οφείλουμε να πορευόμαστε λαμβάνοντας υπόψη αυτή την πραγματικότητα, όσο, προφανώς, και για την Τουρκία, η οποία και συμπεριφέρεται ανάλογα. Ο Ταγίπ Ερντογάν διεμήνυσε με πανηγυρικό τρόπο και περισσή βεβαιότητα ότι ούτε στην επόμενη σύνοδο θα γίνει τίποτα.
Η συμμετοχή στην Ενωση έχει τεράστια πλεονεκτήματα, οικονομικά πολιτικά και διπλωματικά –αρκεί να σκεφθεί κανείς ποια θα ήταν η κατάσταση εάν δεν είχε ενταχθεί η Κύπρος σε αυτήν το 2004–, αλλά έχει και όρια.
Κυβέρνηση και κόμματα –στον βαθμό που μας αναλογεί, και τα μέσα ενημέρωσης– καλούνται να συνυπολογίζουν τη συνολική εικόνα και να συμπεριφέρονται ανάλογα. Να διεκδικούν –και να προβάλλουν– το ευκταίο, αλλά ταυτόχρονα να προετοιμάζουν την κοινή γνώμη για το εφικτό.