Η ανάδυση της Τουρκίας ως κράτους δρώντος εν μέρει ανεξάρτητου ή αποσυνδεδεμένου από τις στρατηγικές αποφάσεις που λαμβάνονται στο πλαίσιο των δύο μεγάλων μεταπολεμικών δομών (ΝΑΤΟ – Ε.Ε.) αναγκαστικά οδηγεί σε τριβές. Δυστυχώς, στο μονοπάτι αυτών των «τριβών» βρίσκεται και η Ελλάδα, παραδοσιακά μια χώρα με στρατηγικό ορίζοντά της την Ανατολική Μεσόγειο. Οι διάφορες προωθημένες εκδηλώσεις της βούλησης της Αγκυρας να επεκτείνει τη γεωπολιτική επιρροή της εις βάρος της Ελλάδας (τουρκολιβυκό μνημόνιο, Εβρος, «Ορούτς Ρέις») οδήγησαν, τελικά, την Ελλάδα στην απάντηση, με πλέον σημαντικό τμήμα αυτής την τμηματική συμφωνία για οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο, δίχως να υποτιμώνται η αντίστοιχη διμερής ολοκλήρωση των σχετικών συζητήσεων με την Ιταλία και η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο. Εξίσου σημαντικές είναι οι συζητήσεις για την ενίσχυση του οπλοστασίου, κυρίως οι λιγότερο προφανείς που δεν αφορούν τα μεγάλα συστήματα, αλλά εκείνα που προσφέρουν ποιοτικό πλεονέκτημα και μεταφορά τεχνογνωσίας.
Στην πραγματικότητα η Ελλάδα επιχειρεί, μετά δέκα τραυματικά χρόνια, όχι απλώς να ορθοποδήσει γεωπολιτικά, αλλά να ανέβει κατηγορία. Η υπογραφή συμφωνιών και τα εξοπλιστικά είναι το πρώτο βήμα. Η Ελλάδα πρέπει στη συνέχεια να μπορεί να εξυπηρετήσει τον νέο ρόλο της στην περιοχή. Σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυσή του για το ΕΛΙΑΜΕΠ, ο καθηγητής Μάικλ Τάνχουμ περιγράφει τη στροφή της Ελλάδας στην περιφέρειά της και στις δυνατότητες που έχει να μετατραπεί σε «διαμεσογειακή» δύναμη. Στον συλλογισμό του Τάνχουμ, η επιτυχία ή όχι της Ελλάδας θα κριθεί από τον βαθμό που θα ενταχθεί στη βιομηχανική αλυσίδα της περιοχής και ακολούθως στην περιφερειακή αρχιτεκτονική της οικονομίας και του εμπορίου.
Εν ολίγοις, η Ελλάδα θα πρέπει να συνεισφέρει κάτι. Δεν μπορεί να είναι πάντα αγοραστής υπηρεσιών, καταναλωτής διπλωματικού κεφαλαίου, υπενοικιαστής ασφαλείας των υφιστάμενων δομών της περιοχής. Η Ελλάδα από χώρα παροχής χαμηλού επιπέδου υπηρεσιών και σχεδόν απόλυτα εξαρτημένη από τον τουρισμό καλείται να αναπροσαρμόσει τις προτεραιότητές της και να αποκτήσει οικονομία με βιομηχανικές δυνατότητες του 21ου αιώνα, πέρα από τον χώρο των υποδομών (λιμάνια, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια, ναυπηγεία). Ενα τέτοιο εγχείρημα δεν είναι δεδομένο ότι θα επιτύχει, ωστόσο αποτελεί μονόδρομο για την Ελλάδα. Η στρατηγική στροφή προς μια πιο ανταγωνιστική οικονομία, ενταγμένη όχι μόνο στις «παγκόσμιες τάσεις», αλλά και στις περιφερειακές απαιτήσεις, είναι εκείνη που θα κρατήσει την Ελλάδα στην πρώτη κατηγορία των χωρών της περιοχής και στον τρίτο αιώνα της κρατικής υπόστασής της.
Διαβάστε επίσης:
• Ελληνοτουρκικά, συνδυασμός διπλωματίας και ισχύος
• Τρεις κόκκινες γραμμές της Ε.Ε. για την Τουρκία