Στον Κωνσταντίνο Καραμανλή αποδίδεται η φράση «υπάρχουν πράγματα που λέγονται και δεν γίνονται κι άλλα που γίνονται και δεν λέγονται». Στην εποχή των social media ο αφορισμός αυτός πρέπει να εξελιχθεί: υπάρχουν πράγματα που γίνονται αλλά δεν πρέπει να λέγονται και υπάρχουν πράγματα που δεν γίνεται να λέγονται.
Χάρη στο ενδελεχές ξεψείρισμα δηλώσεων των αντιπάλων, κάτι που κάνουν και τα δύο μεγάλα κόμματα, μάθαμε ότι ο σύμβουλος του πρωθυπουργού κ. Αλέξης Πατέλης, μιλώντας σε μια διαδικτυακή πλατφόρμα, που επίσης δεν γνωρίζαμε, είπε: «Για τις πιο πολλές δουλειές που μπορεί να κάνει κάποιος μετά τις σπουδές του, όχι απλώς δεν είναι απαραίτητο το διδακτορικό αλλά είναι και κάτι το αρνητικό. Δε θα προσλάμβανα κάποιον με διδακτορικό αν μου έκανε αίτηση, γιατί δείχνει ότι πιθανώς να είναι κάποιος άνθρωπος που δεν έχει απαραιτήτως όρεξη για δουλειά» (impacTalk 6.5.2021).
Αυτό προφανώς είναι κάτι που γίνεται. Τα τμήματα HR –ή άλλων περίτεχνων ονομάτων που συνηθίζει η εταιρική γραφειοκρατία– αξιολογούν αρνητικώς τους κατόχους διδακτορικών. Παλαιόθεν· κοτζάμ Αϊνστάιν είχε προβλήματα με τον προϊστάμενό του στο γραφείο ευρεσιτεχνιών της Βέρνης. Αυτό είναι ένα μικρό και (κατά την ταπεινή μας άποψη, μακροπροθέσμως αντιπαραγωγικό) μυστικό του κόσμου των επιχειρήσεων, αλλά –όπως είπε και ο κ. Πατέλης– η αποκάλυψή του «ήταν ατυχής και λάθος, ακόμα και για κάποιον που δεν είναι πολιτικός». Είναι από τα πράγματα που γίνονται αλλά όλοι συμφωνούν ότι δεν πρέπει να λέγονται.
Υπάρχουν όμως και πράγματα που δεν γίνεται να λέγονται. Οχι διότι η πανδημία είναι «πολύ μεγάλη ευκαιρία και ταυτόχρονα πολύ μεγάλη ευθύνη» για τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως είπε η κ. Εφη Αχτσιόγλου σε κομματική εκδήλωση. Το παραπάνω είναι αντίστοιχο του αμαρτήματος Πατέλη· αφορά τα πράγματα που γίνονται αλλά δεν πρέπει να λέγονται. Αυτά που δεν γίνεται να λέγονται είναι οι ασυναρτησίες, όπως ότι «η κανονικότητα οδηγεί στον ατομικισμό. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση επενδύει πάρα πολύ στην ατομική ευθύνη». Ράβδος στη γωνία, άρα βρέχει. Δεν θα αναφερθούμε πάλι στην ανάγκη της ατομικής ευθύνης προς το σύνολο, που θα μπορούσε να λέγεται και «κοινωνική υπευθυνότητα». Το βασικό ερώτημα είναι: Πώς «η κανονικότητα οδηγεί στον ατομικισμό»; Ισα ίσα, που σε περιόδους κανονικότητας οι άνθρωποι έχουν ελεύθερο χρόνο και κάποιοι από αυτούς τον διαθέτουν για να βοηθήσουν συνανθρώπους τους να συμμετέχουν σε συνελεύσεις για τη γειτονιά τους κ.λπ. Σε περιόδους αναταραχής η ανθρώπινη αντίδραση είναι το «ο σώζων εαυτόν σωθήτω»· άντε τώρα να βρεις κοινωνικότητα στην Ινδία. Δεν υπάρχει χρόνος και διάθεση για προσφορά προς τους άλλους.
Να σημειώσουμε, σαν υστερόγραφο, πως το γεγονός ότι η κ. Αχτσιόγλου είναι διδάκτωρ Εργατικού Δικαίου ουδεμία σχέση έχει με τις δηλώσεις του κ. Πατέλη.