Αν έχεις μεγαλώσει στην Αθήνα του 1970 και του 1980 οι διθύραμβοι που ακούστηκαν για την πόλη στο ετήσιο συνέδριο του περιοδικού Monocle ηχούν κάπως παράξενοι. Εθισμένοι στην αρνητική δημοσιότητα και στη χαμηλή αυτοπεποίθηση, πολλές φορές δυσκολευόμαστε να συντονιστούμε με αυτό το διεθνές ρεύμα ενδιαφέροντος για την πόλη.
Ο ιδρυτής και διευθυντής του Monocle, Τάιλερ Μπρουλέ, πιστεύει πως η Αθήνα διανύει τη «στιγμή» της. «Υπάρχει μια ενέργεια, το νιώθεις, βλέπουμε κάτι να συμβαίνει στην Αθήνα», είχε δηλώσει πριν από δύο Κυριακές στο περιοδικό «Κ». Προσπαθώ να ερμηνεύσω αυτά τα λόγια και να τα τοποθετήσω σε ένα έδαφος πιο στέρεο από το ρευστό περιβάλλον μιας ιδέας για την οποία μπορεί κάποιος να επιχειρηματολογήσει υπέρ ή κατά.
Κατ’ αρχάς, ως δημοσιογράφος καταλαβαίνω πολύ καλά την ανάγκη εφημερίδων και (κυρίως) περιοδικών να ρίξουν πρώτοι στο τραπέζι κάτι αναπάντεχο, κάτι που κανείς άλλος δεν έχει σκεφτεί. Από αυτή την άποψη η Αθήνα έχει ένα πλεονέκτημα: αποκλεισμένη για δεκαετίες από το κλαμπ των χαρισματικών μητροπόλεων, προκαλεί το διεθνές ενδιαφέρον ως ένα αουτσάιντερ που φέρει ένα πολύ ισχυρό brand name. Η έξη για το «καινούργιο» δίνει, καθώς φαίνεται, την ευκαιρία στην Αθήνα να αποκαλύψει τις δικές της κρυφές χάρες, που φαίνεται ότι ήρθε η ώρα να εκτιμηθούν σε μια περίοδο ανακατατάξεων και ρηγμάτων παγκοσμίως. Η έννοια της ομορφιάς υποχωρεί μπροστά στην ανάγκη για αυθεντικότητα και εμπειρίες. Σε αυτό το πλαίσιο η Αθήνα έχει ίσως να «πει» πολύ περισσότερα σε σχέση με τη Ζυρίχη και το Οσλο, πόλεις που βρίσκονται στην κορυφή των αστικών κέντρων με την καλύτερη ποιότητα ζωής διεθνώς.
Μια πρόχειρη ανάγνωση αυτής της παράδοξης κούρσας μπορεί να βγάλει από τα ρούχα του έναν μέσο Αθηναίο (και μένα, σίγουρα): η κίνηση στους δρόμους δείχνει χειρότερη από ποτέ, το καλοκαίρι χάσαμε πολύτιμα δάση, τα άτομα με ειδικές ανάγκες είναι ακόμη καταδικασμένα να ζουν στο σπίτι τους επειδή δεν διαθέτουμε τις στοιχειώδεις υποδομές. Προς τι, λοιπόν, η φασαρία; Οσο «ρηχές» και αν ακούγονται αυτές οι περίεργες, χαριτωμένες μόδες που ανεβοκατεβάζουν πόλεις σε ένα αόρατο χρηματιστήριο, έχουν κι αυτές την αξία τους: σίγουρα «πιάνουν» μια τάση και όσον αφορά την Αθήνα υπάρχουν άμεσα και έμμεσα εξαργυρώσιμα κέρδη στον τουρισμό και στην τοπική οικονομία. Οπωσδήποτε, όμως, στην αυτοπεποίθηση των κατοίκων· όχι για να πιστέψουμε ότι είμαστε η «νέα Βαρκελώνη», αλλά για να στρέψουμε την προσοχή μας σε όσα μας κρατούν ακόμη πίσω.