Η Moody’s αναμενόταν να αναβαθμίσει την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας, την Παρασκευή 19 Νοεμβρίου το Μαξίμου και οι οικονομικοί υπουργοί ήταν stand by, έτοιμες ήταν και οι δηλώσεις ότι «δικαιώνεται η κυβερνητική πολιτική και επιβεβαιώνεται η εμπιστοσύνη που εμπνέει στις διεθνείς αγορές», αλλά o διεθνής οίκος αξιολόγησης σιώπησε. Ηταν η δεύτερη φορά – η πρώτη ήταν τον περασμένο Μάιο, στην τότε προγραμματισμένη αξιολόγηση. Το γιατί, το εξήγησε προχθές: Εκτιμά ότι αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν συνεχίσει να αγοράζει ελληνικά ομόλογα αλλά, με το τέλος του έκτακτου προγράμματος (ΡΕΡΡ) τον Μάρτιο 2022, αρκεστεί απλώς να ανανεώνει όσα ομόλογα λήγουν, θα έχουμε πρόβλημα: Οι αγορές θα μας δανείζουν λίγα και ακριβά – με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Η Moody’s δεν ξεχνά αυτό που αρέσκεται να λησμονεί το καθ’ ημάς πολιτικό σύστημα: Το χρέος μας. Γνωρίζει, επίσης, αυτό που αποσιωπά το καθ’ ημάς πολιτικό σύστημα: Οσοι προθυμοποιούνται να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα, το κάνουν με την προϋπόθεση ότι οψέποτε θελήσουν μπορούν να τα ξεφορτώσουν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που τα αγοράζει με το έκτακτο πρόγραμμά της – στ’ αλήθεια, αυτήν εμπιστεύονται, όχι εμάς. Γνωρίζει, τέλος, ότι το έκτακτο πρόγραμμα έγινε επειδή όλη η Ευρώπη είχε πρόβλημα με την κρίση COVID-19, έτσι επωφεληθήκαμε κι εμείς (παρότι τα ομόλογά μας κατατάσσονται στην κατηγορία «σκουπίδια») αλλά η συνέχιση μιας ανάλογης μεταχείρισης των ομολόγων μας δεν είναι δεδομένη. Το αντίθετο έχουν υπονοήσει στελέχη της ΕΚΤ, προφανώς ο Γ. Στουρνάρας θα δώσει τη μάχη του στο Δ.Σ. της ΕΚΤ, αλλά η πορεία δεν είναι ανέφελη.
Η επιτυχής έκβαση δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Πρώτον, γιατί ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να γίνει, χρειάζεται να χαρτογραφείς εμπόδια, κινδύνους, ενδεχόμενα, και να τα παίρνεις υπόψη για την έντιμη ενημέρωση των πολιτών και για τη χάραξη μιας ορθής πολιτικής – αυτό που κάνει ο Risk Officer ενός οργανισμού, μιας τράπεζας ή, ακόμα, μια επιχειρησιακή, στρατιωτική ή άλλη μονάδα, θα έπρεπε να το κάνει η κυβέρνηση και γενικότερα το πολιτικό σύστημα. Δεύτερον, γιατί όπως προοιωνίζονται οι κουβέντες στη Φρανκφούρτη αλλά και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, που ζωηρεύουν μετά την ανάληψη του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών από τον «αυστηρότερο του Σόιμπλε» Κρίστιαν Λίντνερ, μπροστά μας είναι μια σύνθετη διαπραγμάτευση. Αν θέλει να συμμετέχει σε αυτήν με κάποιες αξιώσεις, μια μικρή χώρα με μεγάλη υπερχρέωση και ισχνή παραγωγική βάση, αν μη τι άλλο πρέπει να δείχνει σοβαρή. Αν είναι κιόλας, ακόμα καλύτερα.
Γραφικός βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε να διαγραφεί ο πρώην υφυπουργός Δ. Λιάκος, που διαφώνησε με το χαρτζιλίκι που μοίρασε η κυβέρνηση.
Δεν είμαστε – και δυσκολευόμαστε να το κρύψουμε.
Χαρακτηριστικά, όσα έγιναν στη Βουλή, την περασμένη Δευτέρα: Τρεις ημέρες μετά την κατάθεση των στοιχείων για την εκτέλεση του προϋπολογισμού 2021, η κυβέρνηση έβγαλε από το μανίκι 338,5 εκατ. ευρώ για τις ανάγκες μιας επιτυχούς πρωθυπουργικής εμφάνισης στη Βουλή, και τα μοίρασε ως «χαρτζιλίκια» – έτσι αποκαλούσε, όταν ήταν αντιπολίτευση, τα επιδόματα που έδινε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Τα ονόμασε «αναπτυξιακό μέρισμα», ενώ δεν προέρχονταν από υπεραπόδοση εσόδων αλλά από περαιτέρω υπερχρέωση της χώρας – κι όπως σωστά λέει ο Θ. Σκυλακάκης, δεν υπάρχει αναπτυξιακό μέρισμα όταν έχεις πρωτογενές έλλειμμα 7,3% του ΑΕΠ. Ηθικόν δίδαγμα: Ο δρόμος της παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου που διανύουμε είναι ολισθηρός. Γιατί ο λαϊκισμός άλλαξε ρούχα και ρητορική αλλά είναι εδώ. Δυστυχώς για τη χώρα, είναι κι ενωμένος. Ακούγεται απίστευτο αλλά είναι αληθινό: Ενας γραφικός βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε να διαγραφεί ο πρώην υφυπουργός Δ. Λιάκος, που αμάρτησε να αρθρογραφήσει ενάντια στο χαρτζιλίκι που μοίρασε η κυβέρνηση…