Σε ποιον ανήκουν τα φρεάτια; Ποιος έχει την αρμοδιότητα να τα ξεβουλώνει; Ή το άλλο: Ποιος είναι από τον νόμο υπόχρεoς να ξεχορταριάζει τα αδόμητα οικόπεδα; Ετσι, σε ένα καρουζέλ γραφειοκρατικής ευθυνοφοβίας, όπου η «τζιζ» αρμοδιότητα γυρίζει ανέγγιχτη, κινείται και το πρόβλημα της βίας στα πανεπιστήμια. Το υπουργείο Παιδείας περιμένει το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη να εκπαιδεύσει την πανεπιστημιακή αστυνομία, την οποία οι πανεπιστημιακές αρχές δεν πολυθέλουν και περιμένουν από τα υπουργεία χρηματοδότηση για τη φύλαξη, ενώ για τη μη φύλαξη τα υπουργεία ενοχοποιούν τη βραδύτητα και την απροθυμία των πανεπιστημιακών αρχών. Κι εν τω μεταξύ, όλοι μαζί αναπέμπουν κύματα αποτροπιασμού, σαν αναξιοπαθούντες πάνω από βουλωμένο φρεάτιο.
Μα καλά, δεν υπήρξε πρόοδος; Δεν νομοθέτησε η κυβέρνηση ώστε να μπορεί η αστυνομία να επεμβαίνει στον πανεπιστημιακό χώρο, όπως σε όλη την επικράτεια της Ελληνικής Δημοκρατίας; Οντως. Εγιναν και γίνονται αστυνομικές επιχειρήσεις που πριν από τρία χρόνια θα απαιτούσαν πολύωρους –ή ακόμη και πολυήμερους– στροβιλισμούς στο καρουζέλ υπουργεία – πρυτάνεις – αστυνομία. Ομως, η πρόοδος σημαδεύτηκε από τόσες ασυνέχειες που δεν πρόλαβε να κατασταλάξει σε μια νέα κανονικότητα.
Οπως δείχνει και η όψιμη αφύπνιση της ΕΛ.ΑΣ., η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται την εγκαθίδρυση δημοκρατικής ειρήνης –χωρίς βία– στα πανεπιστήμια ως υπαρξιακό της στόχο. Η επένδυση αυτή οδήγησε και στο επιπλέον βήμα της πανεπιστημιακής αστυνομίας. Για να μην αναγκάζεται η «κανονική» αστυνομία να εμφανίζεται κατασταλτικά στα ΑΕΙ, θα μπορούσε να βρίσκεται εκεί προληπτικά μια δύναμη φύλαξης.
Η όψιμη αφύπνιση της ΕΛ.ΑΣ. και η ριζωμένη κουλτούρα.
Εκ των υστέρων φαίνεται ότι η ιδέα συνέβαλε συμβολικά στη διαιώνιση του ειδικού καθεστώτος της εξαίρεσης που απαιτεί «ειδικό» Σώμα της δημόσιας δύναμης. Η αναστολή τής διά ζώσης λειτουργίας των ιδρυμάτων κλόνισε και τη βούληση της κυβέρνησης. Ο φόβος ότι η επανέναρξη της ακαδημαϊκής ζωής θα συνδυαζόταν με έναν κύκλο «εκτονωτικών» επεισοδίων –μετά την καραντίνα και όσα είχαν προηγηθεί στη Νέα Σμύρνη– οδήγησε σε αλυσιδωτές αναβολές.
Ισως αυτή να είναι και η λέξη που ξεκλειδώνει τις συνεργαζόμενες αδράνειες έναντι της βίας στα ΑΕΙ: ο φόβος. Φόβος του πολιτικού κόστους, από πρόσωπα που ανησυχούν μήπως κηλιδώσουν τις καριέρες τους με δυσάρεστες εικόνες καταστολής. Φόβος των πανεπιστημιακών απέναντι στις μειοψηφίες που τους επικηρύσσουν στον χώρο εργασίας τους. Φόβος της προβοκάτσιας που μπορεί να οδηγήσει σε ασύμμετρη ανάφλεξη.
Η αλήθεια είναι ότι η ριζωμένη κουλτούρα –που παράγει τάγματα κουκουλοφόρων και κηδειόχαρτα, σαν αυτό που τυπώθηκε για να εκφοβίσει τον πρύτανη του ΑΠΘ Νίκο Παπαϊωάννου– δεν αλλάζει μόνο με την αστυνομία. Δεν αλλάζει αν δεν συντονιστούν όλοι για την εμπέδωση μιας ρουτίνας όπου η αστυνομία θα είναι πια περιττή.