Η γαλλική ευρωπαϊκή προεδρία αυτό το εξάμηνο έχει θέσει προχωρημένες προτεραιότητες για ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικής παραγωγής μέσω των βιομηχανικών συμμαχιών σε στρατηγικούς τομείς του μέλλοντος, τη συμμετοχή των ευρωπαϊκών εταιρειών σε παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και αξίας, τη μεταφορά της ευρωπαϊκής παραγωγής από εξωτερική ανάθεση σε τρίτες χώρες εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τη διασφάλιση εφοδιασμού σε κρίσιμες πρώτες ύλες από εντός και εκτός Ευρώπης.
Από τις πρώτες συζητήσεις είναι ξεκάθαρο ότι στόχος είναι η αλλαγή του παραδοσιακού ευρωπαϊκού επιχειρηματικού μεταποιητικού μοντέλου, ώστε να γίνει πιο ανταγωνιστικό, καινοτόμο και βιώσιμο. Το ερώτημα είναι αν θα μπορέσει η εγχώρια βιομηχανία μας να συμμετέχει ενεργά και με αξιώσεις στο υπό διαμόρφωση νέο παραγωγικό οικοσύστημα και μεσοπρόθεσμα να αυξήσει τη συμμετοχή στο ΑΕΠ στο 15%. Δηλαδή θα μπορέσουμε να κερδίσουμε ένα μερίδιο από την παραγωγική δυναμικότητα που θα μεταφερθεί εντός Ευρώπης, να συμμετέχουμε παραγωγικά σε κάποιες φάσεις των υπό διαμόρφωση διεθνών αλυσίδων αξίας, να αξιοποιήσουμε την πληθώρα των στρατηγικών πρώτων υλών που διαθέτουμε, να παραγάγουμε καινοτομία στους στρατηγικούς τομείς των νέων βιομηχανικών τεχνολογιών και της πράσινης οικονομίας;
Ενας από τους αναγκαίους πυλώνες αναβάθμισης της ελληνικής βιομηχανίας αφορά την ύπαρξη εξειδικευμένου και καλά εκπαιδευμένου προσωπικού, ιδιαίτερα τώρα που υπάρχει γενικά έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού στη χώρα μας και διεθνώς. Τρεις είναι οι προτεινόμενες δράσεις επικέντρωσης:
1. Προσέλκυση και προετοιμασία των μηχανικών, αποφοίτων των 72 πολυτεχνικών σχολών της χώρας μας, ώστε με τις αναγκαίες δεξιότητες να βοηθήσουν ως στελέχη στον μετασχηματισμό της ελληνικής μεταποίησης. Από τους 14.000 μηχανικούς, εξαιρετικό νούμερο για τον πληθυσμό της χώρας, που εισάγονται ετησίως στα ΑΕΙ αποφοιτά μόλις το 50% και εξ αυτών οι περισσότεροι είτε γίνονται ελεύθεροι επαγγελματίες με κύρια εμπορική – συμβουλευτική δραστηριότητα είτε μέσω επανειδίκευσης αλλάζουν γνωστικό αντικείμενο. Αρα είναι αναγκαίο να εκπαιδευτούν με τις αναγκαίες δεξιότητες που απαιτούν οι σύγχρονες παραγωγικές μονάδες, αλλά και να εμπνευστούν μέσα από προγράμματα πρακτικής κ.λπ. για τις εξαιρετικές προοπτικές καριέρας στη μεταποίηση.
2. Στο πλαίσιο της πρόσφατης μεταρρύθμισης της επαγγελματικής εκπαίδευσης λειτουργούν ήδη εκατό προγράμματα στα δημόσια ΙΕΚ με κατεύθυνση σπουδών τη βιομηχανία, με περίπου 2.000 σπουδαστές που θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες για εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό. Σε αυτούς μπορούν να προστεθούν και περίπου 6.000 απόφοιτοι ΕΠΑΛ (Επαγγελματικά Λύκεια) ετησίως με παρεμφερείς ειδικότητες. Βέβαια και εδώ είναι αναγκαία η άμεση συσχέτιση των προγραμμάτων με τις πραγματικές ανάγκες, τα ουσιαστικά προγράμματα μαθητείας, αλλά και η οργανωμένη ενημέρωση των σπουδαστών για τη σημασία της μεταποίησης ως επιχειρηματικό μοντέλο και τις προχωρημένες στρατηγικές διαχείρισης και ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού των βιομηχανιών. Μια οργανωμένη καμπάνια για το αναβαθμισμένο εργασιακό περιβάλλον στη βιομηχανία θα έχει θετικά αποτελέσματα προσέλκυσης ποιοτικών σπουδαστών, αλλά και υψηλά ποσοστά αξιοποίησής τους στον χώρο εργασίας.
Ο μηχανικοί να εκπαιδευτούν με τις ανα- γκαίες δεξιότητες για να βοηθήσουν ως στελέχη στον μετασχηματισμό της ελληνικής μεταποίησης.
3. Υποστήριξη υφιστάμενων και νέων εργαζομένων στη βιομηχανία μέσω της ενίσχυσης των δεξιοτήτων τους και της εκμάθησης εφαρμοσμένων δεξιοτήτων στο υπό διαμόρφωση παραγωγικό περιβάλλον του Industry
4. Το βέλτιστο μοντέλο κατάρτισης είναι «on-the-job-training», δηλαδή παροχή καθοδήγησης και εκπαίδευσης – μαθητείας υπό την καθοδήγηση ενός έμπειρου στελέχους, διευκολύνοντας τη μετάβαση της γνώσης με την άμεση έκθεση στην πρακτική δουλειά. Επιπλέον η εκπαίδευση στην εργασία θα συνδυάζεται με εναλλαγή θέσεων (job rotation), συμβουλευτική – καθοδήγηση, εκμάθηση προτύπων και αποτελεσματική ανατροφοδότηση με την αξιολογούμενη απόδοση.
Σε όλες τις περιπτώσεις απαιτείται η διεθνής πιστοποίηση των δεξιοτήτων, αναγκαία για την ισότιμη συμμετοχή της ελληνικής μεταποίησης στις διεθνείς αλυσίδες αξίας.
* Ο κ. Γεώργιος Ι. Δουκίδης είναι καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.