Ενίοτε, αυτά για τα οποία κάποιος καταγγέλλει άλλους αποκαλύπτουν περισσότερα για τον ίδιο παρά για τον στόχο της επίθεσής του. Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε συνειδητά, όπου ο θύτης κατηγορεί το θύμα για τη συμπεριφορά του θύτη, είτε ασυνείδητα, όταν, με τα επιχειρήματά του, ο κατήγορος προδίδει το πλαίσιο των δικών του σκέψεων και συμπεριφορών. Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν υπενθυμίζει καθημερινώς με λόγια και πράξεις ότι είναι νταής της πιάτσας, που κατάφερε να αναρριχηθεί στο ύπατο αξίωμα της χώρας του, απ’ όπου επιβάλλει τη βίαιη νοοτροπία του στους συμπολίτες του και σε γειτονικούς λαούς. Ο χαρακτήρας του ταίριαξε με την παραδοσιακή τουρκική πολιτική να κατηγορεί τα θύματά της για τις δικές της πράξεις. Γι’ αυτό, ο Βλαντιμίρ Πούτιν (ένας Ερντογάν με πυρηνικά και ανεξάντλητους φυσικούς πόρους) φάνηκε τόσο «οικείος» στην ομιλία-μανιφέστο του στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης προχθές. Ο Ρώσος πρόεδρος περιέγραψε τον κόσμο μέσα από τα δικά του σημεία αναφοράς. Εχρισε εαυτόν τιμωρό της Δύσης και προάγγελο μιας νέας εποχής, δηλώνοντας: «Τίποτα δεν θα είναι όπως παλιά στην παγκόσμια πολιτική σκηνή».
Ο Πούτιν κατήγγειλε τις ΗΠΑ ότι, αφού δήλωσαν νίκη στον Ψυχρό Πόλεμο, «αυτοανακηρύχθηκαν εκπρόσωποι του Θεού στη Γη, οι οποίοι δεν έχουν ευθύνες παρά μόνο συμφέροντα», είπε. Και πρόσθεσε: «Φαίνεται να μην πρόσεξαν ότι σχηματίστηκαν νέα, ισχυρά κέντρα στον πλανήτη». Αναφερόμενος στη Δύση συνολικά, τόνισε: «Νομίζουν ότι όλοι οι άλλοι είναι αποικία τους – ότι είναι εξαιρετικοί, και οι υπόλοιποι είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας». Κατ’ αυτόν, η Δύση καταρρέει, όπως οι οικονομίες των χωρών της, ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωση ελέγχεται από τις ΗΠΑ. Και, με μία πρόταση-μνημείο της τέχνης της προπαγάνδας, κατηγόρησε τη Δύση ότι βρήκε ευκαιρία να αποποιηθεί τις ευθύνες της γι’ αυτή την παρακμή. «Η ειδική επιχείρησή μας στο Ντονμπάς είναι σωσίβιο για να κατηγορήσουν τη Ρωσία για τα δικά τους λάθη», είπε. Πρώτα, επιμένει να ονομάζει «ειδική επιχείρηση» την εισβολή στην Ουκρανία. Μετά, έχοντας αποτύχει να καταλάβει την πρωτεύουσα και να ανατρέψει την κυβέρνηση, «περιορίζει» τους στόχους του στην «προστασία» των αποσχιστών στο Ντονμπάς, παρουσιάζοντας τον πόλεμο ως μια αγαθή, σωτήρια παρέμβαση υπέρ πολιτών που απειλούνταν από το «ναζιστικό καθεστώς», όπως θέλει να παρουσιάζει (ψευδώς) την ουκρανική κυβέρνηση.
Ο ιμπεριαλιστής καταγγέλλει τον ιμπεριαλισμό. Ενώ εμποδίζει τη διάθεση ουκρανικών σιτηρών στην παγκόσμια αγορά, κατηγορεί τη Δύση για την επισιτιστική κρίση.
Ο Πούτιν είχε και άλλα να προσάψει στη Δύση. «Ζουν στο παρελθόν, απομονωμένοι, με τις ψευδαισθήσεις τους», επισήμανε. «Πιστεύουν ότι κέρδισαν και ότι όλες οι άλλες χώρες είναι αποικίες, η αυλή τους, και οι άνθρωποι που ζουν εκεί είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας». Προφανώς οι δηλώσεις αυτές στόχευαν στην ικανοποίηση λαών που υπέστησαν την αποικιοκρατία δυτικών χωρών, όμως, ειπώθηκαν σε φόρουμ όπου συμμετείχαν και ηγέτες χωρών που απελευθερώθηκαν με την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης. Η Ρωσία είναι που σήμερα επιχειρεί τον αφανισμό του ουκρανικού λαού και την «ανακατάληψη», όπως την περιέγραψε την προηγούμενη εβδομάδα ο ίδιος ο Πούτιν, περιοχών όπου κάποτε είχε επεκταθεί η Ρωσική Αυτοκρατορία. Περιέγραψε τις κατακτήσεις του Μεγάλου Πέτρου τον 17ο και 18ο αιώνα ως «επανάκτηση» εδαφών. Ετσι περιέγραψε και την εισβολή στην Ουκρανία. «Προφανώς, ήταν ευθύνη μας να την επανακτήσουμε και να ενισχύσουμε (την παρουσία μας) και εκεί», είπε. Κατά τ’ άλλα, μόνο άλλοι ευθύνονται για αποικιοκρατία και θεωρούν άλλες χώρες «αυλή» τους. Ο ιμπεριαλιστής καταγγέλλει τον ιμπεριαλισμό. Ενώ εμποδίζει τη διάθεση ουκρανικών σιτηρών στην παγκόσμια αγορά, κατηγορεί τη Δύση για την επισιτιστική κρίση.
Εδώ και χρόνια, ο Πούτιν έδειχνε ότι ήθελε να καταλάβει την Ουκρανία. Η εισβολή δεν ήταν σχέδιο των δυτικών για να έχουν κάποιον να κατηγορούν για τα δικά τους προβλήματα, όπως ισχυρίστηκε προχθές. Σε επίσκεψη στο Κίεβο το καλοκαίρι του 2013, πριν από την ανατροπή του ρωσόφιλου προέδρου της χώρας και τη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας, ο Πούτιν είχε δηλώσει: «Χτίσαμε και προστατεύσαμε την κοινή μας πατρίδα, τη Μεγάλη Ρωσία, διατηρώντας την πίστη μας, τη μοναδική ιστορική εμπειρία και το πεπρωμένο μας. Αυτό οφείλεται κυρίως στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία». Ηδη φαινόταν ότι οι βλέψεις του δεν θα περιορίζονταν στα σύνορα της Σοβιετικής Ενωσης, αλλά θα έφθαναν όπου έφθανε και η Εκκλησία της Ρωσίας. Γι’ αυτό παραμένει εξοργισμένος με τον Οικουμενικό Πατριάρχη για τη χορήγηση αυτοκέφαλου καθεστώτος στην Εκκλησία της Ουκρανίας το 2018. Η εκκλησιαστική κανονικότητα εμποδίζει τα επεκτατικά του σχέδια, στα οποία ο Πατριάρχης Κύριλλος συμπράττει με ζέση.
Πράγματι, «τίποτα δεν θα είναι όπως παλιά στην παγκόσμια πολιτική σκηνή», καθώς είναι πολλά τα προβλήματα που συσσωρεύονται και απαιτούν διεθνή συνεννόηση για να προλάβουμε την επιδείνωσή τους. Η κοσμοθεωρία του Πούτιν, όπως την «άπλωσε» μπροστά μας αυτές τις ημέρες, δείχνει το μέγεθος της απειλής όταν αυταρχικοί ηγέτες βρίσκονται στο τιμόνι χωρών με μεγάλη ισχύ και χωρίς τους δημοκρατικούς θεσμούς που θα μπορούσαν να τους ελέγξουν. Γι’ αυτό, η κορυφαία διαμάχη σήμερα δεν είναι εάν ο κόσμος θα έχει μία υπερδύναμη ή πολλές μικρότερες δυνάμεις, αλλά εάν η ανθρωπότητα θα μπορέσει να αφήσει πίσω το παρελθόν, όπως το εκφράζει ο Πούτιν, και να ασχοληθεί με τις άλλες θανάσιμες απειλές.