«Τοξικότητα; Ποια τοξικότητα;» Ο βουλευτής της συμπολίτευσης βρισκόταν –πού αλλού;– στην εκλογική του περιφέρεια. Εκεί, έλεγε, στην πόλη της Βόρειας Ελλάδας, αυτό που η πολιτική αγορά στην Αθήνα περιγράφει ως «τοξικότητα» δεν έχει φτάσει.
Η πόλωση, όπως εκδηλώνεται στην καθημερινή ανταλλαγή χολερικών ανακοινωθέντων μεταξύ των κομματικών γραφείων Τύπου, δεν έχει κοινωνικό αντίκρισμα. Ο κόσμος, έλεγε ο βουλευτής, μπορεί να έχει ανασφάλειες. Δεν τις στοιχίζει όμως με τη συγκρουσιακή τροχιά των κομμάτων.
Αν δει κανείς πέρα από την οθόνη στην παλάμη του, αν κοιτάξει την όντως ζωή, ο βουλευτής μάλλον έχει δίκιο. Στον δημόσιο χώρο δεν εκδηλώνεται κοινωνική ένταση. Η όποια τοξικότητα είναι τοξικότητα «δωματίου» – ο σπαραγμός των μυημένων της ψηφιακής πολιτικοδημοσιογραφικής πιάτσας. Οχι ο παλμός τής έξω πλατείας.
Το ίδιο βλέπει κανείς και στις δημοσκοπήσεις – στις συσπειρώσεις και στις απαντήσεις για το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών. Οι μετρήσεις καταγράφουν βιωτικές αγωνίες. Αλλά δεν προκύπτει όρεξη για πολιτικό δράμα.
Η κοινωνία μοιάζει, έτσι, να προσλαμβάνει την κομματική αντιπαράθεση ως τον απόηχο του καβγά που εκτυλίσσεται στον από πάνω όροφο: νιώθει τα ντεσιμπέλ αλλά δεν ξεχωρίζει και πολλά πέρα από τις βρισιές.
Οι δεξαμενές του δηλητηρίου και η κοινωνική πραγματικότητα.
Δηλαδή; Δεν υπάρχει τοξικότητα; Την απάντηση μπορεί να τη βρει κανείς στην πρόσφατη διαδικτυακή περιπέτεια της Εφης Αχτσιόγλου. Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ έγινε στόχος τοξικών επιθέσεων με αφορμή μια βιντεοσκοπημένη εμφάνισή της που κρίθηκε «ανάρμοστη» για το status της πολιτικού.
Ποιος μπορεί όμως να πει ότι τα κίνητρα αυτών των επιθέσεων ήταν «πολιτικά»; Ποιος μπορεί να ξεχωρίσει τον σεξισμό και τη χολή για μια φευγαλέα εικόνα του άλλου από τη μισαλλοδοξία;
Η τοξικότητα της κομματικής αντιπαράθεσης εμφανίζεται ως έκφανση μιας μόνιμης πολιτισμικής συνθήκης. Εμφανίζεται ως μία από τις πολλές τοξικότητες, που, ακόμη κι όταν έχουν πολιτικό στόχο, δεν είναι ούτε υποβολιμαίες ούτε ελεγχόμενες. Είναι απλώς η καθημερινή γλώσσα των νέων Μέσων.
Οι εκλογές ούτε εκτονώνουν ούτε επιδεινώνουν τη λειτουργία των θυμικών αντιδραστήρων –των (αντι)κοινωνικών δικτύων– που παράγουν τις τοξίνες. Θα ζούμε με αυτό, ανεξάρτητα από τις πολιτικές μας εκκρεμότητες.
Οταν όμως το πολιτικό σύστημα επικαλείται ως παραλυτικό παράγοντα την «τοξικότητα», μιλάει για μια παράλυση που προκαλεί το ίδιο στον εαυτό του, επειδή δεν μπορεί ακόμη να χειραφετηθεί από τα διχαστικά σχήματα που του κληροδότησε η χρεοκοπική –πες και «μνημονιακή»– δημοκρατία. Επειδή αναπαράγει το χύμα δηλητήριο, αντί να το μεταβολίζει.