Το υπερθέαμα των ορίων του Σύμπαντος που μας προσφέρει το τηλεσκόπιο δεν θα πρέπει να μας αποπροσανατολίσει από τα όσα σημαντικά συμβαίνουν στο κέντρο του ιδίου αυτού Σύμπαντος. Αναφέρομαι, εννοείται, στον πλανήτη Γη και δη στην ιδιαίτερη εκείνη περιοχή όπου βρίσκεται και ο ομφαλός της, τη χώρα που φέρει το τιμημένο όνομα Ελλάς. Την ημέρα λοιπόν που η οικουμένη έμενε άφωνη μπροστά στο θέαμα των ορίων του χρόνου στο κέντρο του Σύμπαντος, το ιερατείο της ομφαλοσκόπησης δεν έχασε την ψυχραιμία του. «Εμείς δεν μασάμε με τα σύμπαντα και τις φωτογραφίες από δεκατριάμισι δισεκατομμύρια χρόνια. Στο κάτω κάτω, τέτοιους αριθμούς δεν μπορεί να τους συλλάβει ανθρώπου νους». Και έτσι, αδιαφορώντας για τα παιχνίδια των αστεροσκοπείων και των τηλεσκοπίων, εμείς συνεχίσαμε τη μακρά πορεία της αυτοσυνειδησίας μας. Διότι το κέντρο, κοινώς ο ομφαλός της Γης, αυτό ξέρει να κάνει και απ’ ό,τι φαίνεται αυτό θα συνεχίσει να κάνει.
Ετσι, την ίδια εκείνη ημέρα που η ΝΑSΑ προσπαθούσε να μας εντυπωσιάσει, εμείς είχαμε την τύχη να διαβάσουμε βαρυσήμαντο άρθρο του κατά συρροήν δολοφόνου Κουφοντίνα. Δεν με ενδιαφέρουν οι απόψεις του, όσο επαναστατικές κι αν είναι. Ακόμη κι αν μου αποκαλύψει ότι η Γη είναι στρογγυλή, δεν πρόκειται να τον διαβάσω. Ναι, είμαι προκατειλημμένος, το ξέρω. Ομως δεν μπορώ να χωνέψω το γεγονός ότι αυτός κατέκτησε το δικαίωμα να αρθρώνει δημόσιο λόγο σκοτώνοντας έντεκα συνανθρώπους μας. Αν δεν ήταν κατά συρροήν δολοφόνος, ποιος θα διάβαζε τις κοινότοπες μπούρδες του, έκθεση ιδεών σε φροντιστήριο της Κομσομόλ;
Δύο ημέρες μετά, η ομφαλοσκόπηση του κέντρου του σύμπαντος ανέδειξε λίγο ακόμη περισσότερο από το μεγαλείο της. Το ζήτημα αυτή τη φορά ήταν η ίδια η ύπαρξή του, η δημοκρατία του. Αφορμή, ένα νομοσχέδιο για την Παιδεία και η αγόρευση του υφυπουργού Αγγελου Συρίγου. Ο οποίος τόλμησε να αμφισβητήσει τη μαζική αντίσταση του ελληνικού λαού κατά της δικτατορίας και το γεγονός ότι η εξέγερση του Πολυτεχνείου οδήγησε στην πτώση της χούντας. Εδώ δεν πρόκειται για δεκατριάμισι δισεκατομμύρια έτη όπου ο καθένας μπορεί να σου λέει ό,τι του καπνίσει. Εδώ πρόκειται για καμιά πενηνταριά χρόνια, χρόνος διαχειρίσιμος για την εμπειρία του εγκεφάλου. Και όσοι είχαμε την εμπειρία ξέρουμε ότι δεν υπήρξε μαζική αντίσταση κατά της χούντας –το αντίθετο θα έλεγα– και ότι εν πάση περιπτώσει το Πολυτεχνείο δεν έριξε τη δικτατορία. Ο κ. Συρίγος είπε ό,τι ξέρουμε όλοι, εκτός από το ιερατείο των μύθων της μεταπολίτευσης, το ιερατείο της Αριστεράς. Ομως η ομφαλοσκόπηση, το αγαπημένο άθλημα του κέντρου του σύμπαντος, δεν αστειεύεται.
Ζητώ την προσοχή σας, παρακαλώ. Ο καθένας μπορεί να πιστεύει ό,τι θέλει για το Πολυτεχνείο. Μπορεί να πιστεύει ότι είναι το αντίστοιχο της ναυμαχίας της Σαλαμίνας στους καιρούς μας. Δικαίωμά του. Το πιστεύει ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ αλλά και το υποτίθεται εκσυγχρονισμένο ΠΑΣΟΚ. Το ζήτημα είναι ότι ο καβγάς έγινε με αφορμή την κατάθεση ενός νομοσχεδίου για την ανωτάτη εκπαίδευση. Και το ζήτημα είναι πώς στην ευχή το Κέντρο του Σύμπαντος θα απελευθερωθεί από τα συμπλέγματα της ενδοσκόπησης για να δει τα όριά του.
Οι εικόνες που είδαμε από τα όρια του Σύμπαντος, τα όρια του χρόνου, δεν οφείλονται σε θαύμα. Τις χρωστάμε σε κόπο γενεών, κατανάλωση φαιάς ουσίας και υπομονή μέρμηγκα. Τις χρωστάμε και σ’ αυτές τις εκλάμψεις του νου που κανείς δεν μπορεί να προγραμματίσει, όμως, όταν εμφανίζονται, μοιάζουν με τη φυσιολογική συνέπεια όσων έχουν προηγηθεί και τις προκάλεσαν. Τις λέμε εκρήξεις μεγαλοφυΐας.
Ολα αυτά είναι τα προϊόντα αυτού που στην κοινή γλώσσα αποκαλούμε «παιδεία». Ναι, αν δεν το πήραμε είδηση, αυτό ήταν το ζητούμενο στην αρένα που άνοιξε στο κέντρο του σύμπαντος. Κι αν αντιλαμβάνομαι την παρέμβαση του κ. Συρίγου θα πω πως αν θέλουμε να τα αντιμετωπίσουμε όλ’ αυτά, με τα δικά μας μέσα, καλόν θα ήτο να αφήναμε πίσω μας τους μύθους που οδήγησαν την εκπαίδευση στα σημερινά της αδιέξοδα.
Τίποτε περίεργο. «Ο καθείς και το σύμπαν του». Την ώρα που η γνώση έχει αγγίξει τα όρια του χρόνου, εμείς συνεχίζουμε να τσακωνόμαστε για τα τουρνικέ που θα ελέγχουν την είσοδο στους πανεπιστημιακούς χώρους. Ολα είναι σχετικά στον μετανεωτερικό μας κόσμο. Αυτοί το δικό τους σύμπαν κι εμείς το δικό μας.