Στον δρόμο που οδηγούσε στο λιμάνι του κοσμοπολίτικου νησιού των Κυκλάδων το μποτιλιάρισμα θύμιζε τη λεωφόρο Κηφισού. O προβλήτας ήταν ήδη γεμάτος φορτηγά και επιβατικά οχήματα. Το πλοίο για Πειραιά καθυστερούσε, οι οδηγοί περίμεναν στο λιοπύρι, οι λαμαρίνες έκαιγαν. Δυο-τρεις λιμενικοί, κάθιδροι, προσπαθούσαν να βάλουν τάξη στο χάος.
Νεοφερμένος στο νησί ο ένας, ποτέ δεν περίμενε ότι θα αντιμετώπιζε τέτοιες καταστάσεις: ουρές ταξιδιωτών –ακόμη αναρωτιέται «πώς τους σηκώνει όλους μια σταλιά τόπος»–, χιλιάδες αυτοκίνητα στο περιορισμένης χωρητικότητας οδικό δίκτυο, εντάσεις, καβγάδες, απίστευτη ηχορρύπανση.
Είχε χαρεί όταν διορίστηκε εκεί. «Τυχερέ, θα είναι σαν να κάνεις διακοπές», του έλεγαν οι φίλοι του. Ομως η καθημερινότητα δεν είναι σαν τα μαγευτικά ηλιοβασιλέματα στα αφιερώματα των ταξιδιωτικών εντύπων και ιστοσελίδων. Ο μισθός του είναι 980 ευρώ. Πληρώνει 600 ευρώ ενοίκιο για να μένει «σε μια τρύπα». Με τα υπόλοιπα πρέπει να καλύψει λογαριασμούς και διατροφή. «Τον χειμώνα κάποιοι εστιάτορες μας έκαναν ειδικά πακέτα –σε μένα και κάποιους άλλους δημόσιους υπαλλήλους– και κάπως βολευόμασταν. Ομως, από τότε που άνοιξε η τουριστική σεζόν και έφτασαν τα λεφούσια των ξένων, εμάς θα σκεφτούν;». Και πώς τα βγάζει πέρα; «Βάζουν πλάτη οι συνταξιούχοι γονείς μου, από το υστέρημά τους. Αντί να τους στηρίζω εγώ, με βοηθούν εκείνοι. Εως πότε; Και, βέβαια, κάνω αιματηρή οικονομία, υπολογίζοντας και το τελευταίο σεντ σε καθετί. Αλλά σε ένα τόσο ακριβό νησί η μάχη είναι από χέρι χαμένη…».
Σε γειτονικό Κυκλαδονήσι, λιγότερο κοσμοπολίτικο αλλά επίσης πολύ δημοφιλές τουριστικά, μια νέα καθηγήτρια Αγγλικών στο τοπικό γυμνάσιο ετοιμαζόταν για μετακόμιση. «Πέρυσι πλήρωνα 400 ευρώ για ένα στούντιο. Ο ιδιοκτήτης τώρα μου ζητάει 750. Ουσιαστικά το κάνει για να φύγω, προφανώς θέλει να εκμεταλλευτεί το ακίνητο μέσω Airbnb. Γλυκάθηκαν όλοι φέτος με τόση κίνηση, γέμισε η τσέπη τους και δεν τους ενδιαφέρει τίποτ’ άλλο. Είμαι σε απόγνωση… Kι άλλοι συνάδελφοι βρίσκονται στην ίδια θέση, όπως και υπάλληλοι σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες που είχαν την ατυχία να διοριστούν εδώ».
Δεν ξέρω τι θα της απαντούσε ο υφυπουργός Παιδείας Αγγελος Συρίγος, ο οποίος πρόσφατα ζήτησε το πρόβλημα της στέγασης των εκπαιδευτικών να λυθεί από τις τοπικές κοινωνίες και τους δήμους, που περιμένουν το κράτος-πατερούλη να λύσει όλα τα προβλήματα… Πράγματι, οι πολίτες δεν θέλουμε κράτος-πατερούλη. Χρειαζόμαστε κράτος. Τελεία. Που να μη βλέπει τον τουρισμό σαν ιερή αγελάδα και να σκέφτεται με ποιους όρους και προϋποθέσεις το τουριστικό μοντέλο θα γίνει βιώσιμο. Για να μην είναι τα νησιά μας «η Ντίσνεϊλαντ των ξένων» αλλά αβίωτα για τους Ελληνες. Για να μη γίνει ασήκωτο βαρίδι η «βαριά» μας βιομηχανία…