Βλέποντας τα αρχιτεκτονικά σχέδια που παρουσιάστηκαν το βράδυ της Τετάρτης στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και διαβάζοντας το ρεπορτάζ του Νικόλα Ζώη στη χθεσινή «Κ» γίνεται φανερό –τουλάχιστον στα δικά μου μάτια– ότι η επέκταση του «Μουσείου των Μουσείων» δεν θα είναι μια «αρχιτεκτονιά». Δεν θα προσγειωθεί ένα Πομπιντού στην Πατησίων, ούτε θα αναδυθεί η κορυφή μιας Πυραμίδας στην αυλή του νεοκλασικού κτιρίου του 19ου αιώνα που στεγάζει τους εθνικούς αρχαιολογικούς θησαυρούς της Ελλάδας.
Αν κάτι φρόντισε να ξεκαθαρίσει ο Βρετανός αρχιτέκτονας Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ, ήταν ο σεβασμός που ο ίδιος και η ομάδα του από το Βερολίνο και την Ελλάδα σκοπεύουν να δείξουν στο κτίριο των Λούντβιχ Λάνγκε και Ερνστ Τσίλλερ. «Εργο της επέκτασης δεν είναι να ανταγωνιστεί το υφιστάμενο κτίριο, αλλά να το ενισχύσει, τόσο το ίδιο όσο και την παρουσίαση των συλλογών», όπως είπε.
Δεν είναι λίγο να το λέει αυτό ένας αρχιτέκτονας που έχει συνδέσει το όνομά του με τον σχεδιασμό και την ανακαίνιση (ιστορικών) μουσείων. Ή όταν έχουμε συνηθίσει να θαυμάζουμε και να προβάλλουμε έργα των μεγάλων σταρ της αρχιτεκτονικής που προσγειώνονται σαν διαστημικές κάψουλες στη γη. Και αυτά χρειάζονται, αλλά όχι πάντα. Στην περίπτωση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, η αρμόδια επιτροπή έπρεπε να βρει έναν αρχιτέκτονα που δεν θα απέρριπτε την παράδοση, αρκετά έμπειρο αλλά και εγκρατή για να μη φάει το κτίριο ο ναρκισσισμός του. Από τα όσα έχουμε δει μέχρι σήμερα, οι αρχιτέκτονες δεν γυρίζουν την πλάτη τους στα εκθέματα της συλλογής του μουσείου. Αντιθέτως, τα φέρνουν μπροστά, σχεδόν τα βγάζουν έξω στην πόλη.
Βέβαια, αυτή η «ανοιχτότητα» του μουσείου έχει κινδύνους. Και οι κίνδυνοι είμαστε εμείς και η σχέση μας με την πόλη και τον δημόσιο χώρο. Θα σεβαστούμε τις όμορφες βιτρίνες που θα αποκτήσει η Πατησίων ή θα γεμίσουν κόκκινες μπογιές στην πρώτη διαδήλωση; Θα αντέξουν στις μονομαχίες με τα δακρυγόνα και τις μολότοφ; Θα «ταγκάρουμε» τους τοίχους από πηλό με συνθήματα; Θα γίνει «παρέμβαση» στο αίθριο; Κάποια προσφυγή στο ΣτΕ; Τα δέντρα από πού θα έρθουν; Τι έχει να πει για όλα αυτά ο σύλλογος των τάδε εργαζομένων ή των δείνα διδασκόντων; Θα αντέξει ένα διεθνές μουσείο την ελληνικότητά μας;
Ολα αυτά και άλλα τόσα, μικρά και μεγάλα, θα τα συζητάμε από σήμερα και για τα επόμενα χρόνια. Μεταξύ μας, θα προτιμούσα αυτή η παρουσίαση να γίνει σε μη προεκλογικό χρόνο, όπως και θα προτιμούσα οι αρχαιολόγοι που διαδήλωναν απέξω να ήταν για να ακούσουν τι έχει να πει ένας άλλος επιστήμονας για την κληρονομιά τους. Δεν πειράζει. Η αρχιτεκτονική δεν έχει λύσεις για όλα.