Eνας, όχι και πολύ πονηρός (για να παραφράσω τον Διονύση Σαββόπουλο), πολιτευτής μού εκμυστηρεύθηκε πρόσφατα ότι ενόψει εκλογών λέει πράγματα που δεν πιστεύει, κάνει όσα ακριβώς μισεί κι «έχει χάσει τον εαυτό του». Με σόκαρε αυτή η εξομολόγηση, γιατί πίστευα ανέκαθεν ότι οι πολιτικοί χάνουν τον εαυτό τους σταδιακά και κάπως ερήμην τους. Παρακολουθώ τις εκστρατείες τους: αλλεπάλληλες βασιλόπιτες, συνεστιάσεις, τεχνητές εκρήξεις στις τηλεοπτικές συζητήσεις, προβοκατόρικες αναρτήσεις στα σόσιαλ μίντια, αγωνία για μια –έστω υποτυπώδη– παρουσία σε παραπολιτικές στήλες. Φωτογενή μνημόσυνα, λαϊκές αγορές κι εκκλησίες είναι τα μέρη όπου συχνάζουν αυτές τις μέρες ακόμη και αν είναι ελάχιστα πιστοί, ενώ δεν έχουν ιδέα πόσο κοστίζουν οι μελιτζάνες…
Οι υποψήφιοι έχουν δύο εναλλακτικές στον προεκλογικό τους αγώνα, που ήδη έχει ξεκινήσει. Να επιχειρήσουν να μοιάσουν στο σχήμα του «μέσου Ελληνα», όπως τον φαντάζονται και τον έχουν φιλοτεχνήσει οι δημοσκοπήσεις και οι έρευνες αγοράς. Να προσαρμόσουν, δηλαδή, την προσωπικότητά τους σε αυτό που νομίζουν (ή τους υπαγορεύουν οι σύμβουλοί τους) ότι «θέλει ο λαός». Η δεύτερη οδός είναι πιο απλή, αλλά την επιλέγουν λίγοι, γιατί θεωρούν ότι διασφαλίζει την ήττα. Να μείνουν πιστοί στον εαυτό τους, να μιλήσουν και να φερθούν με ειλικρίνεια, να φανούν ευάλωτοι, γκαφατζήδες, που ενίοτε κουράζονται, αγανακτούν, έχουν φιλοδοξίες και συχνά χαίρονται, να αποδείξουν ότι είναι κανονικοί άνθρωποι. Σε αυτή την περίπτωση, οι ψηφοφόροι θα μπορέσουν να ταυτιστούν μαζί τους, να εντοπίσουν κομμάτια του εαυτού τους πάνω τους, να επιλέξουν σημεία αναφοράς.
Δεν είναι τυχαία η παγκόσμια αποδοχή που προκάλεσαν πρόσφατα οι περιπτώσεις της Νεοζηλανδής και της Σκωτσέζας πρωθυπουργού, Τζασίντα Αρντερν και Νίκολα Στέρτζον, αντίστοιχα, οι οποίες παραιτήθηκαν επειδή απλά «δεν αντέχουν άλλο». Ούτε η μελαγχολική διαπίστωση ότι ο Δημοκρατικός γερουσιαστής της Πενσιλβάνια Τζον Φέτερμαν, ο οποίος εισήχθη στο νοσοκομείο με κατάθλιψη, είναι «ένας από εμάς».
Η εποχή της υποκρισίας και του πολιτικού θεάτρου έχει παρέλθει. Ο ρητορικός στόμφος είναι παρωχημένος, η εικόνα του τέλειου οικογενειάρχη ή της ατσάλινης δυναμικής γυναίκας δεν πείθουν. Για να νιώσουν οικειότητα οι πολίτες, θέλουν να καθρεφτίζονται σε πολιτικούς με ρωγμές.