«Αν είχαμε στο Μπρούκλιν τέτοιες εισόδους πολυκατοικιών και τέτοια μπαλκόνια, ο κόσμος θα έκανε ουρά για να αγοράσει διαμερίσματα»… Δεν περίμενα να ακούσω μια τέτοια εκτίμηση στη διάρκεια ενός αναγνωριστικού περιπάτου στην Κυψέλη καθώς συνόδευα ένα ζευγάρι Αμερικανών δημοσιογράφων και φωτογράφων που είχαν έρθει στην Αθήνα για να γράψουν ένα άρθρο.
Το θέμα τους θα είχε επίκεντρο την ελληνική πρωτεύουσα ως μια πόλη του μοντερνισμού, και καθώς αυτός ήταν ο θεματικός άξονας, είχαν ζήσει και περπατήσει την Αθήνα για αρκετές ημέρες, κυρίως στο κέντρο όπου διέμεναν. Η ξενάγηση στην Κυψέλη προκλήθηκε έπειτα από δικό τους αίτημα, καθώς είχαν ρωτήσει πού θα ήταν μια καλή ιδέα για να μπουν πιο βαθιά στην καθημερινότητα της Αθήνας.
Ομολογουμένως, αυτό που συμβαίνει τα τελευταία 2-3 χρόνια, σχετικά με το ενδιαφέρον των ξένων περιηγητών, δημοσιογράφων, συγγραφέων, διανοουμένων και φωτογράφων για την Αθήνα, είναι πρωτοφανές. Με το δανεικό βλέμμα του «άλλου», η ελληνική πρωτεύουσα προχωράει σε μια βαθύτερη αυτογνωσία. Οι χρόνιες αδυναμίες της (κακή συντήρηση κτιρίων, πεζοδρομίων και δημοσίου χώρου, βανδαλισμός επιφανειών) κάνουν σε όλους εντύπωση και το σχολιάζουν. Αλλά αν μείνουμε στα θετικά, όλοι ή σχεδόν όλοι δηλώνουν έκπληκτοι από το βάθος του αστικού πολιτισμού όπως φαίνεται στα κτίρια του κέντρου και των παλαιών συνοικιών.
Σκέφτομαι συχνά πως η σύνθετη ταυτότητα της Αθήνας έχει υποτιμηθεί πρωτίστως από τους Ελληνες. Ως τώρα, η Αθήνα έχει δείξει έλλειμμα αυτοπεποίθησης και δεν έχει τολμήσει να ξεδιπλώσει την αστική της ταυτότητα όπως έχουν κάνει η Βαρκελώνη, το Τελ Αβίβ, η Κωνσταντινούπολη, η Λισσαβώνα. Αντίθετα από όσα έχουμε μάθει να πιστεύουμε, η Αθήνα έχει συγκεντρωμένη όλη την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεών αποτυπωμένη στο κτιριακό της απόθεμα, από το 1830 και μετά.
Αυτή η επίγνωση μπορεί να ενισχύσει το τουριστικό προφίλ της πόλης και να δυναμώσει την αυτοσυνειδησία και την περηφάνια των κατοίκων. Η οικονομία θα ωφεληθεί, όπως και το κύρος της χώρας. Παράλληλα, όμως, θα πρέπει να «τρέξει» μια καμπάνια για τις υποχρεώσεις των κατοίκων απέναντι στην πόλη. Για να έχει αξιοπιστία και αποτέλεσμα η καμπάνια, θα πρέπει πρώτα η δημοτική αρχή, η Περιφέρεια και τα αρμόδια υπουργεία, όπως και η Τροχαία, να δείξουν ότι μπορούμε να ανεβούμε την κλίμακα της αξιοπρέπειας και του σεβασμού.