Δεν ήταν και πολύ συναινετική η συναίνεση την οποία εξήγγειλε ο Νίκος Ανδρουλάκης. Αν προσέξει κανείς την απάντησή του για το άρθρο 16, ζητάει μάλλον να έχει συμφωνηθεί πρώτα ο εφαρμοστικός νόμος και μετά να δώσει τη συγκατάθεσή του για την αναθεώρηση (εκτός κι αν μπορούμε να παχτώσουμε στο Σύνταγμα όλους τους όρους λειτουργίας των πανεπιστημίων). Παρά την αμφισημία της, η άποψη του προέδρου του ΠΑΣΟΚ έγινε αμέσως τροφή για εξ αριστερών επιθέσεις. Αυτό που από τη δεξιά σκοπιά φαίνεται ως δειλή «ναιμεναλλάδικη» συγκατάβαση, από την αριστερή σκοπιά είναι συνθηκολόγηση του τρίτου κόμματος με τον μητσοτακικό νεοφιλελευθερισμό.
Ετσι, όμως, ήταν. Κι έτσι θα είναι η ζωή για το ΠΑΣΟΚ από εδώ και στο εξής, τώρα που φαίνεται ότι πετυχαίνει τον διπλό του στόχο: Πρώτον, να αυξήσει αισθητά τη δύναμή του και το αποτύπωμά του στην επόμενη Βουλή. Και, δεύτερον, να μείνει στην αντιπολίτευση – και να μην αναγκαστεί από τις συνθήκες να σηκώσει το βάρος του ελάσσονος εταίρου σε έναν κυβερνητικό συνασπισμό.
Ο Μητσοτάκης ισχυρίστηκε προχθές ότι «ενδόμυχα» ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ήθελε τη Ν.Δ. αυτοδύναμη. Η προτίμηση δεν ήταν και τόσο μύχια. Απορρίπτοντας κατηγορηματικά τη συνεργασία με τη Ν.Δ. –στις πρώτες κάλπες με το τέχνασμα του άγνωστου πρωθυπουργού και στις δεύτερες κατηγορηματικά και μονοκόμματα– ο Ανδρουλάκης δεν εμπόδιζε την αυτοδυναμία της Ν.Δ. Αντιθέτως. Ενίσχυε και ενισχύει την πίεση του νεοδημοκρατικού διλήμματος, γιατί στέλνει στους κεντρώους το μήνυμα ότι εναλλακτική κυβέρνηση, με τη συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ, δεν υπάρχει. Οποιος θέλει κυβέρνηση ψηφίζει Μητσοτάκη.
Τι ξέρουν για το ΠΑΣΟΚ οι αντίπαλοί του.
Η πολιτική ψυχανάλυση του Ανδρουλάκη από τον Μητσοτάκη συνδυάζεται με την κρίση του έτερου αντιπάλου του ΠΑΣΟΚ· συνδυάζεται με την επαναλαμβανόμενη ειρωνεία του Αλέξη Τσίπρα ότι «κανένας σε αυτή τη χώρα δεν ενδιαφέρεται για τον καημό του Ανδρουλάκη να γίνει ΣΥΡΙΖΑ στη θέση του ΣΥΡΙΖΑ». Μπορεί η διατύπωση να μην είναι κομψή. Η διαπίστωση όμως ότι το ΠΑΣΟΚ πολιτεύεται μέχρι στιγμής με κύριο γνώμονα την αποφυγή του κόστους και τη μακάρια ανασύνταξή του –αψηφώντας τη μείζονα πρόκληση της διακυβέρνησης– δεν είναι άστοχη.
Αμφότεροι οι αντίπαλοι του Ανδρουλάκη υποδεικνύουν μια νέα πραγματικότητα: Οτι πλέον δεν του αρκεί η τέχνη της υπεκφυγής. Οτι, χάρη και στην κατ’ αρχήν εκλογική επιτυχία του, το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί άλλο να φυλάγεται απ’ ό,τι κινδυνεύει να ακουστεί «πολύ δεξιό» ή «πολύ αριστερό». Δεν μπορεί να καταφεύγει σε γλωσσοδέτες όπως το πρώιμο σήμα για το άρθρο 16.
Αν «καημός» του Ανδρουλάκη είναι η αξιωματική αντιπολίτευση, πρέπει να αρχίσει να φαντάζεται τον εαυτό του –και να οργανώνει τον λόγο του– σαν μελλοντική εναλλακτική διακυβέρνησης. Οχι πια σαν διαρκές πρότζεκτ αυτοσυντήρησης.
