Οι παλαιότεροι θα θυμούνται πως από το πρωί της 23ης Ιουλίου 1974 φαινόταν πως κάτι θα συμβεί. Το είχε προαναγγείλει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αλλά ουδείς γνώριζε τι λύση θα δοθεί στο κενό εξουσίας που υπήρχε στην πατρίδα μας.
Στην Κύπρο οι εισβολείς είχαν πετύχει να δημιουργήσουν το προγεφύρωμα που επιζητούσαν. Στην Ελλάδα οργίαζαν οι φήμες, καθώς δεν υπήρχε επίσημη ενημέρωση έως το μεσημέρι, όταν έγινε γνωστό πως ο Φαίδων Γκιζίκης συγκάλεσε σύσκεψη με τη συμμετοχή πολιτικών προσωπικοτήτων της προδικτατορικής περιόδου. Ακόμη και τότε κυκλοφορούσε η είδηση πως ο σωματάρχης του Γ΄ Σ.Σ. κατεβαίνει με τα τανκς στην Αθήνα για να ανατρέψει το δικτατορικό καθεστώς. Τελικά τα πράγματα εξελίχθηκαν ομαλά, καθώς αποφασίστηκε να σχηματιστεί κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τους Παναγιώτη Κανελλόπουλο και Γεώργιο Μαύρο. Ετσι, συμφώνησαν για ένα τετράωρο διάλειμμα, ώστε οι δύο ηγέτες να συσκεφθούν με τους συνεργάτες τους για τον σχηματισμό της κυβέρνησης. Αποδείχθηκε πως μέσα σε αυτές τις τέσσερις ώρες διαμορφώθηκε η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης.
Είναι γνωστό ότι σε αυτό το διάστημα ο Ευάγγελος Αβέρωφ προώθησε τη λύση Κωνσταντίνου Καραμανλή, καθώς φαίνεται πως είχε τις επιφυλάξεις του για την κυβέρνηση Κανελλόπουλου – Μαύρου, δεδομένων των ακραίων συνθηκών. Το ερώτημα είναι αν αυτή η λύση ήταν δίκαιη. Αν δηλαδή θα έπρεπε τη μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία να την επιχειρήσουν δύο πολιτικοί ηγέτες που παρέμειναν στην Ελλάδα και αγωνίστηκαν κατά του καθεστώτος. Αν η επιβράβευση της στάσης τους θα έπρεπε να ήταν το βασικό κριτήριο για να σχηματιστεί κυβέρνηση υπό την ηγεσία τους.
Η απάντηση είναι πως η Ιστορία είναι γεμάτη από αδικίες, αφού πολλές φορές έχει πάρει διαζύγιο από την ηθική. Είναι γεμάτη από ηγέτες που έχασαν το τρένο επειδή δεν εκτίμησαν σωστά τον παράγοντα χρόνο. Η Ιστορία γράφεται από αυτούς που γραπώνουν την ευκαιρία, που οσφραίνονται τις ανάγκες των περιστάσεων. Στις 23 Ιουλίου 1974, τέσσερις ώρες ήταν τεράστιος χρόνος.
Βεβαίως, πάντα τελικός κριτής είναι το αποτέλεσμα. Και στην προκειμένη περίπτωση δικαίωσε τον Ευάγγελο Αβέρωφ, καθώς η αναίμακτη μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία φέρει το όνομα του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
