Μονοθεματική έχει γίνει η τηλεόραση. Οχι μόνο τα δελτία ειδήσεων, αλλά ολόκληρο το πρόγραμμά της. Εκτός από τις ενημερωτικές –τρόπος του λέγειν– εκπομπές, υπάρχει και η «Εκτακτη επικαιρότητα», που το πρωί μας φέρνει καλά νέα από τη Ρόδο, το μεσημέρι άσχημες εικόνες από την Κάρυστο και το βράδυ αναζωπυρώνονται όλα.
Βεβαίως οι καταστροφικές πυρκαγιές και αυτού του καλοκαιριού είναι μεγάλο θέμα που ενδιαφέρει τους πολίτες. Αλλά, πάλι, πόση πληροφορία μεταδίδουν οι κατάκοποι ρεπόρτερ, δείχνοντας το κουζινάκι του ενός σπιτιού να καπνίζει και τη φλόγα που έχει απομείνει στο σαλόνι κάποιου άλλου; Προς τι το άγχος να βγουν εκτάκτως τα μαύρα μεσάνυχτα, βήχοντας από τον καπνό, για να μας ενημερώσουν ότι «μαίνεται η φωτιά στο Πλατανιστό, όπως μπορείτε να δείτε στα πλάνα πίσω μου»; Ετσι όπως πάμε, είδηση πλέον αποτελεί αν σβήνει μια πυρκαγιά (όπως όταν άνθρωπος δαγκώνει σκύλο) και όχι αν συνεχίζει «το αδηφάγο έργο της», κατά πως λένε οι μπακαλιάροι της πυρκαγιάς. Τα υπόλοιπα είναι «κόλαση φωτιάς», «πύρινη κόλαση», «ώρες αγωνίας», «πύρινο μέτωπο», «ο εφιάλτης της φωτιάς», «εφιάλτης δίχως τέλος» κ.ά.
Πάντως με τις πυρκαγιές μαθαίνουμε απρόσιτες περιοχές της Ελλάδας, οι οποίες είναι δίπλα στην Αθήνα, που ούτε καν φανταζόμασταν. Αλλά τα κανάλια δεν κάνουν ούτε σωστό μάθημα πατριδογνωσίας. Οπως τις προάλλες ο κ. Δημήτρης Ψυχογιός: «Το Λουτράκι, λίγο πολύ, όλοι ξέρουμε πού βρίσκεται. Δερβενοχώρια; Κοιτάω στον χάρτη, βρίσκονται κοντά στη Θήβα, 100 χιλιόμετρα από το Λουτράκι. Πώς είναι δυνατόν να έχουν σχέση οι δύο φωτιές; Κιθαιρώνας; Αυτός ναι, είναι κοντύτερα στο Λουτράκι. (…) Μήπως όμως δεν είναι στα Δερβενοχώρια η πυρκαγιά αλλά στο “Μεγάλο Δερβένι”, πάνω από τα Μέγαρα;» («Τα Νέα», 18.7.2023).
Το ερώτημα του κ. Ψυχογιού, «είναι τόσο δύσκολο να κάνουν την πληροφόρηση ουσιαστική τα κανάλια, να καταλαβαίνουμε τι συμβαίνει, τι απειλείται, πού συμβαίνει;», έχει μια απάντηση: δεν είναι δύσκολο, αλλά δεν είναι αυτή η φύση τους, όπως ανέλυσε με ενάργεια ο Νιλ Πόστμαν. Ολα τα παραπάνω εξηγούνται αν θεωρήσουμε ότι η τηλεόραση είναι μέσο ψυχαγωγίας και όχι ενημέρωσης· και τα θρίλερ και οι ταινίες αγωνίας ψυχαγωγία θεωρούνται.
Γι’ αυτό οι ρεπόρτερ δείχνουν να συμπάσχουν –και καμιά φορά κλαίνε– μεταδίδοντας μια ιστορία. Επίσης γι’ αυτό και δεν δίνουν σημασία στις ακριβείς ονομασίες των βουνών, χωριών κ.λπ. και άλλες ουσιώδεις λεπτομέρειες όσων μεταδίδουν. Το ίδιο, εξάλλου, δεν κάνουν τώρα οι κινηματογραφικοί παραγωγοί, που βάζουν κι έναν μαύρο σε ταινίες με Βίκινγκ ή το Netflix που έκανε Αφρικανή την απόγονο των Πτολεμαίων Κλεοπάτρα;
