Συμπληρώθηκαν ήδη δύο χρόνια από την εκδημία του Μίκη Θεοδωράκη, με τη φυσική του απουσία να γίνεται σταθερά αντιληπτή και ταυτόχρονα το έργο του να γνωρίζει νέες εκτελέσεις, να ακούγεται περισσότερο και σε μεγαλύτερο εύρος και πολλοί να τον ανακαλύπτουν για πρώτη φορά ή να ανακαλύπτουν εκείνα τα έργα που δεν είχε τύχει να ακούσουν.
Ηταν το 1997 όταν ο Μίκης Θεοδωράκης αποφάσισε να δωρίσει το αρχείο του στη –τότε νεοσύστατη– Μουσική Βιβλιοθήκη του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής», κι αυτό ήταν το πρώτο από τα 51 αρχεία που σήμερα αποτελούν το Αρχείο Ελληνικής Μουσικής της Βιβλιοθήκης. Το δώρισε μάλιστα σε μια παραγωγική ηλικία και συνέχισε να το εμπλουτίζει όσο ζούσε, ενώ αυτή η ροή πληροφοριακού υλικού δεν έχει σταματήσει μέχρι και σήμερα, δύο χρόνια μετά τον θάνατό του. Ο λόγος είναι μάλλον απλός: ο Μίκης Θεοδωράκης συνεχίζει να αποτελεί πηγή δημιουργίας και σημείο αναφοράς.
Με τη γενναιοδωρία που τον διέκρινε, ο συνθέτης αποφάσισε να διαθέσει ουσιαστικά όλο το αρχειακό του υλικό ελεύθερα σε όποιον ήθελε να το μελετήσει. Ετσι όταν παρουσιάστηκε η ευκαιρία, το αρχείο του Μίκη Θεοδωράκη ήταν το πρώτο που ψηφιοποιήθηκε και από τότε βρίσκεται στο υπολογιστικό νέφος για να μπορούν να το μελετούν άνθρωποι απ’ όλο τον πλανήτη. Το δώρο που έκανε ήταν και παραμένει ανεκτίμητο.
Από τότε έγιναν κι άλλα πολλά τα οποία απόλαυσε όσο ζούσε: μία εκπαιδευτική εφαρμογή όπου η ιστορία της Ελλάδος ξετυλιγόταν μέσα από προσωπικές συνεντεύξεις και ευρήματα του Αρχείου του, μία μεγάλη έκθεση στους χώρους του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, η οποία ψηφιοποιήθηκε κι αυτή για να παραμένει πάντα διαθέσιμη σε όσους θέλουν να την δουν και να γνωρίσουν το έργο του. Με την εκδημία του, ο Σύλλογος «Οι Φίλοι της Μουσικής» ανέλαβε μία ακόμη ευθύνη: να σταθεί άξιος θεματοφύλακας του αρχειακού του υλικού, που φυσικά ταυτίζεται με την ολότητα του έργου του. Αλλωστε τι είναι τα αρχεία παρά απεικονίσεις των δημιουργικών φάσεων ενός καλλιτέχνη;
Επονται να γίνουν κι άλλα τα επόμενα χρόνια: η δημιουργία ενός εικονικού μουσείου στη Ζάτουνα της Αρκαδίας σε συνεργασία με τον τοπικό Δήμο Γορτυνίας, εκεί όπου ήδη βρίσκεται το ανάλογο φυσικό μουσείο καθώς και η επερχόμενη επέτειος των 100 ετών από τη γέννησή του, το 2025, που πρέπει να αποτελέσει έναυσμα και αφορμή για να ανακαλύψουμε ακόμη περισσότερα, να ακούσουμε εκείνα που δεν έχουμε ακούσει όσο θα έπρεπε και να συζητήσουμε εκείνα που αξίζει να συζητηθούν για την πολυσχιδή του προσωπικότητα και το έργο του. Η οργάνωση για ένα τόσο μεγάλο εγχείρημα οφείλει να ξεκινήσει σύντομα από τους αρμόδιους πολιτειακούς φορείς και εμείς θα είμαστε εκεί αρωγοί και συνδιαμορφωτές για να κάνουμε πράξη αυτό που μας ζήτησε όταν μας εμπιστεύθηκε, να διαφυλάξουμε τη μνήμη και να ανοίξουμε νέους δρόμους για εκείνους που θέλουν να αναστοχαστούν και να δημιουργήσουν σε «δρόμους παλιούς που αγαπήσαμε».
* O κ. Αλέξανδρος Χαρκιολάκης είναι διευθυντής Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής».