Την περασμένη Τρίτη η Apple παρουσίασε το καινούργιο iPhone 15. Όπως κάθε χρόνο, τα στελέχη της εταιρείας παρουσίασαν με καμάρι τις δυνατότητες των μοντέλων που, βεβαίως, μην κοροϊδευόμαστε, είναι λίγο-πολύ ίδια μεταξύ τους, αλλά και με τα περυσινά, και με τα προπέρσινα. Εδώ και αρκετά χρόνια τα smartphones έχουν φτάσει σε μια κατάσταση κορεσμού και στασιμότητας, καθότι η περαιτέρω συσσώρευση δυνατοτήτων και χαρακτηριστικών σε ένα πλαστικό, γυάλινο ή μεταλλικό κουτάκι που χωράει στην τσέπη πλέον προσκρούει στους κανόνες της φυσικής. Κάθε χρόνο παρουσιάζονται νέα μοντέλα, μεν, αλλά με μικροσκοπικές, σχεδόν ανεπαίσθητες αναβαθμίσεις. Αυτή τη φορά όμως το νέο iPhone είχε ένα εντελώς καινούργιο χαρακτηριστικό που δεν υπήρχε σε κανένα προηγούμενο: μια νέα θύρα φόρτισης και μεταφοράς δεδομένων. Το παλιό γνωστό καλωδιάκι που χρησιμοποιούσαν όλοι οι χρήστες για να φορτίζουν το iPhone ή για να το συνδέουν με υπολογιστές αντικαθίσταται από νέο, με διαφορετικό βύσμα, τύπου USB-C. Είναι μια σημαντική αλλαγή, γιατί το USB-C είναι το πρότυπο που χρησιμοποιούν σχεδόν όλες οι καινούργιες ηλεκτρονικές συσκευές στον κόσμο για τη σύνδεση, τη φόρτιση και τη μεταφορά δεδομένων. Το τηλεκοντρόλ της οθόνης στην οποία γράφω αυτό το άρθρο, τα ασύρματα ακουστικά που φοράω και ο φορητός υπολογιστής που χρησιμοποιώ αυτή τη στιγμή, όλα χρησιμοποιούν καλώδια USB-C για να φορτιστούν ή να συνδεθούν μεταξύ τους. Το παλιό iPhone που κάθεται εδώ δίπλα και κουδουνίζει, όμως, χρειάζεται άλλο καλώδιο, διαφορετικό, δικό του. Πολύ φυσιολογικά, οι άνθρωποι της Apple παρουσίασαν την υιοθέτηση του USB-C στο νέο τους κινητό ως μια σημαντική καινοτομία, μια αναβάθμιση που θα κάνει τη ζωή των χρηστών ευκολότερη. Κάτι που δεν ανάφεραν, όμως, ήταν το ότι δεν την επέλεξαν από μόνοι τους. Τους επιβλήθηκε. Και ότι ο φορέας που τους το επέβαλε ήταν η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα κάνει κάτι τέτοια η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πάει και λέει: δεν γίνεται να χρεώνουν οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας εξωφρενικές χρεώσεις επειδή ο πολίτης ταξίδεψε σε άλλη χώρα της Ε.Ε. -οπότε επέβαλε το δωρεάν roaming, που μετά οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας διαφήμισαν σαν δική τους θεαματική προσφορά στους καταναλωτές. Ή πάει και λέει: δεν γίνεται οι online υπηρεσίες να μαζεύουν ό,τι προσωπική πληροφορία θέλουν χωρίς να εξηγούν με διαφάνεια και σαφήνεια τι θα τις κάνουν και πόσο -οπότε επέβαλε τον GDPR που πλέον ακολουθούν σχεδόν όλες οι online υπηρεσίες του κόσμου. Ή πάει και λέει: δεν είναι δυνατό να έχουμε τόσα απόβλητα ηλεκτρονικού εξοπλισμού στην Ευρώπη -ας μειώσουμε τα άχρηστα καλώδια που συσσωρεύουν (και πετάνε) οι Ευρωπαίοι πολίτες. Και μετά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταθέτει και το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο υπερψηφίζει έναν κανονισμό, ο οποίος ισχύει αυτόματα σε όλα τα κράτη-μέλη, και λέει ότι από το τέλος του 2024 κι ύστερα απαγορεύεται να κυκλοφορούν νέες ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές που δεν λειτουργούν με φορτιστές αυτού του τύπου. Από οποιαδήποτε εταιρεία κι ας έχουν φτιαχτεί, οποιεσδήποτε επιπλέον δυνατότητες κι ας έχουν, είναι υποχρεωτικό να είναι συμβατοί μεταξύ τους, ώστε να μην χρειάζεται να μαζεύουμε τόσα διαφορετικά καλώδια.
Βεβαίως, θα πει κανείς, αυτός είναι ένας κανονισμός που ισχύει μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά εδώ είναι το ενδιαφέρον και το σημαντικό, που είναι και το θέμα που θέλω να σας τονίσω σήμερα. Την περασμένη Τρίτη η Apple δεν ανακοίνωσε ότι το iPhone 15 θα έχει θύρα USB-C στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου θα είναι πλέον υποχρεωτικό. Ανακοίνωσε ότι το iPhone 15 θα έχει θύρα USB-C παντού στον κόσμο. Παρ’ όλο που το νομικό πλαίσιο της Κίνας δεν απαιτεί ενιαίους φορτιστές σε όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές. Μολονότι στις ΗΠΑ κάθε κατασκευαστής μπορεί να βάλει ό,τι φορτιστή του κατέβει στο κεφάλι. Κι αυτοί από φέτος θα έχουν iPhone με USB-C, όπως οι Ευρωπαίοι, επειδή βεβαίως δεν έχει νόημα να φτιάχνονται iPhones με διαφορετικούς φορτιστές και επειδή, κυρίως, η Apple, όπως και όλες οι πολυεθνικές εταιρείες του κόσμου, δεν μπορούν να αγνοήσουν την αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι η μεγαλύτερη του κόσμου.
Γιατί αυτή είναι η μεγαλύτερη -ίσως η μόνη εναπομείνασα- ισχύς της Ευρώπης. Ζούμε σε μια ήπειρο που γερνάει και μικραίνει. Παράγει λιγότερο πλούτο, λιγότερη καινοτομία, λιγότερες πατέντες, λιγότερες ιδέες, λιγότερους νέους από ό,τι άλλα μέρη του πλανήτη. Αλλά κρατάει, τουλάχιστον, αυτό. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει τους πιο αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανόνες και τις πιο αυστηρές προδιαγραφές για την ασφάλεια προϊόντων και υπηρεσιών στον κόσμο. Κι επειδή οι Ευρωπαίοι καταναλωτές είναι ακόμη πάρα πολλοί και ταυτόχρονα αναλογικά πολύ πλούσιοι (σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο), οι κανόνες που θέτει η Ε.Ε. γίνονται αυτόματα οι κανόνες που ακολουθούν πιστά όλες οι μεγάλες εταιρείες του κόσμου. Προς όφελος και όσων ζουν εκτός Ευρώπης. Ακόμα και σήμερα, το 2023, που τα περισσότερα λεφτά βγαίνουν αλλού και τα περισσότερα προϊόντα παράγονται αλλού, η Ευρώπη είναι που θέτει τους κανόνες του παιχνιδιού στην παγκόσμια αγορά. Τι μας οφελεί εμάς αυτό; Προφανώς, έχουμε δωρεάν roaming, ασφαλή παιδικά παιχνίδια και καλής ποιότητας τρόφιμα. Αλλά εμείς, που είμαστε κράτος-μέλος της Ε.Ε., έχουμε και κάτι άλλο: την δυνατότητα να τους συνδιαμορφώνουμε όλους αυτούς τους κανόνες. Η άποψη και της Ελλάδας μετράει στο αν, ας πούμε, το Netflix θα έχει 20% ή 40% ευρωπαϊκό περιεχόμενο (τελικά επιβλήθηκε σε όλες τις streaming υπηρεσίες που λειτουργούν στην Ε.Ε. να έχουν υποχρεωτικά 30% ευρωπαϊκό περιεχόμενο). Οι δικοί μας απεσταλμένοι στο ευρωκοινοβούλιο (τους οποίους με τόση σοφία και σπουδή επιλέγουμε), οι δικοί μας αρμόδιοι υπουργοί στο Συμβούλιο και οι δικοί μας πρωθυπουργοί είναι που μέσες-άκρες συναποφάσισαν μαζί με τους άλλους 26 ότι, κοιτάξτε, δεν μπορεί να πάει άλλο αυτή η κατάσταση με τα καλώδια. Κι εκεί στο Κουπερτίνο της Καλιφόρνιας, μέσα στο λαμπερό και ολοστρόγγυλο κτίριο όπου σχεδιάζουν τα πανάκριβα, δημοφιλή κινητά τηλέφωνα, αυτούς υπάκουσαν.