Σήμερα έχουμε Αυτοδιοικητικές Εκλογές και αντί άλλου κειμένου, σας παραθέτω ένα ιστορικό απόσπασμα από το βιβλίο μου «40 + 1 Νύχτες Εκλογών – μια 29χρονη περιπέτεια στην Πολιτική, τα Media και την Πληροφορική» (Εκδ. Καστανιώτη). Μόνο από την ιστορία μπορείτε να διαπιστώσετε τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε στα πρώτα χρόνια, μέχρι να φτάσουμε στα σημερινά θαυμάσια αποτελέσματα. Πραγματικά, είμαι πολύ περήφανος γιατί μαζί με όλους τους συνεργάτες μου καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα θεσμό που παρά την αλλαγή των νομικών και φυσικών προσώπων, όχι μόνο επιβιώνει αλλά και εξελίσσεται τεχνολογικά, ώστε να συνεισφέρει πραγματικά στην κατ’ εξοχήν γιορτή της Δημοκρατίας: τις Εκλογές!
Δημοτικές και Κοινοτικές Εκλογές 1982
Μετά την επιτυχία της συγκέντρωσης και μετάδοσης των αποτελεσμάτων των Βουλευτικών και Ευρωεκλογών του προηγούμενου έτους, ήμουν βέβαιος ότι το υπουργείο Εσωτερικών δεν θα διακινδύνευε να αναθέσει το έργο σε άλλη εταιρεία. Πράγματι, με φώναξε στο γραφείο του o Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Θανάσης Τσούρας και μου είπε περίπου τα εξής: «Κάνατε πραγματικά εξαιρετική δουλειά στις προηγούμενες εκλογές και θέλουμε να μας στείλετε την πρότασή σας για τις προσεχείς Δημοτικές και Κοινοτικές αλλαγές». Δεν θυμάμαι πότε έγινε αυτή η συνάντηση, αλλά μας έδωσε αρκετό χρόνο για την προετοιμασία των Δημοτικών και Κοινοτικών Εκλογών της 17ης και 24ης Οκτωβρίου 1982.
Είναι ευνόητο ότι η προηγούμενη εμπειρία μας ήταν μεν πολύ χρήσιμη, αλλά η ανάπτυξη των συστημάτων έγινε από το μηδέν, γιατί δεν υπάρχει καμία απολύτως σχέση μεταξύ των Βουλευτικών και των Δημοτικών Εκλογών. Πρώτα-πρώτα η πληθώρα των μονάδων (Δήμων και Κοινοτήτων) δημιουργεί μια νέα διάσταση στο σύστημα. Είχαμε τότε περισσότερες από 6.037 μονάδες, εκ των οποίων 276 Δήμους και 5.761 Κοινότητες. Το σύστημα έπρεπε να τις περιλαμβάνει όλες τις μονάδες, αλλά οι παρουσιάσεις και τα αποτελέσματα αφορούσαν μόνο τους Δήμους και τις Κοινότητες με πληθυσμό πάνω από 5.000 κατοίκους. Οι δύο Κυριακές δημιουργούσαν ιδιαίτερα προβλήματα τα οποία απαιτούσαν διαφορετική αντιμετώπιση. Για παράδειγμα, η συγκέντρωση όλων των αποτελεσμάτων των εκλογικών τμημάτων της Α΄ Κυριακής έπρεπε να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατόν, ώστε να ανακηρυχθούν οι δύο μονομάχοι και να εκτυπώσουμε τα κατάλληλα έντυπα τα οποία θα έπρεπε να φτάσουν έγκαιρα στις Νομαρχίες.
Πέρα από τα τεχνικά προβλήματα, είχαμε να αντιμετωπίσουμε και προβλήματα… δημοκρατικής παρουσίασης των αποτελεσμάτων. Αντί να περιοριστούμε στους μεγάλους Δήμους όπου συγκεντρώνεται το ενδιαφέρον του κοινού, οι ιθύνοντες από την ΕΡΤ επέμεναν να δημιουργήσουμε παρουσιάσεις με αλφαβητική σειρά των Δήμων ανά Νομό. Ακόμα είχαμε και τα στερεότυπα του υπουργείου. Επέμεναν, να εμφανίζουμε στις οθόνες τις πληροφορίες όπως γινόταν στο παρελθόν, με αποτέλεσμα οι πίνακες να περιέχουν πολλά στοιχεία τα οποία δυσκόλευαν την παρακολούθηση των αποτελεσμάτων.
Α΄ Κυριακή 17 Οκτωβρίου 1982
Η μετάδοση ξεκίνησε με συντονιστές τον Γιώργο Δουατζή και τον Τέρενς Κουίκ. Εκφωνητές ήταν ο Αντώνης Ζησιμάτος, η Ελλη Στάη και η Εύη Δεμίρη. Στο studio το γενικό πρόσταγμα είχε ο Θοδωρής Καλούδης. Δίπλα του καθόταν ο Νάσος Αλευράς φορώντας κάτι τεράστια ακουστικά, μέσα από τα οποία (υποθέτουμε) ότι έπαιρνε οδηγίες από κάποιον. Δεν γνωρίζω ποιος ήταν ο ρόλος του, αλλά ξαναβλέποντας τη μετάδοση των αποτελεσμάτων δεν βρήκα καμία φανερή παρέμβασή του. Σκηνοθέτες: Τάσος Μπιρσίμ και Γιώργος Παπαδόπουλος. Από την Εταιρεία μας στο studio είχαμε τρεις συνεργάτες: Η Αμαλία Μάρκατζη συντόνιζε τις παρουσιάσεις με τον Γιώργο Δουατζή και τον Τέρενς Κουίκ, και τους πληροφορούσε για τη συγκέντρωση των αποτελεσμάτων στους διάφορους Δήμους. Στα τερματικά ήταν ο Αλέξης Μάσσιος και ο Γιώργος Δρυμιώτης, οι οποίοι φρόντιζαν να βγαίνουν οι πίνακες στα monitors των εκφωνητών.
Υπουργός Εσωτερικών ήταν ο Γιώργος Γεννηματάς, στο γραφείου του οποίου γνωρίστηκα με τον καλό φίλο Ηλία Νικολακόπουλο, ο οποίος ήταν τότε σύμβουλος του υπουργού. Σε συνεργασία με τον Ηλία καταφέραμε να βρούμε τις κομματικές στηρίξεις των υποψηφίων δημάρχων, και έτσι μπορούσαμε να τους χαρακτηρίσουμε κομματικά. Παρόλο που αυτή η πληροφορία υπήρχε στις παρουσιάσεις που είχαμε δημιουργήσει, εντούτοις δεν δόθηκαν στο τηλεοπτικό κοινό την Α΄ Κυριακή, με πολιτική απόφαση. Είναι ευνόητο ότι η μετάδοση ήταν εξαιρετικά κουραστική γιατί επρόκειτο για συνεχή ανάγνωση άγνωστων ονομάτων. Είναι χαρακτηριστική η γελοιογραφία του Κώστα Μητρόπουλου από Τα ΝΕΑ της 19ης Οκτωβρίου 1982.
Για την ιστορία το πρώτο αποτέλεσμα δόθηκε στις 19:54 και αφορούσε τον Δήμο Αθηναίων. Σε 94 από 1.060 εκλογικά τμήματα, τα αποτελέσματα για τους δύο πρώτους ήταν: Μπέης Δημήτριος 56,33% και Τζαννετάκης Τζαννής 43,67%.
Στη Β΄ Κυριακή των Δημοτικών Εκλογών του 1982 η ανακοίνωση των κομματικών στηρίξεων γινόταν επιλεκτικά, ώστε να φαίνεται η κυριαρχία του ΠΑΣΟΚ.
Υπάρχει όμως ένα μελανό σημείο από τη μετάδοση που θέλω να το επισημάνω, γιατί είναι σύμπτωμα της νοοτροπίας που υπήρχε τότε. Η εμφάνιση του ονόματος της Εταιρείας μας στους πίνακες που παρουσίαζε η ΕΡΤ, ήταν μέρος της σύμβασης που είχαμε υπογράψει με το υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο πλήρωνε και για την τηλεοπτική μετάδοση. Οπως και στις Εκλογές 81, η τεχνολογία της εποχής δεν μας επέτρεπε να μεταδίδουμε τους πίνακες από τα τερματικά απ’ ευθείας στον αέρα, αλλά μια κάμερα «φωτογράφιζε» την οθόνη του τερματικού και μέσω της κάμερας γινόταν η μετάδοση. Το όνομα της Εταιρείας μας εμφανιζόταν στο κάτω μέρος της οθόνης με την ακόλουθη μορφή: «DACC/ UNIVAC COMPUTERS».
Σε κάποια στιγμή αντιληφθήκαμε ότι η κάμερα που φωτογράφιζε την οθόνη του τερματικού είχε ανυψωθεί, ώστε να «κόβεται» από τη μετάδοση το όνομα της Εταιρείας. Διαμαρτυρήθηκα τηλεφωνικά στην ΕΡΤ, αλλά μάταια. Φαίνεται ότι κάποιος είχε δώσει εντολή να μην εμφανίζεται το όνομα. Το πνεύμα της εποχής εκείνης ήταν το μίσος για τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας και η Πασοκοκρατούμενη ΕΡΤ δεν ήθελε να προβάλει την ιδιωτική επιχείρηση, παρά τη συμβατική υποχρέωση που είχε. Αυτά για την ιστορία, ώστε να μην ξεχνιόμαστε.
Β΄ Κυριακή 24 Οκτωβρίου 1982
Φαίνεται ότι η ιδιαίτερα βαρετή μετάδοση, τα αρνητικά σχόλια και η γελοιογραφία του Κώστα Μητρόπουλου «επέβαλαν» ουσιαστικά στους ιθύνοντες της ΕΡΤ να μεταδίδουν και πληροφορίες σχετικά με την κομματική στήριξη των υποψηφίων. Η πληροφορία αυτή μπορούσε να δοθεί κατ’ ευθείαν στον αέρα, αλλά και πάλι επικράτησε η κομματική αντίληψη της ηγεσίας της ΕΡΤ και έτσι η πληροφορία αυτή ανακοινωνόταν μόνο από τους συντονιστές Θεόδωρο Καλούδη, Γιώργο Δουατζή και Τέρενς Κουίκ. Δηλαδή, οι τηλεθεατές έβλεπαν τους πίνακες μόνο με τα ονόματα των υποψηφίων Δημάρχων και όποτε οι συντονιστές «έκριναν» σκόπιμο, ανακοίνωναν τις κομματικές στηρίξεις που έβλεπαν στην οθόνη τους. Η λέξη «έκριναν» μπήκε σε εισαγωγικά, γιατί η ανακοίνωση των κομματικών στηρίξεων γινόταν επιλεκτικά, ώστε να φαίνεται η κυριαρχία του ΠΑΣΟΚ. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλές φορές ακούστηκε η φράση: «Στον Δήμο Χ εκλέγεται Δήμαρχος ο Ψ, υποστηριζόμενος από το ΠΑΣΟΚ και άλλες Δημοκρατικές δυνάμεις». Φυσικά, η φράση έγινε από τότε κλισέ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ η κομματική στήριξη των υποψηφίων έγινε με αποκλειστική δραστηριότητα και ευθύνη της Εταιρείας μας σε συνεργασία με τον Ηλία Νικολακόπουλο, η ΕΡΤ για άλλη μια φορά εμφάνισε τις κομματικές στηρίξεις σαν δικό της έργο. Είχαμε τότε δημιουργήσει και τους πίνακες με το λεγόμενο «ταμείο» των εκλογών. Δηλαδή, παρουσιάσαμε πίνακες με το συνολικό πλήθος των Δήμων και Κοινοτήτων που κέρδισαν τα διάφορα κόμματα, και οι συνδυασμοί κομμάτων. Ηταν και αυτή η πληροφορία μια νέα τομή, η οποία θα καθιερωνόταν από τότε στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων.
Η μετάδοση ήταν ευκολότερη, γιατί ήταν μόνο δύο υποψήφιοι και λιγότερες μονάδες. Πάντως, για να αντιμετωπίσουμε την παρουσίαση του ονόματος της Εταιρείας μας, αλλάξαμε όλους τους πίνακές μας, ώστε το όνομα της Εταιρείας να μη βρίσκεται σταθερά στο κάτω μέρος της οθόνης, αλλά να μετακινείται πάνω-κάτω, ανάλογα με το πλήθος των υποψηφίων που υπήρχαν. Ετσι δεν μπορούσαν να «κόψουν» την παρουσίαση του ονόματος της Εταιρείας μας, γιατί δεν ήταν δυνατόν να μετακινούν την κάμερα πάνω-κάτω!
Φυσικά η συμβολή μας δεν περιορίστηκε μόνο στην τηλεοπτική μετάδοση. Φροντίσαμε ιδιαίτερα τα έντυπα με ειδικές εκτυπώσεις και τους δημοσιογράφους με ενδιαφέρουσες πληροφορίες.
Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
