Η φθορά στα στέγαστρα Calatrava μας απασχόλησε λίγο πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές και έγινε σημείο πολιτικής αντιπαράθεσης. Πριν πάμε στο θέμα, θέλω να ευλογήσω τα γένια μου. Στις 8 Δεκεμβρίου 2013, στη στήλη αυτή έγραψα ένα κείμενο με τίτλο «Γνωρίζετε το iCITY του Λονδίνου;», όπου περιέγραφα με λεπτομέρεια τι απέγιναν τα μόνιμα ολυμπιακά έργα που έγιναν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012. Δεν σκοπεύω να σας κουράσω με αποσπάσματα από το κείμενο αυτό, αλλά θα σας δώσω μια περίληψη του τι ακριβώς συνέβη στο Λονδίνο, για να διαπιστώσετε ότι αυτά που συμβαίνουν σήμερα στην Ελλάδα ήταν αναμενόμενα.
Το iCITY του Λονδίνου δημιουργήθηκε από το Κέντρο Τύπου των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου. Οι Βρετανοί, που έτρωγαν βελανίδια όταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες, αντί να καταστρέψουν τις ψηφιακές υποδομές που δημιουργήθηκαν για Κέντρο Τύπου, τις εκμεταλλεύθηκαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Σε πλήρη ανάπτυξη το iCITY θα περιλαμβάνει: Data Centre (26.900 τ.μ), Brοadcast and Production (12.900 τ.μ.), εκπαιδευτικούς χώρους (7.500 τ.μ.), γραφεία (32.300-43.000 τ.μ.), Studio and Accelerator space (5.400-10.800 τ.μ.), βοηθητικούς χώρους (5.400 τ.μ.) και συνεδριακό κέντρο για 1.000 συνέδρους. Στο iCITY θα δημιουργηθούν 4.500 νέες θέσεις εργασίας και πολλές άλλες στη γύρω περιοχή. Η συνεισφορά του στην τοπική οικονομία είναι 340 εκατομμύρια λίρες, ενώ θα συνεισφέρει περισσότερα από 460 εκατομμύρια λίρες στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της χώρας.
Με λίγα λόγια, το περιβάλλον του iCITY θα προσφέρεται για την ανάπτυξη καινοτομιών και συνεργασιών, μαζεύοντας στο ίδιο μέρος startups, καταξιωμένες επιχειρήσεις, venture capitalists και ακαδημαϊκούς. Δηλαδή, οι υποδομές πληροφορικής, τηλεπικοινωνιών και τηλεοράσεως έδωσαν την προστιθέμενη αξία στο κτίριο και δεν ξηλώθηκαν για να γίνει κι αυτό ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο, όπως κάναμε εμείς. Να τι θα πει ορθολογισμός. Αξίζει να σημειωθεί ότι με την παραχώρηση του Κέντρου Τύπου, που έγινε τον Μάιο 2013 (8 μήνες μετά τους Αγώνες), ολοκληρώθηκε η παραχώρηση και των οκτώ μονίμων κατασκευών των Ολυμπιακών Αγώνων.
Στην ιστορία αυτή κρύβονται τόσα πολλά ενδιαφέροντα θέματα, που είμαι βέβαιος ότι κι εσείς θα εκπλαγείτε, όπως ακριβώς συνέβη σ’ εμένα όταν διάβασα την περίπτωση του iCITY. Ας ξεκινήσουμε από το πιο εντυπωσιακό. Σε λιγότερο από 8 μήνες μετά τη λήξη των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου, όλες οι μόνιμες κατασκευές οι οποίες έγιναν για τους Αγώνες, παραχωρήθηκαν σε ιδιώτες για εμπορική εκμετάλλευση, ώστε να εξασφαλίζεται η μακροχρόνια βιωσιμότητά τους.
Ελάτε όμως να δούμε και τι απέγιναν οι υπόλοιπες επτά μόνιμες εγκαταστάσεις των Αγώνων. Το Στάδιο όπου έγιναν οι τελετές έναρξης και λήξης, καθώς και τα αγωνίσματα του στίβου για τους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες, εξασφάλισε τη μακροχρόνια βιωσιμότητά του γιατί έγινε η έδρα της ποδοσφαιρικής ομάδας West Ham. Την εκμετάλλευση της Copper Box Αρένα, στην οποία έγιναν οι Αγώνες Ξιφασκίας, Μοντέρνου Πεντάθλου, Handball και το Παραολυμπιακό GoalBall, ανέλαβε η εταιρεία Greenwich Leisure Limited. Στους χώρους της το κοινό μπορεί να ασκηθεί ατομικά ή ομαδικά και να παίξει badminton. Ο χώρος επίσης χρησιμοποιείται για συναυλίες pop. Παράλληλα, είναι και η έδρα της ομάδας basketball London Lions. Την εκμετάλλευση του Aquatics Centre, όπου έγιναν οι αγώνες κολύμβησης και οι καταδύσεις, ανέλαβε επίσης η ίδια εταιρεία Greenwich Leisure Limited. Η εταιρεία διαθέτει τις δύο πισίνες των 50 μέτρων και τις καταδυτικές εξέδρες για εκδηλώσεις και προπονήσεις.
Για να ολοκληρώσουμε την αναφορά στα Ολυμπιακά Ακίνητα, το Ολυμπιακό Χωριό ανέλαβαν οι εταιρείες Qatari Diar Delancey και Triathlon Homes. Η πρώτη παρέδωσε 1.439 και η δεύτερη 1.379 σπίτια. Οι πρώτοι ένοικοι και ιδιοκτήτες έχουν μπει από το 2013. Τέλος, την εκμετάλλευση του πύργου AncelorMital Orbit, ανέλαβε η εταιρεία Balfour Beatty Workspace. Ο πύργος είναι το υψηλότερο κτίριο του Λονδίνου, με ύψος 114,5 μέτρων και διαθέτει δύο πλατφόρμες για την πανοραμική θέα στα 76 και 80 μέτρα.
Στο κείμενο κατέληγα στο εξής συμπέρασμα: «Η εμπορική εκμετάλλευση των ολυμπιακών εγκαταστάσεων δημιουργεί έσοδα για τη συντήρησή τους, νέες θέσεις εργασίας, έσοδα στο κράτος από ΦΠΑ και άλλους φόρους, καθώς και νέες δραστηριότητες στις περιοχές. Εμείς τις αφήσαμε να απαξιώνονται αναζητώντας, όπως πάντοτε, τη “βέλτιστη λύση”».
Η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, που είναι επίσης κρεμαστή, συντηρείται συνεχώς κάθε μέρα γιατί την εκμεταλλεύεται ιδιωτική εταιρεία.
Σκόπιμα επεκτάθηκα στη μετα-ολυμπιακή χρήση των ακινήτων. Οι Αγγλοι διέθεσαν όλα τα ακίνητα σε ιδιώτες ώστε να εξασφαλίζεται η συντήρησή τους και το κράτος να εισπράττει χωρίς να ξοδεύει. Εμείς, που υποτίθεται ότι είμαστε ο εξυπνότερος λαός του κόσμου, δεν έχουμε ακόμα καταλάβει ότι ο κρατικός μηχανισμός είναι εντελώς ακατάλληλος να διαχειριστεί πολύπλοκες διαδικασίες. Είμαστε η τελευταία σοβιετία. Δεν θέλουμε να παραχωρήσουμε δραστηριότητες που δεν έχουν καμία σχέση με το κράτος σε ιδιώτες. Η μόνη εξήγηση είναι ο φθόνος. Δεν θέλουμε κάποιος να βγάζει χρήματα. Προτιμούμε να χάνονται χρήματα και να τα πληρώνουμε εμείς οι ίδιοι με τους φόρους μας παρά να δώσουμε δραστηριότητες σε ιδιώτες. Δεν έχω βρει άλλη εξήγηση για το μίσος που τρέφουμε προς τον ιδιωτικό τομέα.
Αρκεί να δείτε το ύφος των δημοσιογράφων όταν ανακοινώνουν ότι «το τάδε έργο ανατέθηκε σε ιδιώτη». Μοιάζουν σαν έχουν καταπιεί καραβίδα ακαθάριστη. Δεν μάθαμε από τα αεροπλάνα της Ολυμπιακής, που θέλαμε να εισπράξουμε 200 εκατ. ευρώ και αρνηθήκαμε προτάσεις με χαμηλότερο τίμημα. Τελικά, αν θυμάμαι, τα δώσαμε σχεδόν τζάμπα γιατί καταλάβαμε ότι όσο περνάει ο χρόνος τόσο μειώνεται η αξία τους. Το ίδιο έγινε με την ίδια την Ολυμπιακή. Θέλαμε να είναι κρατική για να την εκμεταλλεύονται οι πολιτικοί και να την πληρώνουμε εμείς οι φορολογούμενοι. Τη δώσαμε και ξεμπερδέψαμε. Απειρες οι περιπτώσεις, αλλά μυαλό δεν βάζουμε.
Ο Οργανισμός του ΟΑΚΑ περιλαμβάνει διοικητικό συμβούλιο, συντονιστή διευθυντή, αναπληρωτή συντονιστή διευθυντή, νομική υπηρεσία, γραμματεία, 5 διευθύνσεις, 18 τμήματα και 15 γραφεία. Δεν κατάφερα να βρω πόσο μας στοιχίζει αυτός ο Οργανισμός. Με τέτοια οργάνωση αμφιβάλλω αν βγάζει χρήματα.
Να μην το ξεχάσω. Πληροφορούμαι ότι πρόεδρός του ήταν ένας ολυμπιονίκης. Αλλη μια ελληνική παθογένεια. Από πού ώς πού, κάποιος που διακρίθηκε στην ταχύτητα, στο ύψος και τη ρώμη (citius, altius, fortius) μπορεί να διακριθεί και στην εξυπνάδα ή τη διοίκηση; Για την ιστορία, στις 16 Ιανουαρίου 2017 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η απόφαση της υπουργού Ολγας Γεροβασίλη (Σύριζα) με την οποία διορίζονται στο Δημόσιο 156 αθλητές. Ετσι φόρτωσε στο Δημόσιο 156 αμφιβόλου αποτελεσματικότητος υπαλλήλους, στερώντας τη δυνατότητα από άλλους άξιους νέους. Αυτή είναι η Ελλάδα κι εμείς έτσι τη φτιάξαμε. Δεν μας φταίει κανένας άλλος.
Τώρα με την αποκάλυψη των προβλημάτων των στεγάστρων αναζητούμε ενόχους, αντί να κοιτάξουμε τον καθρέφτη μας. Ο Calatrava είναι ένας καταξιωμένος αρχιτέκτονας με έργα που κοσμούν πάρα πολλές πόλεις. Δεν κατασκευάζει, αλλά σχεδιάζει. Επιπλέον, αν για 20 χρόνια δεν έγινε καμία συντήρηση σε κρεμαστές κατασκευές, μόνο ο Calatrava δεν φταίει. Η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, που είναι επίσης κρεμαστή, συντηρείται συνεχώς κάθε μέρα γιατί την εκμεταλλεύεται ιδιωτική εταιρεία και αν δεν πάει καλά θα τα πληρώσει πολλαπλάσια. Η εταιρεία διαθέτει μόνιμο προσωπικό 16 ατόμων για τη συντήρηση. Για την 20χρονη συντήρηση έχουν δαπανηθεί 50 εκατ. ευρώ! Ετσι για την ιστορία, η γέφυρα περιλαμβάνει 250.000 μπουλόνια, τα οποία πρέπει να τα επιθεωρούν συνεχώς και να τα σφίγγουν όταν χρειάζεται! Με πλήρη καθημερινή καταγραφή των εργασιών. Εμείς… χάσαμε το εγχειρίδιο συντήρησης!
Με το πρόβλημα στα στέγαστρα ξανάρχισε το δηλητήριο για τη Γιάννα που λατρεύουμε να μισούμε. Σκόπιμα γίνεται σύγχυση με τις αρμοδιότητες της Οργανωτικής Επιτροπής Αθήνα 2004, που είχε την ευθύνη η Γιάννα, και των κατασκευών των ολυμπιακών έργων, που είχε την ευθύνη το κράτος. Η Οργανωτική Επιτροπή, όχι μόνο δεν επιβάρυνε τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά μετά τους Αγώνες παρέδωσε στον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, επιταγή της Alpha Bank 135 εκατ. ευρώ, που ήταν το περίσσευμα. Αυτά δεν τα διαβάσατε πουθενά, γιατί όπως είπαμε κυριαρχεί ο φθόνος.
Θα κλείσω με μια αποκάλυψη για να διαπιστώσετε ότι μόνοι μας βγάζουμε τα μάτια μας και μετά μας φταίνε οι άλλοι. Ο τότε πρόεδρος της Formula 1, δισεκατομμυριούχος Bernie Ecclestone, μετά τους Αγώνες πρότεινε στην τότε κυβέρνηση να δημιουργήσει circuit για Formula 1 στο Ελληνικό. Ποτέ δεν πήρε απάντηση! Ούτε καν ευχαριστήρια.
Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
