Το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, πυλώνας των δημοκρατικών κοινωνιών και μείζον κεκτημένο των πολιτών τους, λειτουργεί μέσα σε συγκεκριμένες συνθήκες και όρια. Ακόμη κι αν ελαχιστοποιηθούν ή και εξαλειφθούν πλήρως οι διαχρονικές παθογένειες που χαρακτηρίζουν αυτό της Ελλάδας, παραμένουν βασικό μέρος της εξίσωσης οι σημαντικές –δημογραφικού χαρακτήρα– παράμετροι.
Το προσδόκιμο όριο ζωής αυξάνεται και η αναλογία των εργαζομένων, από τις εισφορές των οποίων στην ουσία καλείται να χρηματοδοτηθεί η συνταξιοδότηση και η ιατρική ασφάλιση των ατόμων της τρίτης ηλικίας, επιδεινώνεται.
Αυτή είναι η πραγματικότητα, που δεν έχει ιδεολογικό πρόσημο και την οποία ουδείς –δεξιός, κεντρώος ή αριστερός– μπορεί να αγνοεί.
Πριν από λίγες ημέρες ο υφυπουργός Εργασίας, Πάνος Τσακλόγλου, σημείωσε κάτι αυτονόητο, ότι «στην επόμενη τριετία δεν πρόκειται να δούμε αύξηση στα όρια συνταξιοδότησης, αλλά ότι αυτό κάποια στιγμή θα γίνει, μην έχουμε καμιά αμφιβολία». Κάποιοι της αντιπολίτευσης αντέδρασαν με εκρηκτικό τρόπο.
Ενας σοβαρός τεχνοκράτης, γνώστης του αντικειμένου, ο οποίος χαίρει εκτίμησης εντός κι εκτός Ελλάδας, επισημαίνει το αυτονόητο και προκαλείται έκρηξη.
Η πραγματικότητα είναι ότι όλες οι δημοκρατικές χώρες έχουν βρεθεί, βρίσκονται ή θα βρεθούν μπροστά στην απόφαση να αυξήσουν τα όρια συνταξιοδότησης. Οποιος τολμά να το «εκστομίσει», ενίοτε εξοστρακίζεται. Αλλά μήπως καλό θα ήταν να μαθαίνουμε από το παρελθόν;
Στην περίπτωση του ασφαλιστικού, δεν μπορεί να μην έχουμε διδαχθεί από την απόπειρα του Τάσου Γιαννίτση, πριν από είκοσι και πλέον χρόνια, η αποτυχία της οποίας είχε στη συνέχεια τα γνωστά αποτελέσματα για τη χώρα. Η εκ των υστέρων δικαίωσή του δεν διέσωσε τις συντάξεις.
Ο Τσακλόγλου τόλμησε να πει ότι κάποια στιγμή θα χρειαστεί να συζητήσουμε ως κοινωνία και ως πολιτικό σύστημα την αύξηση των ορίων και έπεσαν κάποιοι να τον φάνε. Σε σημείο που και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος αισθάνθηκε την ανάγκη να «ξεκαθαρίσει» ότι «δεν υπάρχει θέμα αύξησης των ορίων ή οποιασδήποτε αλλαγής των ορίων συνταξιοδότησης. Εγινε μια γενικότερη συζήτηση από τον υφυπουργό, όπως συμβαίνει και σε όλες τις άλλες χώρες».
Δυστυχώς, για κάποιους το πάθημα δεν έγινε μάθημα. Επιτέλους, και εδώ χρειάζεται η επανάσταση της κοινής λογικής. Ο λαϊκισμός έδειξε τα όριά του. Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν. Καλό θα ήταν κυβέρνηση και αντιπολίτευση να συμφωνούσαν στην ανάγκη αντιμετώπισης του προβλήματος και μέσα από νηφάλιο και ώριμο διάλογο να κατέληγαν στον τρόπο.
Από την άλλη πλευρά, παρότι ο κατακερματισμός της αντιπολίτευσης προφανώς δεν αποτελεί χρήσιμη εξέλιξη για τη χώρα, ωστόσο προσφέρει μια ευκαιρία στην κυβέρνηση να τολμήσει τα δύσκολα και η ουσιαστική διάσωση του ασφαλιστικού, όχι βραχυπρόθεσμα με ημίμετρα, αλλά σε μακροχρόνιο ορίζοντα με τομές σε βάθος, μπορεί να είναι ένα από αυτά.