Παρά τις θετικές εξελίξεις στην οικονομία και τις κυβερνητικές πολιτικές για τη στήριξη των πολιτών, η οικονομική ανασφάλεια ταλαιπωρεί πολλούς Ελληνες. Εμείς (μαζί με τους Ελληνοκύπριους) βρισκόμαστε στις χειρότερες θέσεις στην Ε.Ε. όσον αφορά το χρηματοοικονομικό άγχος των νοικοκυριών, την ανθεκτικότητα απέναντι σε έκτακτες οικονομικές ανάγκες, την έλλειψη εμπιστοσύνης σε τράπεζες και άλλα χρηματοοικονομικά ιδρύματα, και τις αποταμιεύσεις για τα γεράματα. Την ίδια ώρα, τα προβλήματα επιδεινώνονται από τη δημογραφική κρίση (καθώς ολοένα λιγότεροι θα εργάζονται για να πληρώνουν τις συντάξεις περισσότερων ηλικιωμένων) και από τις μακρόχρονες συνέπειες της κρίσης χρέους, της πανδημίας, των πολέμων στην Ουκρανία και τη Γάζα. Ο πληθωρισμός, η ανεργία, τα χαμηλά εισοδήματα, και το υψηλό κόστος υγειονομικής κάλυψης, πολλαπλασιάζουν την αγωνία. Από την άλλη, στη χώρα μας παρατηρούμε μικρότερη οικονομική ανισότητα μεταξύ των πολιτών, σε σχέση με τον μέσο όρο στην Ε.Ε., λόγω του υψηλού ποσοστού ιδιοκατοίκησης. Η κατάσταση είναι πολύπλοκη.
Με περισσότερες γνώσεις, πολλά ελληνικά νοικοκυριά θα αποκτούσαν μεγαλύτερη άνεση στην αγορά, θα μπορούσαν να μειώσουν την ανασφάλειά τους ή και να εξασφαλίσουν περισσότερη ευημερία. Αυτή την έλλειψη ενημέρωσης για χρηματοοικονομικά και άλλα προϊόντα φιλοδοξεί να διορθώσει ο καθηγητής Μιχάλης Χαλιάσος του Πανεπιστημίου Goethe της Φρανκφούρτης. «Το ζητούμενο είναι τα ελληνικά νοικοκυριά να μπορέσουν να προσαρμόσουν τη σύνθεση των χαρτοφυλακίων τους, των περιουσιακών τους στοιχείων, των δανείων, των χρηματοοικονομικών προϊόντων, όπως οι ασφάλειες και τα συνταξιοδοτικά, ώστε να αντιμετωπίζουν τους διάφορους κινδύνους με τον καλύτερο τρόπο και να αξιοποιούν και τις ευκαιρίες που μας δίνονται για την προαγωγή της οικονομικής ευημερίας», είπε ο κ. Χαλιάσος, στην αρχή της εκδήλωσης «Τα ελληνικά νοικοκυριά αντιμέτωπα με τις σύγχρονες οικονομικές προκλήσεις». Η πρωτοβουλία, που φιλοξενήθηκε από το ΕΒΕΑ στην Αθήνα, εξελίσσεται μέσα στο πλαίσιο του Κόμβου, μιας μη κερδοσκοπικής εταιρείας που επιδιώκει να ενώσει τις δυνάμεις διακεκριμένων Ελλήνων σε όλο τον κόσμο, αναπτύσσοντας δίκτυα και συνεργασίες στις επιστήμες, την έρευνα, την επιχειρηματικότητα, τον πολιτισμό, κ.ά.
Η δράση «Ενδυνάμωση των ελληνικών νοικοκυριών στις οικονομικές αποφάσεις τους» (ΕΝ.Ν.ΟΙ.Α) έχει στόχο την εκπαίδευση των πολιτών ως προς το τι παρέχουν τράπεζες, ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά προϊόντα, το χρηματιστήριο, κ.ά., αλλά και τα προβλήματα που υπάρχουν στην αγορά. Ανενημέρωτοι πολίτες όχι μόνο δεν αξιοποιούν ευκαιρίες (όπως δάνεια), αλλά πέφτουν σε παγίδες (όπως η αισχροκέρδεια). Οπως συμβαίνει και αλλού, οι πιο εύποροι (συνήθως άνδρες, μορφωμένοι και ήδη πλούσιοι) γνωρίζουν περισσότερα από άλλες ομάδες (γυναίκες, ομάδες μειονοτήτων, φτωχούς) πώς να κινηθούν, διευρύνοντας έτσι την ανισότητα. Το ζητούμενο είναι να παρέχεται γνώση σε όλους, ενώ τα χρηματοοικονομικά προϊόντα να προσαρμόζονται στις ανάγκες των πελατών (να είναι χαμηλότερου κόστους, π.χ.) και να επιδιώκουν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών. Στην εκδήλωση της 1ης Νοεμβρίου, η καθηγήτρια Μαρία Δεμερτζή του European University Institute σημείωσε την ανάγκη η χρηματοοικονομική παιδεία να παρέχεται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Ο υφυπουργός Εργασίας καθηγητής Πάνος Τσακλόγλου παρουσίασε τον σχεδιασμό για ένα ανθεκτικό ασφαλιστικό σύστημα. Η δρ Παναγιώτα Τζαμουράνη (της ΕΚΤ) και οι καθηγητές Αλέξανδρος Μιχαηλίδης (Imperial College), Γεώργιος Πάνος (ΑΠΘ, Glasgow) και Δημήτρης Χριστέλης (Glasgow) περιέγραψαν την κατάσταση και κατέθεσαν προτάσεις για μεγαλύτερη παραγωγικότητα και πιο ενημερωμένους πολίτες.
Το ζητούμενο είναι αυτός ο διάλογος πάνω σε ένα κρίσιμο θέμα να οδηγήσει στην αναγκαία εκπαίδευση παιδιών και ενηλίκων.
Ο Κόμβος έχει προγραμματίσει το πρώτο του συνέδριο (διά ζώσης και μέσω Διαδικτύου) το Σάββατο 25 Νοεμβρίου, στην Αθήνα. Λεπτομέρειες στο komvos-node.org.