Είναι απολύτως φυσιολογικό ένα δημόσιο πρόσωπο, με συνεχή έκθεση λόγου, να υποπέσει σε λάθη τα οποία τραυματίζουν την εικόνα του. Αλλες φορές το πάθος με το οποίο υπερασπίζεται τις απόψεις του τον οδηγεί σε ακραίες εκφράσεις, άλλες φορές το χιούμορ του θεωρείται προκλητικό και τις περισσότερες ίσως φορές, επειδή είναι ήδη στοχοποιημένος, η παραμικρή αμφίσημη φράση του γίνεται αντικείμενο αρνητικών ή επιθετικών σχολίων. Ετσι παίζεται το παιχνίδι της πολιτικής παγκοσμίως.
Ο προφορικός λόγος αν δεν είναι απολύτως πειθαρχημένος και προγραμματισμένος, ακόμα και στην άνω τελεία, ενέχει τέτοιους κινδύνους. Αλλά σε μια ζωντανή συζήτηση κάθε προγραμματισμός ακυρώνεται, καθώς το απρόβλεπτο πάντα καραδοκεί.
Τα δημόσια πρόσωπα τα λάθη τους τα αντιμετωπίζουν με τρεις τρόπους. Πρώτος τρόπος: ζητούν ευθαρσώς συγγνώμη. Δεν διορθώνεται το λάθος, περιορίζεται όμως η ζημία. Είναι μια καθαρή στάση που για μια φορά συγχωρείται. Το κοινό εκτιμά την ειλικρίνεια, υπό μια προϋπόθεση: να μη μετατραπεί σε τακτική. Δεύτερος τρόπος: επικαλούνται το γνωστό, πλην όμως ευτελές επιχείρημα, «δεν εννοούσα αυτό που καταλάβατε». Στην προκειμένη περίπτωση γίνεται απόπειρα το λάθος να μοιραστεί στα δύο. Κατά 50% ευθύνεται αυτός διότι δεν ήταν απολύτως σαφής στα λεγόμενά του και κατά 50% οι πολίτες διότι δεν κατάλαβαν τι ήθελε να πει. Αρα σημειώσατε Χ. Ισοπαλία! Φυσικά αυτή η αντιμετώπιση έχει καταστεί τόσο τετριμμένη που είναι πλέον αναξιόπιστη. Μεγεθύνει τη ζημία και απορώ πώς υπάρχουν ακόμα δημόσια πρόσωπα που την επικαλούνται.
Ο δημόσιος λόγος είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση. Ο,τι θεωρούμε εμείς έξυπνο και σωστό μπορεί η κοινή γνώμη να το βρει προκλητικό και προσβλητικό. Η αυτοσυγκράτηση στον λόγο δεν βλάπτει.
Στην ψηφιακή εποχή τα πάντα καταγράφονται και το «δεν εννοούσα αυτό που καταλάβατε» μετατρέπεται σε μπούμερανγκ. Τρίτος τρόπος: σφυρίζουν αδιάφορα και προσπερνούν το λάθος τους. Δεν επανορθώνουν, δεν δικαιολογούνται. Αφήνουν τον χρόνο να λειτουργήσει θεραπευτικά. Μάλιστα για λίγες ημέρες αποφεύγουν τη δημοσιότητα, μέχρι να κοπάσει ο θόρυβος. Πιστεύουν πως μια επανορθωτική δήλωση μπορεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα. Ούτως ή άλλως από τη ζημία κέρδος δεν βγαίνει. Κυνική, πλην όμως αποτελεσματική αντιμετώπιση. Προδίδει «επαγγελματισμό».
Προφανώς η συγγνώμη είναι μεν η πιο έντιμη στάση, πλην όμως, όπως κάθε δημόσια παραδοχή ενός λάθους, είναι και οδυνηρή. Και η οδύνη είναι τόσο πιο έντονη όσο πιο καλοπροαίρετος, «καθαρός» και με έξωθεν καλή μαρτυρία είναι αυτός που ζητάει συγγνώμη.
Συνήθως οι λιγότερο πολιτικά έμπειροι δεν μπορούν να αντέξουν την πίεση που υφίστανται από ένα άστοχο σχόλιό τους και λυγίζουν. Μερικές φορές –όχι λίγες– η δημόσια παραδοχή του λάθους δεν σημαίνει και αναγνώρισή του. Είναι απλώς μια διευθέτηση με την κοινή γνώμη, ώστε να μη σέρνεται ενοχλητικά αυτή η αστοχία. Ενδομύχως παρά τη συγγνώμη, υπάρχει η πεποίθηση πως καλώς ειπώθηκαν τα όσα ειπώθηκαν.
Διά ταύτα: Ο δημόσιος λόγος είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση. Ο,τι θεωρούμε εμείς έξυπνο και σωστό μπορεί η κοινή γνώμη να το βρει προκλητικό και προσβλητικό. Η αυτοσυγκράτηση στον λόγο δεν βλάπτει.
