Οι αλλαγές στη φορολογία των ελευθέρων επαγγελματιών που εισηγείται ο υπουργός Οικονομικών έφεραν στη σκέψη μια συζήτηση το 2012, κοντά στο σπίτι μου στην Ουάσιγκτον, με τον Πόουλ Τόμσεν, τον τότε επικεφαλής του προγράμματος του ΔΝΤ για την Ελλάδα και μετέπειτα διευθυντή Ευρώπης του Ταμείου.
Μόλις είχε αναλάβει πρωθυπουργός ο Αντώνης Σαμαράς. Στην επισήμανσή μου ότι οι κυβερνήσεις προσπαθούν, αλλά «μερικά από αυτά που ζητάτε δεν είναι εύκολα και κάποια είναι υπερβολικά», ο Τόμσεν μού είχε πει ότι ο ίδιος και τα στελέχη του ΔΝΤ που παρακολουθούσαν την ελληνική υπόθεση γνώριζαν πλέον πρόσωπα και καταστάσεις και τι μπορούσαν αλλά και, κυρίως, τι ήθελαν να κάνουν οι εκάστοτε κυβερνώντες. Και πως από την πλευρά τους εστίαζαν στο κατά πόσον οι πρωθυπουργοί και οι αρμόδιοι υπουργοί τολμούσαν να συγκρουστούν με το δικό τους κοινό, τους ψηφοφόρους τους. Εκεί «κρινόταν η σοβαρότητα και αξιοπιστία τους».
Στο πλαίσιο της ίδιας συζήτησης ανέφερε τις μειώσεις των συντάξεων που είχαν δρομολογηθεί από την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, ένα μέτρο με σημαντικό πολιτικό κόστος, το οποίο αφορούσε μια κατηγορία πολιτών που θεωρείτο προνομιακός χώρος του ΠΑΣΟΚ. Και αναρωτιόταν αν θα έκανε το ίδιο και ο Αντώνης Σαμαράς με τους δικηγόρους, τους γιατρούς, τους ελεύθερους επαγγελματίες, που κατά γενική παραδοχή πρόσκεινται στη Νέα Δημοκρατία.
Η σοβαρότητα και αξιοπιστία πρωθυπουργών και υπουργών κρίνεται από το κατά πόσον τολμούν να συγκρουστούν με το δικό τους κοινό.
Πάνω από δέκα χρόνια αργότερα, η σημερινή κυβέρνηση προχωράει σε ένα μέτρο το οποίο εστιάζει σε ένα τμήμα του πληθυσμού που στην πλειονότητά του ψηφίζει Ν.Δ. Πρόκειται για ένα πρώτο τεστ όχι μόνο για τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Οικονομικών, αλλά και για ολόκληρη την κυβέρνηση, που καλείται να αποδείξει με πράξεις κατά πόσον στη δεύτερη τετραετία της θα επιλέξει να αξιοποιήσει την τεράστια απόσταση που τη χωρίζει από την κατακερματισμένη Κεντροαριστερά, για να τολμήσει κάποια δύσκολα και όχι δημοφιλή βήματα.
Οπως κάθε οριζόντιο μέτρο, το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες εμπεριέχει τον κίνδυνο, και σε μερικές περιπτώσεις τη βεβαιότητα, της αδικίας.
Υπό αυτό το πρίσμα, επόμενος, ή μάλλον παράλληλος, στόχος είναι οι δράσεις της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, που αποτελεί παράδειγμα υπερκομματικής επιλογής ικανών όπου η διασφάλιση συνέπειας και συνέχειας έχει φέρει απτά αποτελέσματα, να καταστήσουν τα τεκμήρια άνευ αντικειμένου. Η καινοτομία και η αυτοματοποίηση μεθόδων αποτύπωσης της πραγματικότητας στη ροή των εσόδων μπορούν να μετατρέψουν το νέο φορολογικό νομοσχέδιο σε προσωρινό «αναγκαίο κακό».