Υπάρχουν ίχνη της Μαρίας Καλογεροπούλου στην Αθήνα του 2023; Ακολουθώντας τη διαμονή της, όταν ήρθε στην Ελλάδα από την Αμερική, το 1937 σε ηλικία 14 ετών, από τα Σεπόλια, στη Χαριλάου Τρικούπη έως την Πατησίων, μπορούμε να τη «δούμε»;
Μπορούμε να συναντήσουμε αυτό το μεγαλόσωμο κορίτσι, με τα χοντρά γυαλιά, στριμωγμένο σε ένα παλτό πτι καρό, ξεφτισμένο στις άκρες, καθώς η φτώχεια της οικογένειας, όπως και της χώρας εξάλλου, ήταν μεγάλη; Και πώς πέρασαν τα οκτώ χρόνια που έζησε στην Αθήνα (έως το 1945); Μας ενδιαφέρει, μας αφορά ή μας παρασύρει μόνο η έξαρση της επετείου;
Ενα ντοκιμαντέρ που κινηματογραφικά κατορθώνει να χτίσει, με υλικό την «πελώρια φωνή» της, μια ελληνική στέγη για τη Μαρία Κάλλας, 100 χρόνια από τη γέννησή της.
Χθες, 2 Δεκεμβρίου, ημέρα που συμπληρώθηκαν τα 100 χρόνια από τη γέννησή της, δόθηκε και η πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας», μια συμπαραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, που υπογράφουν ο Βασίλης Λούρας και ο Μιχάλης Ασθενίδης.
Αυτό το σύντομο σε διάρκεια, και όμως καθοριστικό για τη μετέπειτα ζωή της, βιογραφικό, η περίοδος της προσωπικής και καλλιτεχνικής ενηλικίωσης της νεαρής Καλογεροπούλου στην Αθήνα της Κατοχής, είναι ένα πολύτιμο τεκμήριο. Ενας καθρέφτης της ίδιας της καλλιτέχνιδος, αλλά και της ελληνικής πολιτικής και κοινωνίας. Δεν είναι μόνο ότι έχει αξιοποιηθεί κάθε πηγή – βιβλιογραφία, συνεντεύξεις, βίντεο, αρχειακό και φωνητικό, ανέκδοτο, υλικό· ο τρόπος που παρατίθεται, υφαίνοντας τη δική της ιστορία, προδίδει και τη σύνθεση του κόσμου μας, είναι ένα ψυχογράφημα του λαού και της ηγεσίας του. Αποθεωτικοί και μικρόψυχοι, φθονεροί, αλλά και έτοιμοι να αγαπήσουν παράφορα, προσφέροντας γη και ύδωρ. Ο τρόπος που την ενέπλεξαν στα πολιτικά πράγματα της χώρας, το 1957, όταν την κάλεσαν να τραγουδήσει στο Ηρώδειο, της πρόσφερε μόνο πικρία. Μέρος του Τύπου της εποχής τής επιτέθηκε γράφοντας, μεταξύ άλλων, πως είναι σκάνδαλο να φέρνουν την Κάλλας με 9.000 δολάρια, τα οποία, μάλιστα, θα τα πάρει και θα τα πάει στο εξωτερικό! Λαϊκισμός και πολιτική διαμάχη (κυβέρνησης – αντιπολίτευσης) σε όξυνση. Με απειλές για βόμβες στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία». Τότε, εκείνη, σε συνέντευξή της, με ελληνικά ρέοντα που είχαν όμως και την επίγευση του τραύματος, είχε δηλώσει: «…όλος ο κόσμος μού έδωσε τιμές, αλλά το αίμα μου είναι ελληνικό κι αυτό δεν το σβήνει κανείς. Εδώ πέρα επικράθηκα, ναι. Πολλοί μου έκαναν πόλεμο άδικο, το οποίο δεν εξαρτάται τίποτα μ’ εμένα».
Το ντοκιμαντέρ είναι παρατηρητής στο πρελούδιο ενός μύθου και στο τέλος της γυναίκας στην οποία και ανήκει. Κινηματογραφικά, κατορθώνει να χτίσει, με υλικό την «πελώρια φωνή» της, μια ελληνική στέγη για την Κάλλας. Ναι, η φωνή είναι το σπίτι. Κι εκείνη κατοικεί, εντέλει, όπου και όσο ακούγεται.