Μπορεί οι προσδοκίες να διατηρούνται χαμηλά, αλλά η αυριανή επίσκεψη του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα θα είναι ένα ορόσημο για το πώς θα εξελιχθούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις – και όχι μόνον. Υστερα από μια τετραετία έντασης, που πηγάζει από τις τουρκικές διεκδικήσεις αλλά συνδέεται και με τη μεταναστευτική κρίση, ο κ. Ερντογάν έκρινε ότι είναι προς το συμφέρον του να δείξει ότι επιχειρεί ένα άνοιγμα προς την Ελλάδα.
Η διεθνής συγκυρία, με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη Γάζα, έχει αυξήσει τους κινδύνους για την ασφάλεια στη γειτονιά μας και η ηρεμία στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο κρίνεται απαραίτητη για το ΝΑΤΟ. Οσο για τις ΗΠΑ, όπως το έθεσε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, «υποστηρίζουμε τις διμερείς συζητήσεις σε όλα τα επίπεδα ώστε η Ελλάδα και η Τουρκία να συνεργαστούν για την προώθηση της ειρήνης, της ασφάλειας και της ευημερίας στην περιοχή». Η αυριανή συζήτηση δεν περιλαμβάνει την Κύπρο, αλλά η αναβάθμιση του στρατηγικού της ρόλου διαμορφώνει μια νέα δυναμική, που μπορεί να εξελιχθεί σε μια νέα προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού.
Και μόνο η διατήρηση του μορατόριουμ στο Αιγαίο είναι κάτι χρήσιμο για την Ελλάδα, καθώς μειώνει τον κίνδυνο ατυχήματος και βέβαια το κόστος της αναχαίτισης των τουρκικών παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου. Σε άτυπη ισχύ από τις αρχές της άνοιξης, η ηρεμία στο Αιγαίο έχει ήδη διαρκέσει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη περίοδο. Οπως δείχνουν ωστόσο οι λίγες εξαιρέσεις, αυτή η εξέλιξη δεν βασίζεται σε μια υποχώρηση στις τουρκικές διεκδικήσεις. Οι υπερπτήσεις θα μπορούσαν να επανέλθουν ανά πάσα στιγμή, αλλά είναι πιο δύσκολο αυτό να γίνει όσο συνεχίζεται η εποικοδομητική προσέγγιση.
Και μόνο η διατήρηση του μορατόριουμ στο Αιγαίο είναι κάτι χρήσιμο για την Ελλάδα.
Μια καλύτερη συνεργασία για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών επίσης θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση της έντασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Αυτό ενδιαφέρει και την Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς θα συνεισφέρει στην ασφάλειά της, ιδιαίτερα καθώς επανέρχονται τα τρομοκρατικά χτυπήματα επί ευρωπαϊκού εδάφους. Μια συμφωνία για το μεταναστευτικό υπηρετεί όμως κι έναν άλλο στόχο: την καλλιέργεια μιας θετικής ατζέντας για την ελληνοτουρκική συνεργασία, που μπορεί να επεκταθεί σε κλάδους όπως το εμπόριο και ο τουρισμός. Με την έξοδο από την κρίση, οι ελληνικές επιχειρήσεις θα μπορούσαν να επιστρέψουν στην Τουρκία, το μέγεθος και η εγγύτητα της αγοράς της οποίας θα υποστήριζε τον στόχο της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας. Σε τοπικό επίπεδο, Τούρκοι και Ελληνες τουρίστες αποτελούν αξιόλογη πηγή εισοδήματος, που θα μπορούσε να αναπτυχθεί περαιτέρω με τις κατάλληλες ταξιδιωτικές διευκολύνσεις. Μπορεί να είναι μικρά βήματα, αλλά είναι προς τη σωστή κατεύθυνση: του διαλόγου και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών μας.
* Η κ. Κατερίνα Σώκου είναι Nonresident Senior Fellow στο Atlantic Council και ερευνήτρια Εξωτερικού στο ΕΛΙΑΜΕΠ, Εδρα Θεοδώρου Κουλουμπή για τις Ελληνοαμερικανικές Σχέσεις.