Η πολιτική σκηνή στη χώρα μας και σε πολλές άλλες δημοκρατίες δείχνει ότι οι παλιές ιδεολογικές διαφορές σβήνουν, δίνοντας τόπο στη διάκριση μεταξύ αυτών που έχουν συνείδηση του πραγματικού κόσμου και όσων ζουν μέσα σε φαντασιώσεις. Στην Ελλάδα, η Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη κυριαρχεί, σαν μόνη στην πολιτική σκηνή, προτείνοντας λύσεις σε προβλήματα που στο παρελθόν θα ευνοούσαν την αντιπολίτευση. Στις ΗΠΑ, το ότι ο Τραμπ διεκδικεί πάλι την προεδρία αποδεικνύει τη σαγήνη που επικίνδυνοι δημαγωγοί ασκούν επάνω σε ανθρώπους θέλοντας να επιβάλουν απλοϊκές θέσεις στην πραγματικότητα, αδιαφορώντας για το αποτέλεσμα.
Για κάθε χώρα, η κλιματική κρίση, η μαζική μετανάστευση, η ανεξέλεγκτη τεχνολογική εξέλιξη, η ακρίβεια και άλλα προβλήματα απαιτούν συλλογική και συντονισμένη δράση σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Και όμως, σε ολοένα περισσότερες χώρες, κόμματα επενδύουν στην άρνηση αυτής της πραγματικότητας. Στην Ελλάδα, το 61,5% των ερωτηθέντων σε δημοσκόπηση θεωρεί την ακρίβεια το σοβαρότερο πρόβλημα της χώρας, με την υγεία, την ανεργία και την παιδεία να ακολουθούν (MRB, 12/12/23). Παλιά, αυτά τα προβλήματα επέτρεπαν στην εκάστοτε αντιπολίτευση να εκμεταλλεύεται τη δυσφορία των πολιτών, να προτείνει λύσεις (είτε εφικτές είτε ουτοπικές) και να καρπώνεται ψήφους. Η κυριαρχία της Ν.Δ., όμως, και η απουσία αντιπολίτευσης δείχνουν ότι, παρά τα λάθη της κυβέρνησης, οι πολίτες περιμένουν κυρίως απ’ αυτήν να βρει λύσεις. Ετσι, δεν είναι παράξενο που σήμερα, στην πρόθεση ψήφου, η Ν.Δ. συγκεντρώνει ποσοστό που υπερτερεί του συνόλου των τριών επόμενων (αριστερών) κομμάτων, καθώς το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ επενδύουν στην ακινησία, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ περιστρέφεται σαν ντερβίσης γύρω από το στρατηγικό κενό του.
Ο επιζήμιος βολονταρισμός προηγούμενων χρόνων, που ευνόησε τον ΣΥΡΙΖΑ, οδηγεί σε ισχυρή ανάγκη για προγραμματική πολιτική. Σε αυτό, μπορούμε να πούμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται βήματα μπροστά από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία του Brexit και άλλες χώρες, όπου πολλοί πιστεύουν ότι μπορούν και δικαιούνται να επιβάλλουν τη θέλησή τους σε άλλους. Εκεί, όπως και εδώ, το νέο ιδεολογικό χάσμα είναι μεταξύ αυτών που προτείνουν λύσεις και των άλλων. Το ποιος θα κερδίσει δεν είναι δεδομένο. Δεδομένη, όμως, είναι η ανάγκη για επαρκείς και δίκαιες λύσεις.
