Ας πούμε ότι δεν είσαι ινφλουένσερ εθισμένος στην ντοπαμίνη που ψάχνει την έκσταση στην Ινδία ή στο Μπαλί. Ούτε κάποιος με δίχτυ προστασίας χιλιάδων ευρώ που «δουλεύει», αλλά δεν δουλεύει ακριβώς, «χτίζει την επιχείρησή του», δηλαδή κάτι μεταξύ πλούσιου αργόσχολου, entrepreneur και «εργαζομένου»/ανέργου στα καφέ/μπαρ. Ας πούμε πως είσαι ένας/μια κανονικός/κανονική εργαζόμενος/η. Πού θα πήγαινες, αν δούλευες από το λάπτοπ;
Είχα πρόσφατα αυτή τη συζήτηση στη Γερμανία περπατώντας στο μείον κάτι με φίλους που κάθε χρονιά διεκδικούν (και συχνά λαμβάνουν) το πολυπόθητο «remote». Θα πήγαιναν κάπου με ήλιο, είπαν, κάπου που δεν νυχτώνει ήδη από το μεσημέρι. Αλλά όχι Ελλάδα. Είναι κάπως στάσιμα και καταθλιπτικά, αν μιλάς με τον κόσμο, και το σούπερ μάρκετ είναι αδιανόητα ακριβό. Εκτός από τις τιμές δεν έχει κι επιλογές. Δηλαδή η γκάμα προϊόντων είναι τόσο θλιβερά πιο μίζερη, που ειδικά κάποιος χωρίς μεγάλο εισόδημα θα έπρεπε να αναπροσαρμόσει αυτά που τρώει. Από άλλους άκουσα: δεν θα πήγαινα πουθενά, μπορείς να καθίσεις στη Γερμανία να μαζέψεις λεφτά δουλεύοντας από το σπίτι και τρώγοντας από το σούπερ μάρκετ. Εχει ακριβύνει, αλλά δεν είναι το αίσχος της Ελλάδας και τα ενοίκια είναι υψηλά, αλλά τα χρόνια στη δουλειά μεταφράζονται σε αυξήσεις – πάλι, σε αντίθεση με την Ελλάδα.
Η Ισπανία μοιάζει το απόλυτο φετίχ του τηλεργάτη. Το σούπερ μάρκετ αντέχεται ακόμη, οι δρόμοι, τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι καλύτερα και οι πόλεις της είναι πολύ κουλ. Επίσης, είναι μεγάλη χώρα και οι εκδρομές στο εσωτερικό της είναι απόλαυση.
Ομως, αυτά είναι ήδη ιεραρχήσεις προνομιούχων τηλεργατών. Κάποιοι ιεραρχούν ψηλά τους δρόμους, τις παιδικές χαρές, τον καθαρό αέρα, γιατί έχουν παιδιά. Επίσης, το αξιόπιστο Ιντερνετ για να βγαίνει γρήγορα η δουλειά (και σ’ αυτό πάσχει ντροπιαστικά η χώρα μας). Για κάποιους είναι σημαντικό η πόλη να έχει κι άλλους ξένους ή μετανάστες, να είναι πολυπολιτισμική και ανοιχτή, να μη βιώνουν μικρούς καθημερινούς ρατσισμούς όποτε ανοίγουν το στόμα τους. Νομίζω έχει να κάνει και με το να είναι ένα μέρος απλώς ενδιαφέρον. Πώς να το κάνουμε; Τα κουλ μέρη συνήθως είναι χωνευτήρια εθνικοτήτων, όχι μονοκαλλιέργειες μίας –πάντα βαρετής στη μοναξιά της– φυλής.
Για τους τηλεργάτες που θέλουν να μαζέψουν λεφτά κι όχι να τα σκορπίσουν, παίζουν η Κροατία, η Αλβανία και άλλα μέρη με χαμηλές τιμές. Φοβάμαι πως στην Αθήνα θα απομείνουν οι «επιχειρηματίες» του λάπτοπ, δηλαδή χασομέρηδες χίπστερ-αιώνιοι τουρίστες που οι κανονικοί εργάτες/εργαζόμενοι θα τους υπηρετούν παρέχοντας κακοπληρωμένες υπηρεσίες υψηλού επιπέδου.
Ινφλουένσερ που εκπέμπουν από Αθήνα εξηγούν στο κοινό τους το προφανές, ότι μπορείς να βρεθείς στη θάλασσα μέσα σε λίγα λεπτά. Το κέντρο είναι όντως κοντά στη θάλασσα. Μάλιστα φίλος μου που έχει μετακομίσει στην Αθήνα από πολύ πολύ μακριά, αναρωτιόταν τι είδους αλλόκοτο ψυχολογικό όριο είναι αυτό που εμποδίζει τους Αθηναίους να βγουν στη θάλασσα. Η θάλασσα είναι όντως κοντά, αλλά η καθημερινότητα τόσων ανθρώπων στην Αθήνα είναι ανυπόφορη. Πράγματι, μπορείς να βγεις στο νεράκι, αρκεί να θέλεις να πασχίσεις λίγο με τα μέσα, να κολλήσεις στην κίνηση ή να εισπνεύσεις μολυσμένο αέρα ποδηλατώντας ή μεταβαίνοντας με πατίνι. Και πρέπει να δουλεύεις κάπου που σ’ αφήνουν να παίρνεις καθαρό αέρα ή να ρυθμίζεις τη μέρα σου κάπως πιο ελεύθερα με βάση τους στόχους κι όχι τις εργατοώρες. Εν ολίγοις, είναι θέμα εργοδοτικής κουλτούρας της Ελλάδας που δύσκολα μπορείς να τη συλλάβεις αν είσαι απ’ αλλού, γιατί δεν έχει και πολλή λογική εδώ που τα λέμε.
Κι αν βγούμε από την Αθήνα να πάμε στη Θεσσαλονίκη, το πράγμα γίνεται ακόμη πιο φρικιαστικό. Παρόλο που το αεροδρόμιο με τα συχνά δρομολόγια θα μπορούσε να την κάνει βάση τηλεργατών, η κουλτούρα ηχηρής διασκέδασης στην πόλη, μαζί με τα λεωφορεία και τ’ αυτοκίνητα ως μοναδική επιλογή μετάβασης, μαζί με την κίνηση, μαζί με την τρισάθλια σύνδεση με τρένο, μαζί με την κάπως συντηρητική ατμόσφαιρα, την αδικούν, τη χαντακώνουν. Κάθε χρόνο η Θεσσαλονίκη τροφοδοτεί πόλεις του εξωτερικού με κάμποσους εξειδικευμένους και πολύτιμους αποφοίτους του πανεπιστημίου της. Δεν μπορεί να τους κρατήσει.