Γιατί το έκανε; Γιατί ο Πούτιν θέλησε να εξοντώσει τώρα τον εξορισμένο, απομονωμένο και πολιτικά εξουδετερωμένο του αντίπαλο – τον μοναδικό που μπορούσε να επιδεικνύει το αυτοκτονικό πείσμα να ορθώνεται ως αντιπολίτευση στο Κρεμλίνο;
Η στιγμή είναι, λένε, καλή για τον Ρώσο πρόεδρο. Οι προβλέψεις ότι η ρωσική οικονομία θα κατέρρεε συμπαρασύροντας και την εξουσία του αποδείχτηκαν τόσο ψευδείς, όσο και οι ευσεβείς πόθοι ότι ο πόλεμος θα προκαλούσε ένα αντικαθεστωτικό ρεύμα στους δρόμους –ή ένα ανακτορικό πραξικόπημα– που θα τον γκρέμιζε από το Κρεμλίνο. Το καθεστώς του Πούτιν όχι μόνο αντέχει, αλλά και ενισχύει τους μηχανισμούς δεσποτικού ελέγχου στο εσωτερικό. Αντέχει και αντεπιτίθεται και στο μέτωπο του πολέμου, επιστρατεύοντας το ανεξάντλητο «ανθρώπινο απόθεμα» της ηπειρωτικής αυτοκρατορίας του, αλλά και τα ερείσματα που έχει αποκτήσει στις εκτός Δύσης δυνάμεις.
Στην ισχύ του θα μπορούσε κανείς να προσμετρήσει ακόμη και τους δισταγμούς των αντιπάλων του. Το αμερικανικό πολιτικό βραχυκύκλωμα μπορεί σε λίγους μήνες να οδηγήσει ακόμη και σε μια φιλική προς το Κρεμλίνο αμερικανική διοίκηση, που θα προθυμοποιηθεί μόνη της να διαλύσει τη Συμμαχία, που ο Ρώσος πρόεδρος αντιλαμβάνεται ως υπαρξιακή απειλή. Γιατί λοιπόν να μην περιμένει ο Πούτιν τον Τραμπ; Γιατί να σκοτώσει τώρα τον Αλεξέι Ναβάλνι;
Ποιο συμφέρον εξυπηρέτησε η εξόντωσή του;
Το ερώτημα δείχνει να επαναλαμβάνει το ίδιο «συντακτικό» λάθος: Η Δύση διαβάζει τον Πούτιν με τα κριτήρια του δικού της πολιτικού σύμπαντος. Αναζητεί σε εκείνον ορθολογική στρατηγική επιδίωξης συμφερόντων, όπως έκανε και πριν από την εισβολή στην Ουκρανία. Ναι, ήταν αλήθεια και αποδείχτηκε ότι ο πόλεμος δεν συνέφερε τη Ρωσία – της έχει κοστίσει οδυνηρά σε ζωές, χρήμα και γεωπολιτικό status. Ομως, δεν είναι κάποιο «συμφέρον» που κινεί τον Πούτιν. Τον οδηγεί σκέτο το ένστικτο της δύναμης. Η ανάγκη να εμπνέει μόνο φόβο.
Ακόμη κι αν το κίνητρο της πολιτικά αχρείαστης εξόντωσης του Ναβάλνι ήταν μόνο ο σαδισμός, η σημασία αυτής της τυφλής ορμής παραμένει πολιτικά σημαντική: Το καθεστώς δηλώνει στους εσωτερικούς και εξωτερικούς του αντιπάλους τι είναι ικανό να κάνει. Δείχνει ότι είναι ικανό να καταστρέφει χωρίς να υπολογίζει καν τον κίνδυνο της δικής του αυτοκαταστροφής. Διαμηνύει ότι πρέπει κανείς να το παίρνει τοις μετρητοίς όταν απειλεί, επέκεινα της Ουκρανίας, και τη Φινλανδία, τις βαλτικές χώρες, την Πολωνία· όταν απειλεί με τα πυρηνικά του όπλα.
Αυτός θα μπορούσε να είναι ο γεωπολιτικός ίσκιος μιας πολιτικής δολοφονίας. Ο ίσκιος που ρίχνει ένα πρόσωπο καθώς στέκεται κατάματα στο φως της Ιστορίας. Λένε ότι εξουσίες όπως αυτή του Πούτιν ζουν από τον φόβο των άλλων. Ο Ναβάλνι δεν φοβήθηκε. Και έδειξε ότι ο Πούτιν πλέον μπορεί να επιζήσει μόνο σκοτώνοντας.