Υπάρχει το ενδεχόμενο να έρθουν δευτεροκλασάτα και τριτοκλασάτα ΑΕΙ για να στήσουν παραρτήματα; Φυσικά και είναι το πιο πιθανό. Είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να μασκαρευτούν ως «μη κερδοσκοπικά», ιδιωτικά πανεπιστήμια του εξωτερικού, με πρώτα τα κυπριακά; Στην Ελλάδα ζούμε. Τις περισσότερες φορές κυριαρχούν οι «καπάτσοι» και όχι οι καλύτεροι.
Μεγαλύτεροι κίνδυνοι, όμως, υπάρχουν από τα αυτοκίνητα. Ενα ελαττωματικό αυτοκίνητο σκοτώνει κόσμο. Ενα κακό πανεπιστήμιο αφήνει τους φοιτητές ξύλα απελέκητα. Αυτό το ξέρουμε καλά και ας είναι όλα τα ΑΕΙ, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Γιατί λοιπόν η Αριστερά δεν θέτει το αίτημα να δημιουργηθεί μια (1) κρατική αυτοκινητοβιομηχανία και να απαγορευτεί η εισαγωγή οχημάτων; Στο κάτω κάτω της γραφής, «μοβόροι καπιταλιστές» τρέχουν τα (ελάχιστα) ιδιωτικά ΑΕΙ και άνθρωποι του ίδιου φυράματος έχουν και την παραγωγή των τετράτροχων. Σε ό,τι δε αφορά το τελευταίο, έχουμε από την Ιστορία ένα μέτρο σύγκρισης. ΝΠΔΔ έβγαζαν τα Lada, Zastava, Trabant κ.ά., και ΝΠΙΔ είναι οι εταιρείες Toyota, Citroen, Ford κ.λπ.
Βεβαίως, στη χώρα μας υπάρ-χει ένας επιπλέον κίνδυνος. Ακόμη κι αν έρθουν καλά και φημισμένα ΑΕΙ, μπορεί να «ελληνοποιηθούν». Οχι, πως το Χάρβαρντ –λέμε τώρα!– θα στήσει ένα παράρτημα στα μέτρα του ΑΤΕΙ Ανω Αγουλινίτσας, αλλά ακόμη και καλά εγχειρήματα μπορούν να διαβρωθούν με τη μέθοδο του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, «εγώ κρυφά κρυφά, εκεί που σ’ εφιλούσα, μέρα και νύχτα σ’ έσκαφτα, τη σάρκα σου εδαγκούσα». Παλιές –και ως εκ τούτου ριζωμένες– κακές πρακτικές μπορούν σαν το κύμα να διαβρώσουν τον βράχο.
Δεν αναφερόμαστε στις καταλήψεις, ούτε στις συνήθεις διαμαρτυρίες. Υπάρχουν άλλες, αδιόρατες, συνθήκες του κοινού μας βίου: το πρόταγμα του βραχυπρόθεσμου έναντι του μακροπρόθεσμου, η αδιαφορία για το τελικό αποτέλεσμα, η ανέλεγκτη παραβατικότητα των λευκών κολάρων, όλα αυτά που βαφτίσαμε «καπατσοσύνη». Ας μην ξεχνάμε ότι οι ίδιες πολυεθνικές πουλάνε το ίδιο βρεφικό γάλα στην Ελλάδα και στη Σουηδία. Απλώς εδώ μπορούν να το δίνουν σε τριπλάσια τιμή.
Το μυστικό δεν είναι αν τα ξένα ΑΕΙ που θα έρθουν στην Ελλάδα θα είναι μη κερδοσκοπικά ή αν θα είναι επιχειρήσεις. Το θέμα είναι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί.
Το μυστικό, λοιπόν, δεν είναι αν τα ΑΕΙ θα είναι μη κερδοσκοπικά ή αν θα είναι επιχειρήσεις – τα τελευταία, έτσι κι αλλιώς, απέτυχαν παταγωδώς ακόμη και στις ΗΠΑ, όπου έχουν ως θεό το κέρδος. Το θέμα είναι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί. Εχουμε ασφαλή αυτοκίνητα επειδή υπάρχει ισχυρή εποπτεία· φυσικά στο εξωτερικό. Εγχωρίως, έχουμε την εμπειρία όσων βλέπουμε στα ράφια των ελληνικών σούπερ μάρκετ, σε σύγκριση με τα ευρωπαϊκά.
Επομένως είναι θεμιτή η καχυποψία του κ. Νίκου Ανδρουλάκη για τα παραρτήματα των ξένων ΑΕΙ κι επιτυχημένο το παράδειγμα που έφερε για την πανεπιστημιακή αστυνομία, ως «λύση της πλάκας» (Mega, 22.2.2024). Είναι ωραίο και το σύνθημα «η Σοσιαλδημοκρατία, δεν απαγορεύει, ρυθμίζει», αλλά ρυθμίσεις δεν ακούσαμε. Αν συμφωνήσουμε ότι «με το κυβερνητικό νομοσχέδιο θα έρθουν όλα τα μη κρατικά κερδοσκοπικά –γιατί αυτό κάνουν με το franchising– στο λεκανοπέδιο», ποια είναι τα «ακαδημαϊκά, οικονομικά και γεωγραφικά κριτήρια» που προκρίνει το ΠΑΣΟΚ;
Το νομοσχέδιο του κ. Κυριάκου Πιερρακάκη θα έρθει την ερχόμενη Τρίτη (27.2.2024) από την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής και κατόπιν στην Ολομέλεια. Υπάρχει πεδίο βελτιώσεων και ενσωμάτωσης των «ακαδημαϊκών, οικονομικών και γεωγραφικών κριτηρίων», που είπε ο κ. Ανδρουλάκης και ελπίζουμε ότι το ΠΑΣΟΚ ξέρει ποια είναι.
Στην ίδια συνέντευξη, ο ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ υπογράμμισε πως στην Ελλάδα «έχουμε διαρκώς τη μανιχαϊστική προσέγγιση: άσπρο, μαύρο». Αληθές. Και ο κ. Ανδρουλάκης στο μανιχαϊστικό δίλημμα «ψηφίζουμε το νομοσχέδιο ως έχει και με τα δυο χέρια», που λένε κάποιοι στο ΠΑΣΟΚ, και στο «καταψηφίζουμε χωρίς κουβέντα», που λένε κάποιοι άλλοι, διάλεξε το μαύρο.