Μιλάει τα ελληνικά με βαριά ανατολική προφορά. Πρώτα διαφημίζει τα ποτά, μετά τα κορίτσια του μπαρ που «είναι δύναμη». 2,3 εκατομμύρια προβολές.
Χορεύουν μαζί μέσα στο σπίτι τους. Κάνουν μούτες στον φακό και τραγουδούν το «Ο τζουτζούκος σου, καλέ». Δύο εκατομμύρια προβολές.
«Τι κάνεις;», τον ρωτάνε. «Κάθομαι», απαντάει. Τον κουρεύουν με την ψιλή. Φανταρίστικο, αλλά τρέντι. Ακκίζεται. Τον ξυρίζουν. Κοιτιέται και ξανακκίζεται. Είναι πολιτικός αρχηγός. 870.000 προβολές μέσα σε δύο.
Για τον αμύητο μεσήλικα, αυτές οι εικόνες σκηνοθετημένου αυτοσχεδιασμού θυμίζουν τον ανοϊκό κόσμο της μεταμεσονύκτιας λαθρόβιας τηλεόρασης των αρχών της δεκαετίας του ’90. Η διαφορά είναι ότι τώρα έχουν στρατολογηθεί δύο γενιές στο «Ερωτοδικείο» και στα «Παιδιά της νύχτας». Δύο γενιές αυτοβιντεοσκοπούνται ως επίδοξες περσόνες στη γυάλα του TikTok.
Ε, και; Κανείς δεν έπαθε ποτέ τίποτε από λίγο τσαλαβούτημα στη σάχλα. Αυτό δεν διακρίνει άλλωστε τις κοινωνίες της ευημερίας από εκείνες της ανέχειας και του καταναγκασμού; Οτι έχουν χρόνο να σπαταλήσουν. Οτι έχουν την ελευθερία να πειραματιστούν με τα όρια του λόγου. Εχουν την πολυτέλεια να βυθιστούν σε γλυκιά χαύνωση, γλιστρώντας με τον αντίχειρά τους από ερέθισμα σε ερέθισμα.
Για την αμερικανική Βουλή, όμως, αυτό το διαρκές γαργάλημα του αμφιβληστροειδούς είναι επικίνδυνο και πρέπει διά νόμου να απαγορευτεί (πρέπει η κινεζική εταιρεία να μεταβιβαστεί σε αμερικανικά χέρια). Την τιτάνια τσιχλόφουσκα του TikΤok κινεί ένας κινεζικός αλγόριθμος που ξέρουμε σίγουρα ότι είναι καλά σχεδιασμένος ώστε να προκαλεί «κόλλημα». Δεν ξέρουμε όμως πώς –υπό μια μεγα-δικτατορία που ελέγχει ασφυκτικά όλες τις μορφές της έκφρασης– ο ίδιος αλγόριθμος συλλέγει και χρησιμοποιεί τα δεδομένα των χρηστών (170 εκατομμύρια στις ΗΠΑ, πάνω από 3 εκατομμύρια στην Ελλάδα) που αφήνονται στην εθιστική σαγήνη του.
Αν έχουν δίκιο οι ανησυχούντες, ένα απολυταρχικό καθεστώς απέκτησε τα τεχνολογικά εργαλεία για να στρέψει εναντίον της Δύσης τη δημοκρατική της υπεροχή: Στην Αμερική ή στην Ελλάδα είσαι ελεύθερος να χασομεράς χαλκεύοντας βίντεο με την όψη ή τη φωνή του πρωθυπουργού. Δύση είναι εκεί όπου ο λόγος είναι ελεύθερος ανεξάρτητα από την ποιότητά του. Αυτό το πολιτισμικό επίτευγμα επιχειρούν οι μη δημοκρατίες να στρέψουν κατά της Δύσης – να το μετατρέψουν σε αυτοάνοσο. Η οργανωμένη μέσω ΤikΤok ομοβροντία που υπέστησαν οι Αμερικανοί βουλευτές είναι ένα πρώιμο σημάδι για την έξωθεν οπλοποίηση της ελευθερίας του λόγου εις βάρος της δημοκρατίας που την εγγυάται.
Το βίντεο με το μπαρ που έχει ποτά και κορίτσια «δύναμη» έχει γυριστεί και με τη φωνή του Μητσοτάκη. Το ακούς και δεν πιστεύεις ότι το bot έχει πιάσει ακόμη και τις παύσεις στην εκφορά του πρωθυπουργού. Εχει πιθηκίσει ακόμη και τις σιωπές του.
Είναι γελοίο. Αλλά δεν είναι πια αστείο. Είναι η δυστοπία γελοιογραφημένη.
Κουλτούρα
Τι είναι τελικά πιο αντιπροσωπευτικό για τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό; Ενας σκηνοθέτης παγκόσμιας εμβέλειας που πανηγυρίζεται οίκοθεν επειδή τυχαίνει να είναι Ελληνας – ενώ δημιουργεί εκτός Ελλάδος, με «υλικά» που δεν έχουν καθόλου χρώμα εθνικό; Ή, μήπως, ένα τραγούδι που πασχίζει σκόπιμα να είναι κραυγαλέα «έθνικ», τυλίγοντας σε μια εικονική πίτα τα πιο χοντρά στερεότυπα της «ελλαδίλας»; Τι είν’ η πατρίδα μας; Λάνθιμος ή Σάττι; Τίποτε από τα δύο. Πιο αντιπροσωπευτικό για τον ελληνικό πολιτισμό σήμερα είναι το υπουργείο Πολιτισμού. Η απόπειρά του να επιβάλει νομοθετικά μεγαλύτερο ποσοστό κατανάλωσης του εγχώριου πολιτιστικού προϊόντος –η απροκάλυπτη προσπάθειά του να εξασφαλίσει σε μια επιδραστική συντεχνία υψηλότερη πνευματική πρόσοδο– είναι γνησίως αντιπροσωπευτική της νεοελληνικής κουλτούρας (με όλες τις βαριές συνδηλώσεις που κομίζει η λέξη). Μα, δεν αξίζει στήριξη η ελληνική δημιουργία; Δεν αξίζει τόνωση η μεγάλη λαϊκή φλέβα του τραγουδιού; Αξίζει. Αλλά και ο τρόπος μετράει. Τι ηθικό κύρος απομένει σε μια «δημιουργία» που ζητάει να ψωμιστεί από την επιβολή προστατευτισμού στα αυτιά μας;