«Φλύαρη»· «αργή»· «δεν συμβαίνει τίποτα». Αυτά είναι μερικά από τα ελαττώματα που προσάπτουν στην τηλεοπτική μεταφορά του «Ταλαντούχου κυρίου Ρίπλεϊ» της Πατρίτσια Χάισμιθ από το Νetflix σε συσκευασία μίνι σειράς οκτώ επεισοδίων.
Ο εκνευρισμός μεγεθύνεται από την «ακατανόητη» επιλογή της παραγωγής και του σκηνοθέτη Στίβεν Ζέιλιαν να μας παραδώσουν μια ασπρόμαυρη και «μουντή» εκδοχή ενός κατά τ’ άλλα ηλιόλουστου δράματος, που εξελίσσεται σε μερικά από τα πιο φωτογενή τοπία των ιταλικών ακτών. «Είναι δυνατόν να διαγράφεται τόσο βάναυσα το απαράμιλλο μεσογειακό φως, να εκμηδενίζεται η χρωματική παλέτα του ιταλικού θέρους, να εξοστρακίζονται τα νιάτα και η χαρά της ζωής;». Αυτός είναι ένας επιπλέον κοινός παρονομαστής της διαδικτυακής γκρίνιας για την πλέον «κινηματογραφική» μεταφορά του Ρίπλεϊ, και ας πρόκειται για τηλεοπτικό προϊόν.
Η τηλεοπτική μεταφορά του «Ταλαντούχου κυρίου Ρίπλεϊ» είναι ένας αναπάντεχος φάρος ελπίδας για τη σχέση μας με τον χρόνο.
Ομως δεν είμαστε ούτε θεωρητικοί του κινηματογράφου ούτε κριτικοί του σινεμά για να αναλωθούμε σε θέματα γούστου. Η διχογνωμία για τον Ρίπλεϊ έχει ενδιαφέρον γιατί, εκτός των άλλων, μας κάνει να σκεφτούμε ξανά πάνω στα θέματα του χρόνου. Αν θυμόμαστε τον Ρίπλεϊ κυρίως μέσα από τη δεύτερη κινηματογραφική του αποτύπωση, εκεί κάπου στην εκπνοή του 20ού αιώνα (1999), έχουμε μείνει με την εντύπωση ότι το πιο διάσημο βιβλίο της Αμερικανίδας μετρ «χωράει» στις 2 ώρες και στα 19 λεπτά εκείνης της πολύ δημοφιλούς εκδοχής του Αντονι Μινγκέλα. Ενα τέταρτο αιώνα μετά, το άπλωμα της πλοκής σε οκτώ επεισόδια, μέσης διάρκειας περίπου 50 λεπτών το καθένα, μας ξενίζει: μήπως η παραγωγή και ο σκηνοθέτης το παρακάνουν για να πουλήσουν ακριβότερα το (ξεχειλωμένο) προϊόν τους; Είναι μια εύλογη απορία.
Εν τω μεταξύ, από την ταινία του Μινγκέλα μέχρι τη μίνι σειρά του Ζέιλιαν δεν έχουν μεσολαβήσει απλώς 25 χρόνια, αλλά έχουν έρθει τα πάνω κάτω. Το 1999 δεν υπήρχαν έξυπνα τηλέφωνα, δεν υπήρχε Διαδίκτυο όπως το ξέρουμε σήμερα, δεν υπήρχαν μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η πρόσληψη του χρόνου ήταν πολύ διαφορετική, όπως και η ολοένα πιο επιθετική έκθεσή μας σε εικόνες και σε αλλεπάλληλα οπτικά ερεθίσματα κάθε είδους. Η προσοχή μας διασπάται με το παραμικρό, η υπομονή μας καταρρέει αστραπιαία, οι δεξαμενές ανατροφοδότησης της οπτικής μας βουλιμίας έχουν καταστεί ουσιαστικά ανεξάντλητες: φωτογραφίες στο Ινσταγκραμ, βιντεάκια στο YouTube και στο TikTok, και άλλες φωτογραφίες στο Facebook και πάει λέγοντας.
Πολλοί αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν το Νetflix να πόνταρε τα καλά του τα λεφτά σε μια τόσο «premium», τόσο «καλλιτεχνική», τόσο «αργόσυρτη» παραγωγή. Η πραγματικότητα είναι ότι η σειρά δεν ήταν αρχικά προγραμματισμένη να προβληθεί από το Νetflix αλλά από τη Showtime, μια πλατφόρμα με διαφορετικά χαρακτηριστικά που στο τέλος του μήνα, όμως, κατεβάζει ρολά μια και το περιεχόμενό της πουλήθηκε στην Paramount. Τι μαθαίνουμε, λοιπόν, από αυτήν τη μικρή ιστορία; Το «φλύαρο», «ασπρόμαυρο», «κατατονικό» μοντέλο του Ρίπλεϊ δεν είναι καταδικασμένο γιατί οι δυνητικοί θεατές του πάσχουμε από συλλογική διάσπαση προσοχής. Καθώς φαίνεται, δεν έχουμε παντελώς καταστραφεί· έχουμε (ακόμη) χρόνο για χάσιμο.