Eκπληξη και προβληματισμό μας προκάλεσαν το άρθρο της κ. Τ. Επτακοίλη και το άρθρο του δρος Νίκου Κυρπίδη στην έγκριτη εφημερίδα «Καθημερινή» τη 19η και την 23η Απριλίου του 2024 αντίστοιχα. Ας δούμε με ηρεμία και ακρίβεια τα γεγονότα σχετικά με την «ηχηρή παραίτηση» του κ. Ν. Κυρπίδη.
Ο κ. Κυρπίδης έθεσε υποψηφιότητα για τη θέση του επιστημονικού διευθυντή (Ε.Δ.) του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ). Τα καθήκοντα του Ε.Δ. ορίζονται από τη νομοθεσία και αναφέρονται στο κείμενο της προκήρυξης πλήρωσης της θέσης για να γνωρίζουν οι υποψήφιοι τις ακριβείς αρμοδιότητες του Ε.Δ. Ο κ. Κυρπίδης επελέγη αξιοκρατικά Ε.Δ. του ΙΙΒΕΑΑ από ανεξάρτητη επιστημονική επιτροπή κρίσης. Το φθινόπωρο του 2023 διορίστηκε στη θέση του Ε.Δ.
Μετά την εκλογή του κ. Κυρπίδη, ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) τον συνάντησε τέσσερις φορές. Στις συναντήσεις αυτές ο κ. Κυρπίδης παρουσίασε τις απόψεις του σχετικά με τη μελλοντική αναδιάρθρωση του Ιδρύματος και τις προτάσεις του για την αναβάθμιση του ρόλου του με την ανάληψη καθηκόντων εκτελεστικού διευθυντή, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο θα ήθελε να ασκήσει τα καθήκοντά του στο μέλλον. Στη συνέχεια, ο πρόεδρος ενημέρωσε αναλυτικά τα μέλη του Δ.Σ. για τις προτάσεις του κ. Κυρπίδη, οι οποίες συζητήθηκαν διεξοδικά σε τρεις συνεδριάσεις του Δ.Σ. Μετέπειτα, ο κ. Κυρπίδης συμμετείχε διαδικτυακά σε συνεδρία του Δ.Σ. με τη συμμετοχή όλων των μελών και επανέλαβε ότι απαιτούσε από το Δ.Σ., πριν αναλάβει τα καθήκοντα Ε.Δ., τα κάτωθι:
1. Την αναβάθμιση της θέσης του Ε.Δ. σε θέση εκτελεστικού διευθυντή (CEO) του Ιδρύματος.
2. Να γίνει μέλος του Δ.Σ. του ΙΙΒΕΑΑ.
3. Για έναν περίπου πρώτο χρόνο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του να ασκεί τα καθήκοντά του κυρίως διαδικτυακά και η παρουσία του στο Ιδρυμα να είναι δύο μόνο εβδομάδες κάθε δίμηνο ή συχνότερα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, λόγω των επαγγελματικών υποχρεώσεών του στις ΗΠΑ.
Εξι από τα επτά μέλη του Δ.Σ. εξέφρασαν την άποψη ότι οι ανωτέρω προτάσεις του κ. Κυρπίδη ήταν προβληματικές από δεοντολογικής, νομικής και πρακτικής απόψεως. Πιο συγκεκριμένα:
• Αν η προκηρυχθείσα θέση ήταν για εκτελεστικό διευθυντή (CEO), είναι πολύ πιθανό ότι θα έθεταν υποψηφιότητα και άλλοι διακεκριμένοι επιστήμονες με υψηλά επιστημονικά και διοικητικά προσόντα. Αν γινόταν δεκτό το αίτημα του κ. Κυρπίδη, πιθανοί ενδιαφερόμενοι μπορεί να προσέφευγαν σε Διοικητικά Δικαστήρια, διότι ο εκλεγείς Ε.Δ. κατέλαβε θέση ουσιαστικά ανώτερη της προκηρυχθείσας.
• Οπως αναφέρεται ρητά στην προκήρυξη, ο Ε.Δ. είναι πλήρους απασχόλησης. Και αυτό θα ήταν πιο επιτακτικό για τον εκτελεστικό διευθυντή.
• Οσον αφορά τις οργανωτικές μεταρρυθμίσεις που επιθυμούσε να πραγματοποιήσει ο νέος Ε.Δ., απαιτείται πλήρης γνώση των ερευνητικών προγραμμάτων και άλλων επιστημονικών δραστηριοτήτων του ΙΙΒΕΑΑ, των ικανοτήτων και δυνατοτήτων του προσωπικού, και ακριβής εποπτεία των εγκαταστάσεων του Ιδρύματος. Τα μέλη του Δ.Σ. τόνισαν στον κ. Κυρπίδη ότι θα εξέταζαν με προσοχή τις προτάσεις του μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Από τις επαφές μας με τον κ. Κυρπίδη διαφάνηκε ότι η εικόνα του για το ΙΙΒΕΑΑ ήταν βασισμένη κυρίως σε μια πρόσφατη αξιολόγηση του Ιδρύματος. Το Δ.Σ. έχει διατυπώσει εγγράφως συγκεκριμένες σοβαρές επιφυλάξεις για πολλά θέματα σχετικά με τις διαπιστώσεις, τη μεθοδολογία και τα συμπεράσματα αυτής της αξιολόγησης για το ερευνητικό έργο του Ιδρύματος.
Το Δ.Σ. θεωρεί ότι είναι πρακτικά αδύνατο ο Ε.Δ. και ιδιαίτερα ο εκτελεστικός διευθυντής να εκτελεί τα καθήκοντά του από απόσταση 11.000 χιλιομέτρων και 10 ζωνών ώρας για ένα έτος ή και περισσότερο. Οταν αρχίζει η ημέρα στην Καλιφόρνια, όπου ο κ. Κυρπίδης εργάζεται, τελειώνει η εργάσιμη ημέρα στην Αθήνα.
Σχετικά με την απαίτησή του να είναι μέλος του Δ.Σ. του ΙΙΒΕΑΑ με ψήφο, τα μέλη του Δ.Σ. του γνωστοποίησαν ότι με την κείμενη νομοθεσία τα μέλη του Δ.Σ. ορίζονται από την Ακαδημία Αθηνών και όχι από το Δ.Σ. του ΙΙΒΕΑΑ. Σημειωτέον ότι ο Ε.Δ., σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, συμμετέχει χωρίς ψήφο στο Δ.Σ.
Στην παρότρυνση μελών του Δ.Σ. να αναλάβει τα καθήκοντα του Ε.Δ. με την υπόσχεση ότι το Δ.Σ. θα τον βοηθήσει στην πραγματοποίηση του οράματός του να αναβαθμίσει το ΙΙΒΕΑΑ, ο κ. Κυρπίδης απάντησε ότι δεν μπορεί να αφήσει τη θέση του στην Αμερική και να «γίνει δημόσιος υπάλληλος».
Μετά τη συνεδρίαση του Δ.Σ. στην οποία συμμετείχε διαδικτυακά ο κ. Κυρπίδης, το Δ.Σ. αποφάσισε κατά πλειοψηφία, με έξι ψήφους υπέρ και μία ψήφο κατά, να καλέσει τον κ. Κυρπίδη να αναλάβει τα καθήκοντα του Ε.Δ., σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην προκήρυξη και την κείμενη νομοθεσία.
Από την ανωτέρω παράθεση των γεγονότων καθίσταται σαφές ότι δεν δικαιολογείται η «ηχηρή παραίτηση» του κ. Ν. Κυρπίδη.
Ο κ. Λουκάς Παπαδήμος είναι πρόεδρος του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, ο κ. Χαράλαμπος Μ. Μουτσόπουλος είναι αντιπρόεδρος, η κ. Αντωνία Τριχοπούλου είναι γραμματέας και οι κ. Αθανάσιος Φωκάς, Βασίλειος Ράπανος και Ανδρέας Τζάκης είναι μέλη του Δ.Σ. του ίδιου Ιδρύματος.