Για μέρες δεν είχε μιλήσει. Ελεγαν πως απέφευγε το θέμα, γιατί ό,τι κι αν έλεγε θα είχε κόστος. Τελικώς, ο Μπάιντεν επέλεξε να ταχθεί υπέρ «του νόμου» και κατά των διαδηλωτών. Υπάρχει το δικαίωμα στη διαμαρτυρία, είπε, αλλά όχι το δικαίωμα να προκαλείς χάος. Ο αντισημιτισμός δεν έχει θέση στην Αμερική.
Θα του κοστίσει άραγε εκλογικά αυτή η καταδίκη; Μήπως έπρεπε να δείξει περισσότερη κατανόηση για τους νέους που έχουν κινητοποιηθεί κατά του πολέμου στη Γάζα; Μήπως η αριστερή πλευρά του κόμματός του μπορεί να επαναλάβει το 1968 – να στιγματίσει με επεισοδιακές διαδηλώσεις το προεκλογικό συνέδριο των Δημοκρατικών;
Η διαμάχη που εκτυλίσσεται στην Αμερική έχει μεγάλο ενδιαφέρον, όχι μόνο γιατί παράγει θέαμα. Εχει ενδιαφέρον γιατί φαίνεται να λειτουργεί ήδη αφυπνιστικά για την ακαδημαϊκή κοινότητα, που αναγκάζεται να ξανασκεφτεί από την αρχή ορισμένους από τους άγραφους κανόνες που είχαν φτάσει να περιορίζουν την πανεπιστημιακή ζωή, πολύ πριν το κύμα των διαδηλώσεων ταράξει τα campus. Ο απόηχος αυτής της «ενήλικης» συζήτησης, σε συνδυασμό με τη νεανική «ζέση» των φοιτητών που ξεσηκώνονται, κάνουν πολλούς στην Ευρώπη να ανακαλύπτουν ξανά την «Αμερική που αγαπήσαμε». Τη δημοκρατική Αμερική των μεγάλων κινημάτων.
Η διαμάχη που είναι ξένη για τη μισή Αμερική.
Η ανάγνωση είναι ελαφρώς χίπικη. Γιατί, από τη διαμάχη που βλέπουμε, απουσιάζει η μισή Αμερική. Ολη αυτή η πυρετώδης αντιπαράθεση για το περιεχόμενο της ακαδημαϊκής ελευθερίας και τα όρια της ελευθερίας του λόγου –που τείνει να επισκιάσει μέχρι και την αρχική διαφωνία για τον ρόλο των ΗΠΑ ως σπόνσορα του ισραηλινού στρατού– διεξάγεται μόνο μέσα στους κόλπους της φιλελεύθερης Αμερικής. Η άλλη μισή Αμερική –των εβδομήντα τεσσάρων εκατομμυρίων που ψήφισαν το 2020 τον Τραμπ– παρακολουθεί μάλλον χαιρέκακα ή και καθόλου τον διχασμό της «ελίτ». Η χώρα των «πνευματικών ιδρυμάτων», όπου η φοίτηση κοστίζει πάνω από 50.000 δολάρια, συγκατοικεί αλλά δεν συγχρονίζεται με τη χώρα των κόκκινων καπέλων MAGA.
Αυτή μάλλον είναι και η «πολιτισμική» αδυναμία του Μπάιντεν στον εκλογικό ανταγωνισμό: Ο Δημοκρατικός πρόεδρος, εκτός από τον αντίπαλό του, έχει να αντιμετωπίσει και την εκ των έσω κριτική, που μπορεί να πάρει διαστάσεις ενδοπαραταξιακού βρασμού, όπως τώρα με τα πανεπιστήμια. Η πολιτική κουλτούρα του δικού του χώρου –με τα αυστηρά media και την «αφυπνισμένη» διανόηση– επιβάλλει την αυτοκριτική και την προς εαυτούς αμφισβήτηση.
Στον άλλο χώρο (βλ. και χώρα) δεσπόζει ο ένας. Ο αρχηγός. Ο Τραμπ, εκμεταλλευόμενος την τυφλή πίστη του ποιμνίου του, έχει καταφέρει να κατατρομοκρατήσει κάθε αντίθετη φωνή στο κόμμα του. Οποιος διαφωνεί διαπομπεύεται και απειλείται με αφανισμό στις εσωκομματικές προκριματικές, τις οποίες κρίνουν συνήθως οι πιστοί.
Το 2020 ο Μπάιντεν είχε πει ότι ίσως να μην ήταν υποψήφιος αν δεν υπήρχε η απειλή του Τραμπ. Ας ελπίσουμε ότι η βάση του συναισθάνεται ακόμη την απειλή.
