Το μεγάλο θέμα που απασχολεί τον οικοδομικό κλάδο, τους οικοπεδούχους και την κοινωνία γενικότερα για τα μεγάλη ύψη των νέων κτιρίων ως μπόνους, σύμφωνα με τη λογική του νέου οικοδομικού κανονισμού, δεν εξαντλείται στον αριθμό των ορόφων. Ανοίγει ένα μεγάλο θέμα για την ποιότητα του δομημένου περιβάλλοντος, του κληροδοτημένου και του διαμορφούμενου.
Αντικειμενικά είναι θετικό να αποτρέπονται οικοδομές πολλών ορόφων στους στενούς δρόμους της Αθήνας και σε προάστια. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η κίνηση αυτή είναι εξ ορισμού ευεργετική. Είναι δυνητικά ευεργετική όταν αφορά συνολικά την προστασία της ποιότητας ζωής. Οταν είναι δογματικά αυτοαναφορική, γεννάει άλλα προβλήματα. Στην Ελλάδα, εξαίρεση στον κόσμο, έχει καλλιεργηθεί αρνητική άποψη για τα ψηλά κτίρια. Το πρόβλημα δεν είναι τόσο το ύψος αλλά οι συνθήκες με τις οποίες δομήθηκε η Αθήνα, με τους εξαιρετικά στενούς δρόμους και την ασφυκτική δόμηση.
Το πρόβλημα της Αθήνας, συνεπώς, δεν είναι αποκλειστικά το ύψος, αν και κατά περίπτωση, στους μικρούς δρόμους το ύψος είναι ιδιαιτέρως επιβαρυντικό στοιχείο. Το πρόβλημα της Αθήνας είναι η κακή ποιότητα ενός μεγάλου ποσοστού του ήδη χτισμένου περιβάλλοντος, και αυτό πρέπει να είναι η μεγάλη προτεραιότητα. Χιλιάδες πολυκατοικίες που χτίστηκαν πρόχειρα και βιαστικά τη μεταπολεμική περίοδο θα έπρεπε να κατεδαφιστούν και να χτιστούν εξαρχής με άλλους όρους, με στέγες και μικρότερη κάλυψη οικοπέδων. Το ενεργειακό τους αποτύπωμα είναι βαρύ και το μέλλον τους είναι δυσοίωνο.
Αυτό φυσικά δεν μπορεί να γίνει, τουλάχιστον σε μεγάλη κλίμακα. Οφείλουμε, όμως, να σκεφτούμε τρόπους για να ανασάνει η Αθήνα. Οπως γίνεται συζήτηση για τα επιτρεπόμενα ύψη στις νέες οικοδομές, παρομοίως θα πρέπει να ανοίξει η μεγάλη συζήτηση για τη δημιουργία δημοσίων χώρων μέσα στον αστικό ιστό της πρωτεύουσας.
Η πληγή της Αθήνας –ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα– ήταν η απουσία ελεύθερων εκτάσεων. Το μέλλον είχε προδιαγραφεί από τότε, καθώς η Αθήνα θα μεγάλωνε διαρκώς. Κανείς βεβαίως δεν μπορούσε να προβλέψει τις κοινωνικές ανακατατάξεις των δεκαετιών του 1920 και του 1940, αλλά η κακή πρακτική των Ελλήνων να δρουν εγωιστικά και κοντόφθαλμα στην πόλη ήταν σαφής από τότε που η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα.
Η όψη της Αθήνας από ψηλά δείχνει ότι διυλίζουμε διαρκώς τον κώνωπα και καταπίνουμε την κάμηλο. Η Αθήνα από ψηλά είναι τριτοκοσμική και αυτό πρέπει να αλλάξει.
