Το πρώτο αιματηρό επεισόδιο στην ΠΓΔΜ μετά την κατάπαυση του πυρός και την παράδοση των όπλων επιβεβαιώνει τους φόβους, ότι η συμφωνία της Αχρίδας είναι τουλάχιστον ασταθής. Αυτό είχε ήδη καταστεί σαφές από τις καθυστερήσεις στη διαδικασία επικύρωσης του νέου συνταγματικού καθεστώτος. Η ατμόσφαιρα στη γειτονική χώρα είναι ιδιαιτέρως ηλεκτρισμένη, γιατί η σλαβομακεδονική πλειοψηφία θεωρεί ότι κατευθύνεται στην εφαρμογή μιας συμφωνίας, η οποία οδηγεί σ’ έναν ιδιαιτέρως ασταθή συνεταιρισμό με το αλβανικό στοιχείο. Ακόμα και το αντάλλαγμα του αφοπλισμού των ανταρτών ήταν σε μεγάλο βαθμό πλασματικό.
Η σλαβομακεδονική πολιτική ηγεσία και ιδιαιτέρως ο πρόεδρος Τραϊκόφσκι έχουν επανειλημμένως δηλώσει ότι η ΠΓΔΜ δεν θα γίνει προτεκτοράτο και ότι η δύναμη του ΝΑΤΟ θα αποχωρήσει όταν ολοκληρωθεί ο αφοπλισμός των ανταρτών. Στη γειτονική χώρα, όμως, υπάρχει κενό ασφαλείας. Εάν για οποιονδήποτε λόγο ανατραπεί η υφιστάμενη ασταθής ισορροπία, ο εθνοτικός πόλεμος θα ξαναρχίσει και αυτή τη φορά θα τεθεί εκ των πραγμάτων στην ημερήσια διάταξη η καντονοποίηση, εάν όχι ο διαμελισμός.
Είναι, πάντως, αξιοσημείωτο ότι την ώρα που η ύπαρξη του κράτους τους κρέμεται σε μια κλωστή, οι Σλαβομακεδόνες ιθύνοντες εμφανίζονται αδιάλλακτοι στο ζήτημα της ονομασίας, απαιτώντας από τη Δύση να αναγνωρίσει την ΠΓΔΜ ως «Μακεδονία». Απορρίπτουν κάθε ιδέα για συμβιβαστική σύνθετη ονομασία. Η αλήθεια είναι ότι η Δύση θα επιθυμούσε να αναγνωρίσει την ΠΓΔΜ ως «Μακεδονία», θεωρώντας ότι έτσι θα ενίσχυε την ενότητα του γειτονικού κράτους και τη σταθερότητα της περιοχής!
Η ελληνική κυβέρνηση καταβάλλει κάποιες, μάλλον δειλές, προσπάθειες να επαναφέρει προς διαπραγμάτευση το ζήτημα και να μην το αφήσει να διολισθήσει σ’ ένα οριστικό εις βάρος μας τετελεσμένο. Το ζήτημα ετέθη στη χθεσινή συνάντηση του Γιώργου Παπανδρέου με τη Σλαβομακεδόνα ομόλογό του. Η αλήθεια είναι ότι στις παρούσες συνθήκες δεν υπάρχουν σημαντικά πολιτικά περιθώρια, λόγω της πίεσης που ασκείται στο σλαβομακεδονικό στοιχείο να προβεί σε επώδυνες παραχωρήσεις προς την αλβανική κοινότητα. Με άλλα λόγια, το κλίμα δεν ευνοεί την παρεμβολή ενός πρόσθετου προβλήματος. Από την άλλη πλευρά, όμως, είναι ξεκάθαρο ότι εάν δεν προκύψει λύση σ’ αυτή τη συγκυρία, η δυνατότητα να εξευρεθεί μια κοινά αποδεκτή συμβιβαστική λύση θα συρρικνωθεί.
Το πρόβλημα της ονομασίας μπορεί να μην είναι η πρώτη προτεραιότητα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, αλλά δεν είναι και ασήμαντο. Δεν είναι δυνατόν, η Ελλάδα, που στάθηκε καθ’ υπερβολή δίπλα στους Σλαβομακεδόνες όλη αυτή τη δύσκολη περίοδο, να βγει ζημιωμένη. Οι γείτονες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι εάν δεν συμφωνήσουν σε μια συμβιβαστική λύση, θα έχουν κόστος. Για να το συνειδητοποιήσουν, όμως, πρέπει η Αθήνα να τους το καταστήσει σαφές.