«Ερχεστε από το Αφγανιστάν, έτσι δεν είναι;», ρώτησε ο Σέρλοκ Χολμς τον Ουάτσον στην πρώτη συνάντηση του θρυλικού διδύμου. Ο καλός γιατρός, που δεν είχε προλάβει να ανοίξει το στόμα του, έμεινε άναυδος. «Στοιχειώδες, αγαπητέ μου Ουάτσον», εξήγησε ο Χολμς. «Από πού αλλού μπορεί ένας Βρετανός γιατρός να επιστρέψει ηλιοκαμένος και με τόσο μελαγχολική έκφραση στο πρόσωπό του, αν όχι από τα βουνά του Αφγανιστάν;»
Σήμερα ο Ουάτσον θα επέστρεφε από τα ίδια μέρη λιγότερο ηλιοκαμένος και λιγότερο μελαγχολικός -και ίσως να σφύριζε το «τραγούδι του Αντώνη». Οι μελωδίες του Μίκη Θεοδωράκη, που ηχούσαν την περασμένη Δευτέρα στους δρόμους της πολύπαθης Καμπούλ, επιβεβαίωσαν και πάλι ότι η μουσική είναι το μοναδικό δημιούργημα του ανθρώπινου νου που δεν γνωρίζει γεωγραφικά, χρονικά, θρησκευτικά και ιδεολογικά σύνορα.
Τι και αν το τραγούδι ηχούσε σαν πολεμικό εμβατήριο και όχι σαν έπος και λυγμός, τι και αν οι στίχοι του ήταν αλλαγμένοι; Η τηλεοπτική κάμερα έδειξε φτωχοντυμένους άνδρες να πανηγυρίζουν, στριμωγμένοι σαν σαρδέλες, στην οροφή ενός λεωφορείου, να λικνίζονται στους ήχους της μουσικής, ποδηλάτες με κελεμπίες, έδειξε τη χαρά του μπαρμπέρη -ας μη μιλήσουμε για μερικές μακάβριες λεπτομέρειες. Είναι φυσικό οι κάτοικοι της Καμπούλ να πανηγυρίζουν, αφού η κατάληψή της από τη Βόρεια Συμμαχία σημαίνει ότι οι βομβαρδισμοί της πόλης τερματίζονται. Δύσκολο, όμως, να τερματιστούν τα μίση και ο φανατισμός, τα τέκνα της φτώχειας, της μακραίωνης καταπίεσης και της αμάθειας, όλα τα άνθη του κακού που δυστυχώς δεν ευδοκιμούν μόνο στις γραμμές των Ταλιμπάν.
Ενώ τα περισσότερα κανάλια απλώς ανέφεραν ότι τη μουσική του «Αντώνη» έχει γράψει ο Μίκης Θεοδωράκης, το δελτίο της ΝΕΤ (14.11) φιλοξένησε ένα σύντομο, αλλά περιεκτικό ρεπορτάζ για την ιστορία του κύκλου τραγουδιών «Μαουτχάουζεν», για την ιστορική συναυλία που δόθηκε στο τρομερό στρατόπεδο, όταν τρεις μεγάλες ερμηνεύτριες τραγούδησαν τους στίχους του Ιάκωβου Καμπανέλλη σε τρεις γλώσσες (ελληνικά, εβραϊκά, γερμανικά). Ο ίδιος ο συνθέτης, που την ημέρα του ρεπορτάζ έμπαινε στο νοσοκομείο για μια προγραμματισμένη εγχείρηση, απέφυγε τα σχόλια, αλλά η Μαρία Φαραντούρη εξέφρασε την ευχάριστη έκπληξή της για την κεντροασιατική παραλλαγή ενός τραγουδιού που στην Ελλάδα το ταυτίσαμε με την ανεπανάληπτη φωνή της.
Ακόμα και ένα τυπικό δελτίο ειδήσεων μπορεί, έστω και φευγαλέα, να «ακουμπήσει» στους ώμους της Ιστορίας και της τέχνης, όμως συνήθως η τηλεόραση μας καθηλώνει σε ένα ασάλευτο παρόν. Οταν ο συμπαθέστατος Πέτρος Φιλλιπίδης έσπασε το πόδι του, στην πρώτη παράσταση της «Σπασμένης στάμνας», τα περισσότερα ιδιωτικά κανάλια αφιέρωσαν πολύ χρόνο για να περιγράψουν τη «φάση», το θέαμα της πτώσης του δημοφιλούς ηθοποιού από τη σκηνή. Ούτε δύο λόγια δεν χαλάλισαν για το ίδιο το έργο και τον δημιουργό του, τον Χάινριχ φον Κλάιστ, τον γίγαντα της γερμανικής δραματουργίας -ούτε το ονοματάκι του δεν ανέφεραν.
«Ποιος Ελληνας συγγραφέας έγραψε τις Ακυβέρνητες πολιτείες;», ρωτήθηκε ένας παίκτης στο τηλεπαιχνίδι «Ο πιο αδύναμος κρίκος». Η απάντηση ήταν: «Δεν ξέρω, θα πω ένα όνομα στην τύχη. Παπαδιαμάντης..;». Λάθος ερώτηση. Σωστή ερώτηση θα ήταν «Τι έσπασε ο Φιλιππίδης πέφτοντας από τη σκηνή;» ή «σε ποιο νησί του Αιγαίου έχει χτίσει εξοχικό η Βάνα Μπάρμπα;».
Εγκαίνια προβολών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά στην «Αθηναΐδα». Ωρες έναρξης προβολών: 3 το μεσημέρι (Σάββατο), 12 το μεσημέρι (Κυριακή). Ωρες εκπαιδευτικού προγράμματος: Σάββατο: 5.30 μ.μ. Κυριακή: 2.30 μ.μ. Πληροφορίες: τηλ. 34.80.000.