Η 28η επέτειος της εξεγέρσεως του Πολυτεχνείου βρίσκει την κοινωνία μας αντιμέτωπη με τελείως διαφορετικά προβλήματα από εκείνα, που τότε προκάλεσαν τον ξεσηκωμό της νεολαίας. Σήμερα, το δημοκρατικό μας πολίτευμα δεν απειλείται από κάποιους επίδοξους δικτάτορες, αλλά από την αλλοίωση, την οποία προκαλεί η διαπλοκή, η διαφθορά, ο λαϊκισμός και η ασυδοσία των τηλεοπτικών μέσων. Σήμερα, η χώρα μας δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα υπανάπτυξης, αλλά την πρόκληση ο παραγόμενος πλούτος να κατανεμηθεί πιο δίκαια στο κοινωνικό σύνολο.
Σήμερα, η Ελλάς δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα εξαρτήσεως από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά την πρόκληση να προωθήσει τα εθνικά της συμφέροντα μέσα σε ένα ιδιαιτέρως πολύπλοκο παγκοσμιοποιημένο σύστημα. Ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, η χώρα μας συμμετέχει σ’ ένα πρωτοφανές ιστορικό πείραμα υπερεθνικής ενοποιήσεως της Γηραιάς Ηπείρου, γεγονός που την καθιστά οργανική συνιστώσα της Δύσεως.
Τότε, η κοινή γνώμη επέρριπτε όλα τα δεινά της χώρας στον «ξένο παράγοντα», υποβαθμίζοντας ή αγνοώντας τις ενδογενείς αδυναμίες του δημοκρατικού μας πολιτεύματος εξαιτίας των παθών και των συγκρούσεων των πολιτικών μας ταγών που άνοιξαν το δρόμο στη δικτατορία. Στο ίδιο κλίμα, το ελληνικό έθνος έζησε και το δράμα της Κύπρου, γεγονός το οποίο επίσης κατελογίσθη στην αδράνεια ή στον κυνισμό του «ξένου παράγοντα» και ειδικότερα των ΗΠΑ.
Σήμερα, όμως, όλα αυτά πρέπει να προσεγγίζονται με τη νηφαλιότητα που επιβάλλει η απόσταση του χρόνου για να εξαχθούν τα διδάγματα και να αποφευχθεί η επανάληψη των σφαλμάτων εκείνης της εποχής. Ακριβώς γι’ αυτό, ο έμμονος αντιαμερικανισμός έχει καταστεί σε μεγάλο βαθμό μετέωρος και πολιτικά αντιπαραγωγικός. Ουσιαστικά λειτουργεί ως υπόλειμμα του παρελθόντος, το οποίο παρεμποδίζει την προώθηση των εθνικών συμφερόντων.
Παρότι οι συνθήκες και τα πολιτικά ζητούμενα έχουν ριζικά αλλάξει, η εξέγερση του Πολυτεχνείου διατηρεί ακόμα την ακτινοβολία της. Αυτό δεν οφείλεται τόσο στο ότι τα αιτήματα εκείνης της εποχής έχουν μείνει ανεκπλήρωτα όσο στην ηθική διάσταση εκεινων των γεγονότων. Είναι ακριβώς αυτή η διάσταση, που καθιστά την εξέγερση της νεολαίας κεντρικό στοιχείο της ιστορικής μας μνήμης. Είναι ακριβώς αυτή η διάσταση που συγκινεί και θα συγκινεί την κοινωνία, που συνδέει μ’έναν ιδιαίτερο δεσμό όσους συμμετείχαν σ’ εκείνα τα γεγονότα, ανεξαρτήτως της πολιτικής τους τοποθέτησης και της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας.
Πολλά έχουν γραφεί και ειπωθεί για τη σκοπιμότητα του ετήσιου εορτασμού των γεγονότων του Νοεμβρίου 1973. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όσα γίνονται κάθε χρόνο ελάχιστη σχέση έχουν με το κλίμα εκείνων των ημερών. Από τη φύση τους, άλλωστε, οι επετειακές εκδηλώσεις έχουν ένα χαρακτήρα πολιτικής εμπορευματοποιήσεως και ως εκ τούτου πάντα αδικούν τα γεγονότα στα οποία αναφέρονται. Οι κοινωνίες, όμως, δεν έχουν ανακαλύψει άλλον τρόπο να διατηρούν τη συλλογική μνήμη και να τιμούν τις αγωνιστικές παραδόσεις τους.