Τα επίσημα στοιχεία της Unicef, σύμφωνα με τα οποία 18 εκατομμύρια παιδιά ζουν υπό συνθήκες απόλυτης φτώχειας στην Ανατολική Ευρώπη – εκ των οποίων τα 16 σε χώρες της πρώην ΕΣΣΔ (ρεπορτάζ σελ. 11), αποτελούν συγκλονιστική επιβεβαίωση του πόσο μακριά βρίσκονται τα κράτη που απετίναξαν τον «υπαρκτό σοσιαλισμό» από την επίτευξη του επιπέδου ευημερίας, το οποίο προσδοκούσαν. H παιδική πενία αποτελεί, μάλιστα, μία μόνον όψη της παρατεινόμενης στις χώρες αυτές κακοδαιμονίας, παρά τη συμπλήρωση δέκα ετών υπό καθεστώς ελευθερίας: μιαν άλλη υποδεικνύει η ίδια η Unicef, αναφέροντας ότι στη Ρωσία και την Ουκρανία η θνησιμότητα των ενηλίκων έχει αυξηθεί τόσο πολύ, ώστε έχουν καταγραφεί 3,2 εκατομμύρια θάνατοι παραπάνω απ’ ό,τι πιθανολογείτο υπό τις προηγούμενες συνθήκες. Οι χώρες αυτές, υπογραμμίζει η Unicef, κατέκτησαν μεν την πολιτική ελευθερία, ο στόχος της ευημερίας χρειάζεται, όμως, «επανεπιβεβαίωση».
Η απογοητευτική αυτή κατάσταση, την οποίαν οι χειμαζόμενοι εκ των κατοίκων της Ανατολικής Ευρώπης βιώνουν ασφαλώς ως τραγική διάψευση των ονείρων μιας καλύτερης ζωής, δεν οφείλεται βεβαίως στο νέο κοινωνικό σύστημα, που έχει αποδείξει τις επιδόσεις του στην παραγωγή πλούτου σε όλη τη Δύση, αλλά πιθανότατα στις δυσχέρειες της μεταβατικής περιόδου και τα παθολογικά συμπτώματα που τη συνόδευσαν. Είτε αναφέρεται κανείς στον κυρίαρχο ρόλο της σοσιαλιστικής νομενκλατούρας, που τροφοδότησε τις οικονομικές μαφίες, είτε στις αντικειμενικές δυσχέρειες προσαρμογής, είτε στις ευθύνες της Δύσεως που προέταξε την οικονομική κάρπωση του πλουτοπαραγωγικού δυναμικού των συγκεκριμένων χωρών έναντι της ειλικρινούς ενισχύσεώς τους, εκείνο που επιβάλλεται είναι η παθογένεια αυτή να έχει σύντομα «ημερομηνία λήξεως», προκειμένου οι δεινοπαθούντες πληθυσμοί να βρουν τον δρόμο προς την οικονομική ανάπτυξη και τη δικαιότερη κατανομή του προϊόντος που παράγουν.
Ωστόσο τα «πρέπει», όπως οι ευχές και οι ελπίδες, κάθε άλλο παρά μπορούν να σηματοδοτήσουν ένα καλύτερο μέλλον. Οι απαισιόδοξοι υπενθυμίζουν ότι το βαρύ πέπλο της πενίας και του λιμού δεν σκιάζει μόνον την Ανατολική Ευρώπη, αλλά και μεγάλο μέρος του Τρίτου Κόσμου, η απόσταση του οποίου από τον πλούσιο Βορρά διευρύνεται, καθώς και αυξανόμενα στρώματα του πληθυσμού των ίδιων των ανεπτυγμένων κρατών: μόλις χθες, φιλανθρωπικός οργανισμός της Αυστραλίας παρουσίασε έκθεση, που φέρει τη δυναμική αυτή χώρα να χάνει τη μάχη κατά της φτώχειας.
Τα ανησυχητικά αυτά συμπτώματα πρέπει να απασχολήσουν σοβαρά τον ανεπτυγμένο κόσμο – και όχι μόνον για ηθικούς λόγους: η λιμοκτονία μεγάλων ανθρώπινων ομάδων σε έναν κόσμο πλούτου δεν είναι μόνον αξιολογικώς απαράδεκτη, αλλά και σπινθήρας εκρηκτικών κυμάτων οικονομικής μεταναστεύσεως και τριγμών πολιτικής ασταθείας στις πενόμενες χώρες. H αντιμετώπιση της φτώχειας δεν είναι για τους ευπόρους μόνον φιλανθρωπικό έργο, αλλά -πρωτίστως και υπό τις παρούσες συνθήκες- πράξη πολιτικής αυτοάμυνας…