Υπηρεσία ανεκτίμητη θα προσέφερε το υπουργικό συμβούλιο, το οποίο συνεδριάζει σήμερα με αντικείμενο την εξωτερική πολιτική, αν κατόρθωνε να συνδυάσει την υποχρεωτική ενασχόλησή του περί την χάραξη της προσφορότερης τακτικής για την αντιμετώπιση των σοβαρότατων τρεχόντων ζητημάτων, με την έναρξη διαδικασιών αναζητήσεως, καθορισμού και επεξεργασίας μιας συνολικής οραματικής στρατηγικής της Ελλάδος στον τομέα αυτόν.
Πρώτιστο στοιχείο μιας τέτοιας θεωρήσεως του θέματος θα αποτελούσε η ανάλυση της διεθνούς καταστάσεως, η ανίχνευση των τάσεων εξελίξεώς της και η προσπάθεια προσδιορισμού στόχων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, οι οποίοι να εντάσσονται εκ των προτέρων στο πλαίσιο των τάσεων που εκτιμάται ότι θα επικρατήσουν στην παγκόσμια πολιτική σκηνή στο άμεσο μέλλον.
Ανέκαθεν, το μεγαλύτερο, θεμελιώδες πρόβλημα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής ήταν ότι χαρασσόταν σχεδόν «εν κενώ επαρχιωτισμού» – χωρίς δηλαδή να λαμβάνει υπ’ όψιν της σε βάθος τον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων, πόσο μάλλον τη δυναμική μελλοντικής διαμορφώσεώς του. Αποτέλεσμα ήταν να εναλλάσσονται οι φάσεις ανεδαφικών προσδοκιών υπεραισιοδοξίας με περιόδους συναισθημάτων καταδιώξεως, όπου δήθεν οι μεγάλες χώρες του πλανήτη καταλαμβάνονταν από «ανθελληνική υστερία». Αιτία των παρανοήσεων και στις δύο περιπτώσεις, η παντελής ή σοβαρή άγνοια των συμφερόντων των χωρών που επιδρούν καθοριστικά στη διαμόρφωση του παγκόσμιου σκηνικού.
Αν αυτό το σφάλμα οδήγησε επανειλημμένως σε αποτυχίες, ακόμη και σε αδιέξοδα την ελληνική εξωτερική πολιτική παλαιότερα, όταν τα περιθώρια αυτόνομης παρουσίας και δράσεως των κρατών στον διεθνή στίβο ήταν πολύ ευρύτερα, σήμερα η επανάληψή του θα έχει πολύ σοβαρότερες, ίσως και μοιραίες συνέπειες.
Στον μονοπολικό σημερινό κόσμο ισχύος, όπου η συγκρότηση μεγάλων περιφερειακών ολοκληρώσεων αποτελεί τη μοναδική οδό διεκδικήσεως ρόλου για κάθε χώρα, συνιστά εξαιρετικά επείγουσα αναγκαιότητα η αναζήτηση δυνατοτήτων επαναδιατυπώσεως ή και επανακαθορισμού των εθνικών συμφερόντων ενός κράτους, κατά τρόπο τουλάχιστον συμβατό με τα συμφέροντα του συνόλου της ομάδος, στην οποία συμμετέχει.
Η διορατικότης, επί παραδείγματι, της ελληνικής και της κυπριακής κυβερνήσεως, προ δεκαπενταετίας περίπου, να προωθήσουν την αίτηση εντάξεως της Κύπρου στην τότε EOK, απεδείχθη πολύ αποτελεσματικότερη μέθοδος διαρκούς διεθνοποιήσεως του Κυπριακού από οσεσδήποτε οξύτατες διαμαρτυρίες και καταγγελίες της παράνομης τουρκικής κατοχής, ενώ ταυτοχρόνως αποδεικνύεται και καταλύτης των διεργασιών εξευρέσεως λύσεως και σε αυτό καθεαυτό το κυπριακό πρόβλημα.
Ανάλογη οξυδέρκεια -και μάλιστα όχι ως σπάνια έκλαμψη αλλά ως συνολική σύλληψη- απαιτείται πιεστικά σήμερα. O κόσμος αλλάζει ραγδαία και ο ρεαλισμός επιβάλλει τον συντονισμό της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής με τους ιλιγγιώδεις ρυθμούς των ανακατατάξεων, χωρίς φυσικά να χαθεί ούτε στιγμή η επαφή με την επώδυνη πραγματικότητα και τις ανάγκες αντιμετωπίσεώς της.
