Πόσο έτοιμο είναι το σύγχρονο κατεστημένο να προχωρήσει τις αλλαγές που το ίδιο, πρώτο και καλύτερο, χαρακτηρίζει επείγουσες για την προσαρμογή μας στη νέα πραγματικότητα; Ελάχιστα. Οι περιπέτειες, που περνάει τις ημέρες αυτές, η προταθείσα σύμπραξη μεταξύ Εθνικής Τράπεζας και της Alpha, γνωστής ως Πίστεως, αναδεικνύουν το μέγεθος των δυσκολιών που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε στη νέα αυτή εποχή.
Είναι ακόμη σωστό να προσέξουμε πόσο δύσκολο εγχείρημα μοιάζει να έχει γίνει στον τόπο μας, η εφαρμογή οραματικών σχεδίων. Ισως μόνον κάποιοι πολύ νέοι και μερικοί που έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τη σταδιοδρομία τους, επιμένουν, ακόμη σήμερα, να ονειρεύονται ρηξικέλευθες αλλαγές για τον τόπο μας. Ισως πάλι να ξεχνούν κι αυτοί, πως ακόμη και η αγαθότερη πρόθεση, το καλύτερο σχέδιο, πρέπει να εξασφαλίσουν πλατιά υποστήριξη, για να περάσουν από την πρόθεση στην εφαρμογή.
Με άλλα λόγια, τίποτε δεν μπορεί να γίνει χωρίς να λειτουργήσουν υποστηρικτικά οι κανόνες της αγοράς. Οσο η σύλληψη ενός σχεδίου βρίσκεται κλεισμένη στο μυαλό ενός μικρού κύκλου ανθρώπων, τόσο αμφίβολη παραμένει η υλοποίησή της. Οση θέληση και δύναμη να διαθέτει ο εμπνευστής, πρέπει να μπορεί να εξηγήσει, να πείσει, να συνεγείρει, να συντονίσει και να υποστηρίξει με διάρκεια το σχέδιό του. Πρέπει, με άλλα λόγια, το μεγάλο κοινό να αγκαλιάσει την ιδέα του και να τη μετατρέψει σε ασυγκράτητη δύναμη δημιουργικής αλλαγής.
Αναμφίβολα, η ανάγκη συνταρακτικών και ανατρεπτικών αλλαγών είναι, σήμερα όσο ποτέ τα τελευταία χρόνια, εμφανής. Η χώρα, ως οικονομία και κοινωνία, ξοδεύει πολλές από τις δυνάμεις της άσκοπα και αντιπαραγωγικά.
Ακόμη και χωρίς συνταρακτικές ανατροπές, πολλά θα μπορούσαν να γίνουν καλύτερα και αποδοτικότερα. Μια μικρή προσπάθεια εξάλειψης ακραίων καταστάσεων σύγκρουσης, στις οποίες οδηγούν συντεχνιακοί μικροανταγωνισμοί και εγωιστικά μικροσυμφέροντα, θα αρκούσε για να κάνει η χώρα ένα μεγάλο βήμα.
Μπορεί, όπως σημείωσε ο κ. πρωθυπουργός, να ολοκληρώθηκε η προσπάθεια σταθεροποίησης της οικονομίας. Από τότε όμως που μπήκαμε στη Ζώνη του Ευρώ, με αυξανόμενη μάλιστα ένταση, καθημερινά περιστατικά αναδεικνύουν πόσο απροετοίμαστοι είμαστε για να λειτουργήσουμε δημιουργικά στο νέο περιβάλλον. Αποδεικνύεται εκ των υστέρων ότι η προσπάθεια για την ονομαστική σύγκλιση στην οποία αναφέρεται ο Κώστας Σημίτης -ήταν, σε μεγάλο βαθμό, μια προσπάθεια κορυφής. Ως να έγινε μέσα σε κλειστούς τοίχους. Χωρίς να εμφυσήσει κανένα ρεύμα αλλαγών. Αλλαγές, ωστόσο, έγιναν. Ορισμένοι τομείς της οικονομίας αύξησαν την παραγωγή τους, οι άνθρωποί τους βελτίωσαν τη θέση τους, νέα προνόμια δημιουργήθηκαν και κατοχύρωσαν το δικό τους κατεστημένο. Την ίδια περίοδο, ορισμένοι άλλοι τομείς, ιδιαίτερα όσοι συγγενεύουν με τον δημόσιο τομέα, παρέμειναν εγκλωβισμένοι σε πρότυπα ξεπερασμένα, στο δικό τους κατεστημένο. Η σύγκρουση, τώρα που ξεκίνησε η προσπάθεια προσέγγισης αυτών των διαφορετικών επιπέδων ανάπτυξης, εκσυγχρονισμού και παραγωγικότητας, είναι αναπόφευκτη.
Παρακολουθήστε τις καθημερινές περιπέτειες του πολίτη όταν έρχεται αντιμέτωπος με τα οργανωτικά κενά του κρατικού μηχανισμού. Θυμηθείτε την απογοήτευση των ελπίδων που γέννησε το χρηματιστηριακό ξέσπασμα του ιδιωτικού και υπό ιδιωτικοποίηση παραγωγικού τομέα. Καταγράψτε με πόση αγωνία προσπαθούν στην κυβέρνηση να προσεγγίσουν με νέο τρόπο και να βρουν λύσεις για τα μεγάλα χρονίζοντα προβλήματα. Οπως εκείνα που συνδέονται με την εξωτερική πολιτική και την τρομοκρατία ή με νεότερα, όπως είναι η αξιοπρεπής προετοιμασία της Ολυμπιάδας.
Ολα τούτα μας δείχνουν πόσο θα δυσκολευτεί η χώρα μας για να οργανώσει μια νέα κατάσταση. Πιο κοντά στα πρότυπα στον πυρήνα του παγκόσμιου χωριού στο οποίο ανήκει το νέο μας σπίτι. Παρόμοιες αλλαγές δεν πετυχαίνουν παρά μόνον όταν συμπέσουν οι αντιλήψεις των ανθρώπων που, τελικώς, θα αναλάβουν να φέρουν σε πέρας τη δουλειά. Καιρός είναι λοιπόν να καταλάβουμε πόσο πολύ χρειαζόμαστε ένα νέο κατεστημένο.
